AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, Türkiye’nin demir yolu serüveni 23 Eylül 1856’da 130 kilometrelik İzmir-Aydın çizgisine verilen imtiyazla başladı.
Yıllar içinde ülkenin dört bir yanında yapılan sınırlarla birlikte demir yolu, yük ve yolcu nakliyeciliğinde kıymetli bir alternatif oldu.
Son 23 yılda yaklaşık 3 bin kilometre yeni çizgi ek edilirken 2024 sonu prestijiyle ülkenin toplam demir yolu ağı 13 bin 919 kilometreye ulaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Ahlat’taki Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’nın akabinde millete seslenişinde, son 23 yılda demir yollarına 64 milyar dolar yatırım yapıldığına dikkati çekerek, amacın demir yolu ağını 2028’de 17 bin 500 kilometreye, 2053’te ise 28 bin 600 kilometreye çıkarmak olduğunu söz etti.
Demir yoluyla ihracat, hem hudut kapılarından hem de limanlara demir yolu kontağıyla kombine biçimde gerçekleştiriliyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da geçen yıl demir yolu ile yaklaşık 7 milyon tonluk ihracat yapıldığını bildirmişti. Uraloğlu, Türkiye’de geçen yıl hudut kapılarından 2 milyon 104 bin ton, liman temaslı 4 milyon 562 bin ton olmak üzere demir yoluyla 6 milyon 666 bin ton ihracat taşıması yapıldığı bilgisini verdi.
BAKÜ-TİFLİS-KARS DEMİR YOLU ÇİZGİSİ NAKLİYECİLİKTE STRATEJİK ÖNEMDE
Türkiye, Edirne üzerinden Avrupa, Van üzerinden İran ve Bakü-Tiflis-Kars Sınırı ile Orta Asya’ya demir yoluyla direkt ihracat yapıyor.
Türkiye’nin yurt dışına açılan “demir” kapılarından Bakü-Tiflis-Kars Çizgisi demir yollarındaki en büyük projelerinden biri olarak 2017 yılında işletmeye açıldı.
Azerbaycan’ın başşehri Bakü’den başlayıp Gürcistan’ın Tiflis ve Ahılkelek kentlerinden geçerek Kars’a uzanan 829 kilometrelik demir yolu sınırı sayesinde Avrupa ile Çin ortasında yük nakliyatı kesintisiz biçimde sürdürülüyor.
Bakü-Tiflis-Kars Çizgisi irtibatı ile Türkiye’den, Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Hazar Denizi geçişi ile Orta Asya ülkeleri ve Çin’e direkt demir yolu ile yük nakliyatı yapılabiliyor.
Bu sınır, Orta Koridor üzerinden yapılan yük nakliyatıyla Türkiye’nin ticaretine de büyük katkıda bulunuyor. Yılın birinci 7 ayında çizgi üzerinden 250 bin ton yük taşındı.
Türkiye’nin ihracat sayılarını her yıl geliştirmesine demir yolları da katkı sağlarken yeni projelerle bu rekorların artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda var olan çizgilere yenilerini eklemek için çalışmalar devam ediyor.
SIRADAKİ AMAÇ ZENGEZUR KORİDORU
Zengezur Koridoru, Orta Asya, Hazar Bölgesi, Azerbaycan ve Ermenistan’ı Türkiye’ye bağlayan sosyoekonomik, jeopolitik ve jeostratejik bir güzergah olarak öne çıkıyor. Türkiye, Orta Koridor’un da kıymetli bir kesimi olacak çizgi için çalışmalara başladı.
Bu kapsamda, “Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Hattı”nın temeli geçen hafta atıldı.
Yılda 5,5 milyon yolcu ve 15 milyon ton yük taşıma kapasitesine sahip olacak bu çizgi, 224 kilometre uzunluğunda inşa edilecek ve bir manada Kars ile Nahçıvan ortasında köprü olacak.
Orta Koridor’un tamamlayıcı ögesi olan Zengezur Koridoru ve Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu Demir Yolu Projesi ile bu sınırın kapasitesi ve aktifliği daha da artırılacak.
Koridorun, Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan ortasında ekonomik işbirliğini güçlendirmesi, bölgesel barışı pekiştirmesi ve Güney Kafkasya’da ekonomik işbirliğini artırarak sonların açılmasını ve diplomatik münasebetlerin olağanlaşmasını hızlandırması bekleniyor.
KALKINMA YOLU İLE AVRUPA VE ORTA DOĞU BİRLEŞECEK
Kalkınma Yolu ise Irak’ın Basra Körfezi’ndeki Fav Limanı’ndan başlayıp 1200 kilometre ile Türkiye’ye bağlanan ulaştırma projesi olarak yapılıyor.
Türkiye’de Ovaköy’e, oradan da Kapıkule’ye kadar giden ve üç denize de ilişkisi olacak koridorla demir yolu ve kara yolu ile Orta Doğu’nun Avrupa’ya ulaşımı kısalacak.
Süveyş Kanalı’ndan ulaşıma nazaran daha uygun maliyetli ve kısa uzaklıklı olacak koridor, doğu-batı istikametindeki koridorları kuzey-güney tarafında bağlamış olacak.
“Yeni İpek Yolu” olarak nitelendirilen Kalkınma Yolu ile Türkiye’nin ekonomik ve jeopolitik statüsü daha da güçlenecek.
Basra Körfezi’nden Türkiye hudutlarına kadar uzanacak demir yolunun Türkiye’deki kontağı için Ovaköy-Nusaybin sınırında 127 kilometre demir yolu inşa edilecek.
Kalkınma Yolu’nda Türkiye tarafında toplamda 727 kilometre demir yolu Irak tarafının ise 1200 kilometrelik otoban ve demir yolu sınırı yapması planlanıyor.
Mevcutlarla birlikte yeni çizgilerin, ihracat rekorlarına da katkı yapması bekleniyor. Türkiye’nin temmuz sonu prestijiyle yıllıklandırılmış ihracatı 269,5 milyar dolara ulaştı. Bu fiyat, Cumhuriyet tarihi rekoru olarak kayıtlara geçti. Orta Vadeli Program’da Türkiye’nin ihracatının bu yıl sonu prestijiyle 279,6 milyar dolara çıkması hedefleniyor.
