Spor hukukçuları ‘bitcoin krizi’ni değerlendirdi

Süper Lig’in 35. haftasında Beşiktaş ile Fenerbahçe’nin karşı karşıya geldiği mücadelede görev alan Arda Kardeşler hakkında soruşturma başlatıldı. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) karşılaşma öncesi yapılan para atışında Bitcoin kullanan Arda Kardeşler hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu.

Derbideki para atışının TFF ve MHK’nın bilgisi olmadan yapıldığını açıklayan federasyon Arda Kardeşler hakkında inceleme başlattı.

TFF’den yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Spor Toto Süper Lig Ahmet Çalık Sezonu 36. haftasında oynanan Beşiktaş-Fenerbahçe müsabakasının hakemi Arda Kardeşler’in para atışını TFF ve MHK’nin bilgisi ve onayı olmayan bir şekilde gerçekleştirdiği kamuoyuna yansımıştır. Şiddetle karşı olduğumuz söz konusu olayla ilgili Federasyonumuz tarafından soruşturma açılmıştır. Kamuoyunun bilgilerine saygıyla sunarız.”

“ULUSLARARASI TALİMATLARA UYGUN DEĞİL”

Çarşı Davası Avukatı Ali Rıza Dizdar ve avukat Gurur Gaye Günal ve avukat Önder Ege konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.

Avukat Ali Rıza Dizdar

Avukat Ali Rıza Dizdar, Arda Kardeşler’in madeni para yerine bitcoin kullanmasını “etik bir davranış değil” diyerek yorumladı ve şunları ekledi:

“Arda Kardeşler’in bitcoini kullanması uluslararası talimatlara uygun değil. Bitcoin reklamı yapılan bir para birimi. Spor talimatları uluslararasıdır. FIFA ve UEFA kurallarına bağlıyız. Bu reklamsal bir para. Bir hakem saha içinde hiçbir şekilde reklam yapamaz ve tarafsızlığını zedeleyemez, tarafsız olmak zorundadır.”

“ETİK KURULU 6 AYIN ÜSTÜNDE MEN CEZASI VERİRSE HAKEMLİĞİ BİTER”

Dizdar, konunun mutlaka Etik Kurulu’na gideceğini belirterek “Eğer etik kurulu 6 ayın üstünde men cezası verirse Kardeşler’in hakemlik hayatı biter. Yaptığı yanlışın bilinçli olduğunu düşünüyorum. Ama etik kurulu buna mutlaka bir ceza verir” ifadelerini kullandı.

Avukat Gurur Gaye Günal

Soruşturmayı değerlendiren bir diğer avukat Gurur Gaye Günal ise, FIFA talimatlarında yazı tura atmaya dair net bir tanım bulunmadığının altını çizdi ve şöyle dedi:

• Oyunun kuralları FIFA tarafından belirlenir FIFA ve IFAB talimatlarında yazı tura atma ile ilgili olarak yazı turadan kastın ne olduğuna ilişkin herhangi bir net tanım bulunmamaktadır. Ancak zaman içerisinde gelişen olaylarla farklı ülke federasyonları tarafından alınmış emsal kararlar vardır. Örneğin yazı tura atmak yerine taş makas kağıt şeklinde bir uygulama ile oyunu başlatan hakeme İngiltere Futbol Federasyonu tarafından hak mahrumiyeti cezası verilmiştir. Burada hukukun evrensel kurallarından hareketle bir çıkarıma varmak ve FIFA kurallarında coin olarak geçen yazı turadan kastın ne olduğunu kelime anlamıyla yorumlamak gerekir.

Günal, bitcoin ile yazı tura atılmasının kurala aykırı olduğunu belirterek sözlerini şöyle tamamladı:

• “Dijital para birimi olarak anılan bitcoin ilk defa 2009 yılında ortaya çıkmış olup FIFA’nın yazı tura atmaya ilişkin düzenlemesi bundan yıllar önce oyun kurallarında yerini almış bir düzenlemedir. Dolayısıyla yazı tura atmaya ilişkin oyun kuralları düzenlenirken henüz dijital para birimi ve bitcoin diye kavramlar mevcut olmadığından bu düzenlemede yer alan coin (yazı-tura) tabiri sadece bir tarafında tura bir tarafında yazı bulunan madeni paraları kapsamaktadır. Bu anlamda oyun kuralının lafzi yorumu yapılacak olursa bitcoin atılması kurala aykırıdır. Nitekim MHK Hakem İşleri Müdürü Tayfun Özkan imzasıyla yayımlanan bildirgede de maçlarda saha seçimi için yapılan para atışlarında sadece yazı ve tura içeren madeni Türk parasının kullanılabileceği de bildirilerek konuya açıklık getirilmiştir.

Konuya ilişkin sorularımızı yanıtlayan spor hukukçusu Dr. Önder Ege ise, FIFA’nın yayımladığı futbol oyun kuralına değindi ve şu açıklamaları yaptı:

• Arda Kardeşler ile ilgili TFF’den başlatılan soruşturmada iki hususa bakılır. Öncelikle oyun nasıl başlayacak ve para atışından kast edilen nedir? FIFA’nın yayımlamış olduğu 2021-2022 futbol oyun kuralında hakemin oyunu nasıl başlatacağı ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Bu kitapçığın 8. maddesinin 1. fıkrasına göre, para atışını kazanan takım ilk yarıda hücum edeceği kaleyi ya da başlama vuruşu yapmayı seçer. Burada paradan kast edilen kamuoyunda bilinen madeni para değil, oyun parasıdır. Oyun parasının bir yüzünde top diğer yüzünde kale vardır. Bu FIFA’nın belki de kuruluşundan beri uyguladığı geleneksel bir para atış yöntemidir. Eğer böyle bir para yoksa para atışı normal madeni paralarla yapılabilir.

Dr. Önder Ege 

Ege, TFF’nin talimatlarında para atışına dair ayrıntılı bir madde olmadığını belirterek, şunları söyledi:

• Türkiye açısından olaya baktığımızda TFF’nin talimatlarını incelemek durumundayız. TFF Futbol Müsabaka Talimatı ve Hakem Yardımcı Hakem El Kitabına bakıldığında 5. maddenin 1. fıkrasında da hakem para atışı ile ilgili bir düzenleme görülmektedir. Buradaki düzenlemede yardımcı hakemlerin yanlarında maç parası bulundurması gerektiği ve para atışının bu maç parasıyla gerçekleşeceği anlatılır. Bu maç parasından kast edilen FIFA’nın uyguladığı madeni paradır. Bu para yoksa ne yapılacağı ile ilgili Hakem Yardımcı Hakem El Kitabında herhangi bir ifade bulunmamaktadır. Futbol Müsabaka Talimatı ve Merkez Hakem Kurulu Talimatına baktığımızda Türkiye’de hakemlerin para atışını nasıl yapacaklarına dair açıklayıcı bir düzenleme yok. Para atışı yapılır deniyor ama bu atışın hangi parayla nasıl yapılacağı açıklanmamış. Özellikle şu para kullanılamaz gibi hükümler TFF’nin talimatlarında yoktur. Daha önce böyle bir olay yaşanmadığı için örnek alacağımız bir soruşturma dosyası da yok.

Hakem Arda Kardeşler’in ciddi bir ceza almayacağını düşünen Önder Ege, cümlelerini şöyle tamamladı:

• Arda Kardeşler’in ciddi bir ceza alacağını düşünmüyorum. Burada bakılması gereken nokta şudur: Bu bir gizli reklam sayılabilir mi? Fair Play kurallarının hakem tarafından ihlali olarak yorumlanabilir mi? Fakat bir cezanın olabilmesi için bir suç olması gerekir. TFF talimatlarında açıkça kripto para kullanılamaz ibaresi geçmemektedir. Ben bir disiplin cezasına gidileceğini düşünmüyorum ama belki Fair Play’e uymamaktan bir uyarı cezası alabilir. Ama bundan sonra bir genelge yayımlamak söz konusu. Hakemler bundan sonra genelgeye uymak zorundalar.