TCMB’nin, bankaların 2025 yılının üçüncü çeyreğine ait değerlendirmeleri ile dördüncü çeyreğe ait beklentilerini içeren “Banka Kredileri Eğilim Anketi” yayımlandı.
Buna nazaran, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bankaların kullandırdıkları işletme kredilerinde uyguladıkları standartlarda bariz bir değişim olmadı.
Uzun vadeli kredilerde uygulanan standartlarda önemli değişim gözlenmezken, kısa vadeli kredilerde uygulanan standartlarda ve para cinsi bakımından TL kredilerde uygulanan standartlarda gevşeme görüldü.
Yabancı para (YP) cinsinden kredilerde uygulanan standartlar sıkılaşırken, ölçek bakımından KOBİ’lere ve büyük işletmelere verilen kredilerde uygulanan standartlar gevşedi.
Öte yandan, bankalar, 2025 yılının dördüncü çeyreği için işletmelere verilen kredilerde uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere kullandırılan krediler dışında gevşeyeceğini öngörüyor.
Ankete nazaran, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde, konut ve taşıt dahil tüm kişisel kredilerde uygulanan standartlarda besbelli bir değişim olmadı.
Bu yılın dördüncü çeyreği için bankalar, tüm ferdi kredi tiplerinde uygulanan standartlarda birebir seyrin devam edeceği ve bariz bir değişim olmayacağı kanaatinde.
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, işletmelere verilen kredilere yönelik talepte genel olarak azalış görüldü.
Kısa ve uzun vadeli kredi talepleri azalırken, TL kredi talebinde besbelli bir değişim olmadı, YP kredi talebi ise arttı.
Ölçek bakımından KOBİ’lere verilen kredilerde talep artarken, büyük işletmelere verilen kredilerde talep azaldı.
Öte yandan, 2025 yılının dördüncü çeyreğinde işletmelere verilen tüm kredilerde besbelli talep artışı bekleniyor.
Bu yılın üçüncü çeyreğinde, konut ve öbür kişisel kredilere talepte artış, taşıt kredi talebinde ise azalış görüldü. Bankalar, 2025 yılının dördüncü çeyreğinde tüm ferdi kredi çeşitlerinde talebin bariz halde artacağını öngörüyor.
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde yurt içi ve dışı fonlama şartlarında besbelli bir gevşeme dikkati çekti.
Bu gevşemede, yurt dışı fonlama maliyeti ile öteki şart ve kurallar tesirli oldu. 2025 yılının dördüncü çeyreğinde de yurt içi ve dışı fonlama şartlarındaki gevşemenin devam etmesi bekleniyor.
KREDİ ŞART VE KURALLARI
Ankete nazaran, işletmelere kullandırılan kredilerde uygulanan şart ve kurallara bakıldığında, ortalama krediler üzerindeki kar marjında azalış, daha riskli krediler üzerindeki kar marjında artış görüldü.
Kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ait şart ve kurallar gevşerken, kredi kontratı özel şartları ile vadeye ait şart ve kurallar sıkılaştı.
Bireysel kredilerde uygulanan şart ve kurallar incelendiğinde, konut kredilerinde, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjı temelde birebir kaldı.
Taşıt ve öteki ferdî kredilerde ise ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjları bir ölçü azaldı.
