Ticaret Bakanlığınca hazırlanan, “Türkiye-Malezya Hür Ticaret Mutabakatı Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna nazaran, ithalatçı ülke yetkili makamı, eşyanın tercihli tarife uygulamasına uygunluğunu kendi iç mevzuatı, düzenlemeleri yahut idari uygulamalarıyla uyumlu olarak denetim edebilecek. İthalatçı ülke yetkili makamı, kendisine ibraz edilen menşe ispat evraklarının yahut delil niteliğindeki öteki evraklardaki bilgilerin doğruluk ve gerçekliğine ait makul bir kuşkusu olması halinde hür deverana girmek üzere tercihli tarife uygulaması talep edilmiş eşyanın ithalatçısından bilgi isteyebilecek. İhracatçıdan yahut üreticiden bilgi alınmasını teminen, ihracatçı ülke yetkili makamına yazılı talepte bulunabilecek.
İthalatçı ülke yetkili makamına ibraz edilen menşe ispat dokümanının, denetim sürecine tabi tutulması halinde kelam konusu evrak kapsamı eşyanın fark ithalat vergileri teminata bağlanarak, gümrük süreçleri tamamlanacak. İthalatçı ülke Gümrük Yönetimi eşyayı, gerekli görülen her türlü idari önleme tabi olmak kaydıyla, ithalatçıya teslim edebilecek.
Kontrol süreçleri yahut eldeki diğer bilgilerden yönetmelik kararlarının ihlal edildiğinin anlaşılması durumunda, Gümrük Yönetimi yahut Malezya’nın talebi üzerine inceleme yapılabilecek ya da bu çeşit bir ihlalin belirlenmesi ve önlenmesine yönelik olarak acil bir inceleme başlatılabilecek.
İTHALATÇIDAN İSTENEBİLECEK BİLGİ VE BELGELER
İthalatın gerçekleştiği gümrük müdürlüğü, yükümlüden “Menşe Kuralları İthalatçı Bilgisi Formu”nu doldurulmasını talep edebilecek. İthalatçı yahut yetkili yasal temsilcisi, gümrük müdürlüğünce iletilen talep yazısının tarihinden itibaren 90 gün içinde formu doldurarak talepte bulunan gümrük müdürlüğüne ibraz edecek. Yükümlüler, formda talep edilen evrakların ve eşyanın menşe statüsünün kanıtlanmasında değerlendirilebileceğini düşündükleri öteki ilave dokümanları, formla birlikte gümrük müdürlüğüne sunacak.
Yükümlü tarafından doldurulan ve gümrük müdürlüğüne ibraz edilen formda yer alan bilgilerin ilgili gümrük beyannamesindeki bilgilerle uyumlu olup olmadığı ve ithal eşyasına tekabül edip etmediği konuları, ithalatta ibraz edilen öbür evrakların kıyasen denetim edilmesi ve gerektiğinde ithal eşyasının muayene edilmesi suretiyle gümrük müdürlüğünce tespit edilecek. Menşe Kuralları İthalatçı Bilgisi Formu’nun müddeti içinde sunulmaması halinde fark vergiler tahakkuk ettirilecek, teminat alınmışsa irat kaydedilecek ve ceza uygulanacak.
Gümrük müdürlüğünce yapılan tespit sonucunda, eşyanın menşeinin hakikat olduğunun tespit edilmesi halinde şayet alınmışsa teminat iade edilecek. Eşyanın menşeinin yanlış beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde ise fark vergiler tahakkuk ettirilecek, teminat alınmışsa irat kaydedilecek ve ceza verilecek.
MENŞE KONTROLÜ
Menşe evraklarının denetimi için talep, ihracatçı ülke yetkili makamına gönderilmesiyle yapılacak. İthalatçı ülke yetkili makamı, menşe ispat evrakı ve fatura veyahut bu evrakların birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın münasebetlerini de belirterek, ihracatçı ülkenin yetkili makamlarına geri gönderecek. Menşe ispat dokümanında yer alan bilgilerin gerçek olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm evrak ve bilgi, denetim talebini desteklemek üzere gönderilecek.
Sonradan denetim hedefiyle gönderilen menşe ispat dokümanlarının, ihracatçı ülke yetkili makamınca temsil ettiği eşyanın menşe statüsünün doğruluğunun teyidi yapılarak geri gönderilmesinden sonra yönetmelikle teminata bağlanan gümrük vergileri iade edilecek.
İhracatçı ülke yetkili makamından 180 güne kadar cevap alınamazsa ya da cevap evrakın doğruluğunun yahut eserlerin gerçek menşeinin tespitine imkan verecek ölçüde kâfi bilgi içermiyorsa ithalatçı ülke yetkili makamı, tercih tanınmasını istisnai haller dışında reddedecek.
