Son dakika haberi: ABD Başkanı Donald Trump, “İsrail 1. hatta çekilmeyi onayladı. Hamas onayladığında ateşkes yürürlüğe girecek” açıklamasını yaptı.
NETANYAHU’DAN YENİ ATAK SİNYALİ
İşgalci İsrail’in Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu akşam yapacağı açıklamada mutabakatın ikinci kademesinde Hamas’ın silah bırakacağını ve Gazze Şeridi’nin silahsızlandırılacağını savundu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bunu Trump’ın planına nazaran diplomatik ya da askeri olarak gerçekleştireceklerini ileri sürerek akınlara yine başlama sinyali verdi.
HAMAS ESİRLERİ BIRAKMAYI KABUL ETMİŞTİ
Trump’ın Gazze planına yanıt veren Hamas, yapıtları bırakmayı kabul etmiş, öteki unsurlar için müzakere istemişti.
Saldırıların durması ve İsrail’in çekilmesi için esirleri bırakmayı kabul eden Hamas, Gazze’nin İslam ülkelerinin desteklediği Filistinliler tarafından yönetilmesini istemişti.
TRUMP’IN GAZZE PLANINDA HANGİ UNSURLAR YER ALIYOR?
ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 husustan oluşan “Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Planı” isimli önerisi 30 Eylül’de açıklandı.
Beyaz Saray’ın ABD merkezli X şirketindeki toplumsal medya hesabından, “Başkan Trump’ın Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Planı” olarak isimlendirilen 20 unsurluk tahlil planı yayımlandı.
Planda, iki tarafın da teklifi kabul etmesi durumunda, “savaşın derhal sona ereceği” ve “İsrail güçleri esirlerin serbestisine hazırlanmak için üzerine anlaşılan hatta çekileceği” ifadesine yer verildi.
Bu süreçte hava atakları ve topçu bombardımanının durdurulacağı belirtilirken, “tam etaplı geri çekilme için şartlar oluşana kadar savaş çizgilerinin olduğu üzere kalacağı” kaydedildi.
İsrail’in bu muahedeyi kamuoyuna açık formda kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde, hayatta olan ve olmayan tüm esirlerin iade edilmesini öngören planda, “Tüm rehineler hür bırakıldığında, İsrail, 7 Ekim 2023’ten sonra gözaltına alınan 250 müebbet mahpus cezası mahkumunu ve bu kapsamda gözaltına alınan tüm bayan ve çocuklar da dahil olmak üzere 1700 Gazzeliyi özgür bırakacak.” sözü kullanıldı.
Planda, İsrail’in, naaşı verilecek her İsrailli esir karşılığında 15 Gazzelinin cenazesini bırakacağı kaydedildi.
“Tüm rehineler iade edildikten sonra, barış içinde bir ortada yaşamayı ve silahlarını bırakmayı taahhüt eden Hamas üyelerine af tanınacak” maddesinin yer aldığı planda, Gazze’den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine, onları kabul eden ülkelere inançlı geçiş imkanı sağlanacağı belirtildi.
İNSANİ YARDIMLAR
Planda, muahedenin kabul edilmesi halinde Gazze Şeridi’ne “derhal yardım gönderileceği” vadedilerek, yardım ölçülerinin en az 19 Ocak 2025 tarihli insani yardımla ilgili mutabakatta yer alanlarla dengeli olacağı vurgulandı.
Su, elektrik ve kanalizasyon altyapısının yanı sıra hastane ve fırınların onarılması, molozların kaldırılması ve yolların açılması için gerekli ekipmanların getirilmesi üzere bahislerin insani yardıma dahil olduğu belirtildi.
Planda, Gazze Şeridi’ne yardım girişinin, Birleşmiş Milletler (BM) ve ona bağlı kuruluşların yanı sıra Kızılay ve her iki tarafla hiçbir halde teması olmayan öteki milletlerarası kuruluşlar aracılığıyla, her iki tarafın müdahalesi olmaksızın gerçekleşeceği öngörüldü.
TEKNOTRAT FİLİSTİN KOMİTESİ VE BARIŞ KURULU
Refah Hudut Kapısı’nın her iki tarafta de açılmasının 19 Ocak 2025 tarihli mutabakata nazaran uygulanan düzeneğe bağlı olacağı paylaşılan planda, Gazze’nin idaresine ait şunlar kaydedildi:
“Gazze, Gazze halkına günlük kamu hizmetlerini ve belediye hizmetlerini sunmaktan sorumlu, teknokrat ve apolitik bir Filistin komitesinin süreksiz idaresi altında yönetilecek. Bu komite, nitelikli Filistinliler ve memleketler arası uzmanlardan oluşacak ve yeni bir memleketler arası geçiş organı olan ‘Barış Kurulu’ tarafından denetlenecek ve nezaret altına alınacak.”
Planda, Barış Heyeti’nin Lider Trump’ın yanı sıra, ortalarında eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve ismi daha sonra açıklanacak öteki üyeler ve devlet liderleri tarafından yönetileceği aktarıldı.
Filistin İdaresi’nin, Lider Trump’ın 2020’deki barış planı ve Suudi-Fransız teklifi de dahil olmak üzere çeşitli tekliflerde belirtildiği üzere ıslahat programını tamamlayıp Gazze’nin denetimini inançlı ve tesirli bir formda geri alabileceği vakte kadar, bu yapının Gazze’nin yine geliştirilmesi için çerçeveyi belirleyeceği ve finansmanı yöneteceği belirtilen planda, yapının, Gazze halkına hizmet eden ve yatırım çekmeye elverişli, çağdaş ve tesirli bir idare yaratmak için en âlâ memleketler arası standartları talep edeceği kaydedildi.
PLANDA HAMAS’IN DURUMU
Planda, Trump’ın Gazze’yi tekrar inşa edip canlandırmayı amaçladığı, “iş, fırsat ve umut yaratmaya” yardımcı olacağı öne sürüldü.
Gazze’de iştirakçi ülkelerle müzakere edilerek tercihli tarife ve erişim oranları belirlenecek özel ekonomik bölge kurulacağının bildirildiği planda, “Hiç kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak ve ayrılmak isteyenler özgürce ayrılabilecek ve geri dönebilecek” sözü kullanıldı.
Planda, “Hamas ve öteki kümeler, Gazze’nin idaresinde direkt, dolaylı yahut rastgele bir biçimde rastgele bir rol üstlenmeyeceklerini kabul edecek. Tüneller ve silah üretim tesisleri de dahil olmak üzere tüm askeri, terör ve atak altyapısı yıkılacak ve tekrar inşa edilmeyecek” denilerek, bağımsız gözlemcilerin nezaretinde Gazze’nin silahsızlandırılması sürecinin başlayacağı hususlarına yer verildi.
GAZZE’DE “ULUSLARARASI İSTİKRAR GÜCÜ”
Planda, Hamas ve öbür kümelerin yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve “yeni Gazze’nin komşuları yahut kendi halkı için tehdit oluşturmaması için” bölgesel ortaklar tarafından bir garanti sağlanacağı belirtilerek, “ABD, Gazze’ye derhal konuşlandırılacak süreksiz bir Milletlerarası İstikrar Gücü (ISF) oluşturmak için Arap ve memleketler arası ortaklarla birlikte çalışacak” tabirine yer verildi.
ISF’nin Gazze’deki Filistinli polis güçlerine eğitim ve takviye sağlayacağı, bu alanda geniş tecrübeye sahip Ürdün ve Mısır ile istişarelerde bulunacağı aktarılan planda, bu gücün uzun vadeli iç güvenlik için tahlil oluşturacağı sav edildi.
Planda, ISF’nin yeni eğitilen Filistinli polis güçlerinin yanı sıra İsrail ve Mısır’la hudut bölgelerinin güvenliğini sağlayacağı kaydedildi.
İSRİAL’İN GAZZE’Yİ “İŞGAL YAHUT İLHAK ETMEYECEĞİ” TEZ EDİLDİ
Planda, “İsrail’in Gazze’yi işgal yahut ilhak etmeyeceği” öne sürülerek, ISF, bölgede denetimi ve istikrarı sağladıkça, İsrail ordusunun garantörler, ABD, İsrail ordusu ve ISF tarafından belirlenecek standartlara ve vakit çizelgelerine nazaran geri çekileceği söz edildi.
Planda, “Uygulamada, İsrail ordusu, Gazze’den büsbütün çekilinceye kadar, süreksiz hükümetle yapacağı bir muahedeye nazaran işgal ettiği Gazze topraklarını etaplı olarak ISF’ye devredecektir. Fakat, Gazze tekrar ortaya çıkan rastgele bir terör tehdidine karşı inançlı hale gelene kadar bir güvenlik çemberi varlığı devam edecektir” tabirlerine yer verildi.
Trump’ın planında, kelam konusu sürecin yürütülmesi halinde Filistinlilerin “kendi yazgısını tayin etme ve devlet kurma yolunda muteber bir yol için şartların nihayet oluşmuş olabileceği” öne sürüldü.
