2026-2028 yıllarına ait Orta Vadeli Program’dan (OVP) yapılan derlemeye nazaran, Türkiye’nin güç ithalatı faturası geçen yıl 65,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu sayının bu yıl yüzde 2,4 düşüşle 64 milyar dolara gerilemesi bekleniyor.
Geçen yıl varil başına ortalama 80,5 dolar olan Brent petrolün fiyatının, bu yılı ortalama 70 dolar düzeyinde tamamlayacağı kestirim ediliyor.
YERLİ ÜRETİM ARTIŞI DÜŞÜŞTE TESİRLİ OLUYOR
SETA araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir, yaptığı değerlendirmede, güç ithalatı faturasında düşüşün en önemli nedenlerinden birinin artan yerli üretim olduğunu belirtti.
Türkiye’nin gücün çabucak her alanında üretimi artırmasının, ithalatın azalmasını etkilediğini kaydeden Özdemir, “Elektrik üretimi artışı, düşüşe tesir eden kalemlerden sırf bir tanesi. Güç Piyasası Düzenleme Kurumunun haziran raporuna nazaran, Türkiye’nin yılın birinci yarısında ürettiği elektrik gücü, bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 5 artarak, 163 bin 493 gigavatsaat olan üretim 171 bin 348 gigavatsaate yükseldi.” dedi.
Özdemir, üretimdeki yükselişte elektrik kurulu gücündeki artışın da tesirli olduğu, geçen yıl haziranda 113 bin 252 megavat olan toplam kurulu gücün, bu sene haziran sonu prestijiyle 119 bin 632 megavata ulaştığını bildirdi.
En fazla artışın, evvelki yıllarda olduğu üzere güneş ve rüzgar başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu güçte gerçekleştiğine dikkati çeken Özdemir, “Söz konusu dönemde toplam yenilenebilir kurulu güç 66 bin 212 megavattan 72 bin 544 megavata yükseldi.” diye konuştu.
Özdemir, petrol ve doğal gaz üretimindeki artışa da değinerek, şu tabirleri kullandı:
“Petrol üretimi, bir evvelki yılın tıpkı devrinde yaklaşık 3 milyon varilken, kelam konusu üretim 2025’in birinci yarısında 4 milyon varile ulaştı. Üretimin yüklü olarak Gabar alanından karşılandığı bilinirken, yurt içinde ve yurt dışında artan arama ve üretim faaliyetleri sayesinde bu sayının yükselişinin sürmesini bekliyoruz. Emsal biçimde doğal gaz üretiminde artış gerçekleştiğini de vurgulamak gerek. Geçen yıl aralıkta toplam 203 milyon metreküp olan gaz üretimi, bu yıl temmuzda 288 milyon metreküpe ulaştı. Özellikle Sakarya Gaz Alanı’nda yeni kuyuların açılması ve yüzer üretim tesisi Osman Gazi’nin önümüzdeki yıl prestijiyle devreye alınmasıyla üretimin katlanarak artacağını varsayım ediyoruz.”
ASYA’DAKİ TALEP DÜŞÜŞÜ FİYATLARI BASKILIYOR
Enerji ithalatı faturasında düşüşte memleketler arası petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki gerilemenin de tesirli olduğuna işaret eden Özdemir, arz-talep istikrarının fiyatlar üzerindeki rolüne dikkati çekti.
Brent petrolün fiyatının, yıl sonunda varil başına 70 dolar civarında kalmasının ithalat faturasındaki azalışı destekleyeceğini lisana getiren Özdemir, şunları kaydetti:
“Geçtiğimiz yıla kıyasla bilhassa Asya merkezli gerileyen hidrokarbon talebi Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında alternatif tedarikçi arayan Avrupa ülkelerinin fiyatlama noktalarında azaltıcı tesir yarattı. Körfez’de devam eden sıcak çatışmalar, İsrail’in giderek dozunu artırdığı insanlık dışı savaşı, Lübnan, Yemen, İran ve son olarak Katar’a yayılan askeri müdahaleler, özellikle petrol fiyatları üzerinde kısa periyodik artırıcı tesire neden olsa da azalan talep karşısında ortaya çıkan arz genişlemesi fiyatların düşmesine yardımcı oldu.”
Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon gayesi doğrultusunda 2035 maksatlarını güncellediğini hatırlatan Özdemir, 2035’e kadar rüzgar ve güneş kaynaklı kurulu gücün 120 bin megavata ulaşmasının üretime ve faturaya olumlu yansıyacağını belirtti.
Özdemir, 2026’da Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde birinci reaktörün devreye alınmasının termik santrallerden elektrik üretimi muhtaçlığını azaltacağını ve santralin 2030’da tam kapasiteyle faaliyete geçmesiyle fosil yakıtlardan kaynaklanan güç ithalatının daha da gerileyeceğini kelamlarına ekledi.
