-
Haber7 – ÖZEL
İstanbul’un tarihi yapılarından Haydarpaşa Garı, yalnızca bir demiryolu istasyonu değil, birebir vakitte Osmanlı’nın son periyotlarına ilişkin kritik olayların da şahidi olarak öne çıkıyor. 1873’te Sultan Abdülaziz’in Haydarpaşa-İzmit Çizgisi ile İstanbul’u Anadolu’ya demiryoluyla bağlaması ve Sultan Abdülhamid’in Hicaz Demiryolu Projesi’ni hayata geçirmesi, periyodun en kıymetli projeleri ortasında yer alıyordu.
Osmanlı Devleti’nin işgalci güçlere karşı çabaya giriştiği Birinci Dünya Savaşı periyodunda, Haydarpaşa Garı’nda meydana gelen ve sabotaj olarak nitelendirilen büyük patlamanın yıldönümünde tarihi demiryolunun acı geçmişi bir kere daha gündemde.
Filistin ve Suriye cephesinin düşmesine sebep olan bu kritik olay, 108’inci yıldönümünde tekrar hatırlanıyor.
FİLİSTİN VE SURİYE’Yİ KAYBETMEMİZE YOL AÇAN İNFİLAK
Bundan tam 108 sene önce 6 Eylül 1917‘de savaş hazırlığının önemli safhada devam ettiği Haydarpaşa Garı dehşetli patlamalar dizisine maruz kaldı.
Haydarpaşa Garı’ndaki sabotajda, askeri trenler ve sevkiyata hazır askerlerle birlikte bütün saha infilak ettirildi.
Cephanelerin yığıldığı petrol deposunun etkilenmesi sebebiyle patlamalar saatlerce sürdü.
Art arda patlamaların yaşandığı Haydarpaşa Garı’nda feci yangın meydana geldi.
Patlamalarda, trenlerin içindeki mücahid Türk askerleri, gar işçileri ve bölge sakinleri şehit oldu.
Bir tabur askerin yitirildiği patlamada şehit sayısının bine yaklaştığı tarihi kayıtlara geçmiş durumda.
Bu patlama sonucunda Filistin cephesine yönelik askeri mühimmat ve personel sevkiyatı sekteye uğradı.
Kudüs savunmasında tarihin akışını değiştiren kanlı olayın ardındaki karanlık el ise hiçbir vakit ortaya çıkarılamadı.
Akıbeti bilinmeyen kanlı sabotaj sonrasında Suriye-Filistin cephesinde İngiliz işgaline direniş büyük kan kaybetti. Mustafa Kemal Paşa kumandasındaki Osmanlı Ordusu, 1918 yılında Şam ve Halep üzerinden Anadolu’da günümüzdeki hudutlara çekildi.
GAR BÜNYESİNDEKİ ECDAD YADİGARLARI YİNE İHYA BEKLİYOR
Günümüzde Kültür Bakanlığı tarafından Haydarpaşa Garı ve etrafında başlatılan yeni saha düzenlemesi, tarihi fırsat olarak değerlendirilirken, kamuoyuna sunulan görsel projede ecdad yadigarı yapıtların de yer alması talep ediliyor.
Haydarpaşa garının inşa edildiği ilk bina, liman binası, gümrük binası ve liman karakol binasının yeniden ihya edilerek kültür hazinesine eklenmesi bekleniyor.
Osmanlı mimarisinin şık örneklerini sunan bu yapıtların günümüzde yer almamasının yanı sıra, birinci gar binasının tescil edildiği fakat arkeolojik sit alanında kaldığı söz ediliyor.
Ayrıca, Hicaz Demiryolu için yapılan istasyon binalarının da müze ile desteklenmesi bekleniyor.
