Vergi Uzmanı İsmail Vefa Ak, son devirde sürat kazanan vergi kontrolleri ve kayıt dışılıkla çaba siyasetlerine ait kıymetli değerlendirmelerde bulundu. Ak’a nazaran, 2025 yılı, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yüksek teknolojiyle donatılmış kontrol araçlarını alana sürdüğü ve mükellef davranışlarını yakından izlediği bir yıl olarak kayıtlara geçti.
VERGİDE ADALET ÖN PLANDA
İsmail Vefa Ak, hem Orta Vadeli Program’da (OVP) hem de Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarında sıkça vurgulanan “kayıt dışılığın önlenmesi”, “vergide adalet” ve “verginin tabana yayılması” kavramlarının, yeni devrin temel siyasetlerini oluşturduğunu belirtti.
“Artık Maliye, vatandaşın hayat standardına nazaran gelirini tahlil edebilecek teknolojiye sahip. Hangi aracı alıyor, hangi meskeni satıyor, kredi kartında ne harcıyor; hepsi izlenebiliyor” diyen Ak, yeni kontrol anlayışının mükellefleri istekli ahenge teşvik ettiğini söyledi.
32 MİLYAR LİRALIK MATRAH ARTIŞI, 40 BİN MÜKELLEFE UYARI
Denetimlerde öncelikli olarak büyük mükelleflere odaklanıldığını vurgulayan Ak, Ankara’daki Risk Tahlil Merkezi aracılığıyla 40 bin mükellefe risk uyarısı yapıldığını ve yaklaşık 32 milyar TL matrah artışı sağlandığını açıkladı. Ayrıyeten binin üzerinde mükellefin ziyan beyanından kar beyanına geçtiği belirtildi.
Yüksek gelir kümelerine yönelik kontrollerin de sürat kazandığını aktaran Ak, yaklaşık 10 bin yüksek gelirli bireyin mercek altına alındığını, bunlardan bini aşkın kişinin bugüne kadar hiç beyanname vermediğinin tespit edildiğini söyledi.
VERGİDE ADALETSİZLİK SORUN
Ak, Türkiye’de vergi yükünün OECD ortalamalarına nazaran yüksek olmadığını lakin verginin adil dağılmadığını vurguladı:
“Vergi yükü ulusal gelirin yüzde 16-17’si civarında. Sorun, bu yükün kimlerin üzerine bindiği. Örneğin birtakım hekimler, avukatlar, hatta eczaneler neredeyse taban fiyat seviyesinde gelir beyan ediyor. Bu kabul edilemez.”
Vergi sisteminde dolaylı vergilerin hissesinin yüzde 60’ın üzerinde olduğunu belirten Ak, gelişmiş ülkelerde bunun tam aksisi olduğunu hatırlatarak, dolaysız vergilerin (gelir ve kurumlar vergisi) artırılması gerektiğini söz etti.
SAHTE FATURA İLE GAYRET SERTLEŞECEK
Vergi kaçırmanın kıymetli araçlarından biri olan geçersiz fatura kullanımıyla ilgili yeni teknolojik sistemlerin devreye alındığını belirten Ak, Maliye’nin artık uydurma fatura kullanımını uzaktan tespit edebildiğini açıkladı.
“Yeni sistemle artık ‘yanlışlıkla kullandım’ savunması geçerli olmayacak. Uydurma fatura kullanımı yalnızca vergi cezası değil, mahpus cezası ile de karşı karşıya bırakabilir. Bu cezalar 18 aydan başlayıp 5 yıla kadar çıkabiliyor.”
Vergi artışlarının yatırımcıyı ürkütmemesi gerektiğini belirten Ak, “Türkiye daha fazla vergi alan bir ülke olmamalı. Sorun, hiç vergi vermeyeni sistem içine çekmek. Aksi halde yerli ve yabancı yatırımcı kaçabilir” dedi.
