Bursa Uludağ Üniversitesi’nden Doç. Dr. Yüksel Okşak’ın yazdığı haberde şu sözlere yer verildi.:
ABD Başkanı Donald Trump, 29 Eylül 2025 tarihinde toplumsal medya platformu Truth Social üzerinden “ABD’de üretmeyen ülkelere mobilyada önemli tarifeler” uygulayacağını duyurdu; Trump açıklamasında mutfak dolabı ve banyo vanitelerinde %50, döşemeli mobilyada ise %30 oranında tarifelerden bahsetti.
BEYAZ SARAY RESMİLEŞTİRDİ
Ertesi gün, yani 30 Eylül’de Beyaz Saray, bu söylemi ABD Ticaret Genişleme Yasası’nın 232’nci Bölümü’ne (Section 232 – ulusal güvenlik) dayandırarak resmileştirdi ve bir başkanlık metni yayımladı:
YUMUŞAK ODUN/KERESTE: %10 TARİFE
- Mutfak dolabı, banyo vanitesi ve döşemeli ahşap eserler: %25 tarife, 14 Ekim 2025’te başlayacak
- 1 Ocak 2026’dan itibaren kimi ülke ve eser kümelerinde tarifeler %50’ye kadar çıkabilecek
TÜRKİYE-ABD MOBİLYA TİCARETİNE ETKİSİ
ABD’nin 2024 yılı mobilya ithalatı (HS 94 faslı) yaklaşık 25,5 milyar dolar ve ithalatın %60’ı Vietnam ve Çin’den geliyor. Türkiye’nin toplam mobilya ihracatı ise 2024’te yaklaşık 4,5 milyar dolar düzeyinde; ABD kanalı küçük fakat büyüyen bir pazar.
Özellikle şilte/mattress kalemlerinde 2021’den beri yürürlükte olan anti-damping (AD) belgeleri, yeni 232 tarifeleri ile birlikte kümülatif maliyet yaratabilir. Ayrıyeten telafi edici vergi (CVD) evrakları birtakım eserlerde gündemde.
TARİFE MEKANİĞİ: TARİFE İKİ KATMANLI OLACAK!
- 14 Ekim’den itibaren %25 genel 232 tarifesi uygulanacak.
- 1 Ocak 2026’dan sonra ülke ve eser bazında %30–50 bandına yükseltilebilecek.
- 29 Eylül’deki toplumsal medya duyurusu, piyasa beklentisini yükseltti lakin fiili uygulamada 30 Eylül metni belirleyici. Mevcut AD/CVD yükleri de yürürlükte kalacağından, efektif maliyet birçok eser için “%25 (232) + İSİM marjı” halinde kümülatif olacak.
SAYISAL TESİR ANALİZİ
Türkiye’nin ABD’ye yıllık mobilya satışları 300–340 milyon dolar bandında. İsim valorem %25 tarife, ABD girişinde maliyete %25 ekler. Kısa periyot talep esnekliği −1,0 ile −1,5 aralığında kabul edildiğinde:
14 Ekim’de sırf %25 tarife devreye girerse, kesin tüketici fiyatına %8–12 yansıyabilir; satış hacmi %10–20 daralabilir; yıllık 30–60 milyon dolar ortası kayıp riski doğar.
1 Ocak 2026’dan sonra oranlar %30–50 bandına çıkarsa, en son fiyat tesiri %12–20’ye, hacim kaybı %15–30’a tırmanabilir; yıllık 50–100 milyon doların üzerinde kayıp potansiyeli olabilir.
REKABET DİNAMİKLERİ
Vietnam ve Çin, ABD’nin ana tedarikçileri olmaya devam edecek. Washington’ın yönelimi “yerlileşme ve Kuzey Amerika yakın tedarik” (özellikle Meksika) ekseninde şekilleniyor. ABD üretim kapasitesi kısa vadede tüm açığı kapatamayacağı için fiyat artışı ve teslimat müddetlerinde uzama bekleniyor.
ABD içindeki montaj yahut son süreç yapan üreticiler, “ABD’de üretilmiştir” avantajıyla öne çıkabilir. Döşemeli mobilyada %25 taban ve 2026 artış riski gerçek; tasarım gücü ve modüler sevkiyat kurguları marjı koruyabilir. Mutfak dolabı ve banyo vanitesinde resmî tablo %25 başlangıcı teyitli; kârlılık kırılgan, RTA (ready-to-assemble) parça-bazlı montaj ve komponent stratejileri kıymetli.
Şilte/mattress tarafında Türkiye menşei için İSİM önlemleri esasen var; 232 ile birleşince çift yük oluşuyor. ABD içinde “light assembly” ve menşe kurallarının eksiksiz uygulanması koşul.
RİSK-FIRSAT MATRİSİ
Risk: %25 ve üzeri maliyet şoku nedeniyle fiyat ve hacimde daralma. 14 Ekim kesiti nedeniyle yolda yahut limanda olan yüklerde giriş tarihi kritik. AD/CVD ile 232’nin kümülatif tesiri ve HTS 9401–9404 alt konum tartışmaları operasyonel belirsizlik yaratıyor.
Fırsat: Kesim ve komponent Türkiye’den tedarik edilip ABD’de kesin montaj/kaplama yapılabilir; USMCA bölgesinde Meksika ile ortak üretim ve near-shoring yaklaşımı faal tarife oranını düşürebilir. Eser karmasını metal/plastik yahut ahşap-dışı kombinasyonlara kaydırmak, JV yahut PL mutabakatlarıyla maliyeti paylaşmak öteki bir strateji olarak öne çıkıyor.
MAKRO PERSPEKTİF
ABD’de kısa vadede fiyat artışı ve tedarik müddetlerinde uzama bekleniyor. Türkiye açısından ABD, toplam mobilya ihracatı içinde küçük ancak süratli büyüyen bir pazar. %25–50 tarifeler, ABD büyüme tezini zayıflatıyor.
Ancak son işlem/near-shoring ve eser mühendisliğiyle tesirin yönetilebilir olduğu ve ABD kaynaklı daralmanın öteki pazarlara kaydırılabileceği bedellendiriliyor.
