Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’ne hitap etti.
Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları:
Şahsım ve milletim ismine en kalbi hislerimle selamlıyorum. Birleşmiş Milletler 80. Genel Şurası’nın tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. İnsanlığın ortak vicdanını temsil eden bu kürsüden sizlere bir defa daha hitap etmekten büyük bir bahtiyarlık duyuyorum. Konuşmamın çabucak başında Filistin’in giderek artan sayıda ülke tarafından tanındığı bir devirde Filistin Devlet Başkanı Sayın Mahmut Abbas’ın bugün şahsen ortamızda olamayışından duyduğum üzüntüyü tabir etmek istiyorum. Biz bugün bu kürsüde kendi vatandaşlarımızla birlikte sesi kısılmak istenen Filistin halkına tercüman olmak için de bulunuyoruz. Filistin Devleti’ni tanıyacağını açıklayan tüm ülkelere teşekkür ediyor. Şimdi bu kararı almayan devletleri ise bir an evvel harekete geçmeye çağırıyor. Sayın Başkan, değerli üyeler, Birleşmiş Milletler kaidesi bundan 80 yıl evvel San Francisco’da imzalandı ve 24 Ekim 1945’te yürürlüğe girdi. Birleşmiş Milletler kuruluş kaidesinin birinci hususunun birinci sözlerini burada tekrar hatırlatmak isterim.
“GAZZE’DE SOYKIRIM DEVAM EDİYOR”
Bu salonda BM’nin 80. yaşını kutlarken dünyanın birçok yerinde kuruluş koşulunun birinci sözlerine gölge düşürecek vahim şeyler yaşanıyor. Gazze’de soykırım devam ediyor. Biz toplantı halindeyken dahi Gazze’de şuanda siviller katlediliyor. Gazze’de ölen sivillerin sayısı 65 bini geçti. Enkaz altında kaç cenazenin olduğunu şimdi bilinmiyor. İsrail tarafından Gazze’de son 23 aydır her saat bir çocuk zalimce hayattan kopuyor. Şuanda yalnızca silahlarla değil, açlık silahıyla da beşerler öldürülüyor.
Şimdi size Gazze’deki günlük hayatı anlatan bir fotoğraf göstereceğim. Birinci fotoğraf gördüğünüz üzere ellerinde leğenli bayanlar. Lütfen hepimiz elimizi vicdanımıza koyup yanıt verelim. 2025 yılında bu türlü bir gaddarlığın makul bir sebebi olabilir mi? Lakin insanlık ismine bu utanç görünümü Gazze’de 23 aydır her gün tekrar ediyor. 365 km2 içinde yaşayan 2.5 milyon Gazze’li her gün yerinden eziliyor. Her gün bir öteki bölgeye göçe zorlanıyor.
“BU İNSANLIĞIN TABAN NOKTASIDIR”
Gazze’nin sıhhat alt yapısı büsbütün çökmüş durumda, ambulanslar vuruldu, hastaneler yıkıldı. Tedavi mümkün değil, ilaç bulmak mümkün değil. Dostlar bakın Tayyip Erdoğan olarak kan ağlayarak söylüyorum. Şimdi 2-3 yaşındaki elleri, kolları, bacakları olmayan saf yavrucuklar bugün maalesef Gazze’nin olağan fotoğrafı haline gelmiştir. Buna hangi vicdan dayanır, hangi vicdan buna sessiz kalabilir. Çocukların ilaçsızlıktan öldüğü bir dünyada huzur olur mu? Hepimiz anne babayız hepimizin üzerine titrediği çocukları, torunları var. Gazze’de çocukların elleri, kolları, bacakları anestezi yapılmadan ampute ediliyor. Bu insanlığın taban noktasıdır. İnsanlık tarihi son bir asırda bu türlü bir vahşet görülmemiştir. Her şey gözümüzün önünde cereyan ediyor. Gazze’deki soykırım medya, toplumsal medya aracılığıyla her an canlı olarak yayınlanıyor. İsrail şu ana kadar Gazze’de ulusal ve memleketler arası basında çalışan 250 gazeteciyi kasıtlı olarak öldürdü. Gazze’ye tüm girişleri yasakladı fakat yeniden de soykırımı gizleyemedi.
“GAZZE’DE SAF SİVİLLER KATLEDİLMEKTEDİR”
Filistin topraklarında devam eden soykırıma her fırsatta dikkatleri çeken Genel Sekreter Sayın Guterres’i gönülden destekliyorum. Hamaseti için kendisini bir kere daha tebrik ediyorum. Lakin Birleşmiş Milletler Gazze’de kendi çalışanlarını dahi maalesef koruyamamıştır. Gazze’de insanlara yardım için koşturan 500 kişi öldürülmüştür. Ve bunların 326’sı Birleşmiş Milletler işçisidir. Sayın Başkan, değerli üyeler, bakınız soykırım tıpkı holokost üzere insanların toplu halde iması için kullanılan utanç verici, insanlık dışı barbarca bir kavramdır. Halbuki bugün Gazze’de yalnızca beşerler öldürülmüyor. Gazze’de hayvanlar gaye alınarak öldürülüyor. Gazze’de tarım alanları, bahçeler, ağaçlar, otlar, Gazze’de asırlık zeytin ağaçları yok ediliyor. Gazze’de sular yok ediliyor, kirletiliyor. Gazze’de binalar, meskenler, kütüphaneler, hastaneler, okullar, mescitler, kiliseler, tarihi yapılar şuurlu bir formda yıkılıyor. Gazze’nin toprağı insan içinde, hayvan içinde, bitki içinde artık işe yaramaz hale getiriliyor. İşte sizlere bir öbür fotoğraf daha. Artık size soruyorum, elimdeki şu fotoğrafın güvenlik arayışıyla ne ilgisi var? Bunun ismi canlıya düşmanlık, hayata düşmanlık değil midir? Bu kürsüden açık açık tabir ediyorum. Gazze’de bir savaş yoktur. Gazze’de iki taraftan kelam edilemez. Gazze’de bir yanda elinde en çağdaş, en öldürücü silahlar olan sistemli ordu. Öbür tarafta ise suçsuz siviller, suçsuz çocuklar var. Bu terörle gayret değildir. Bu 7 Ekim olayı öne sürülerek yürütülen bir işgal, tehcir, sürgün, soykırım, daha doğrusu bir toplu kıyım siyasetidir. Bugün Gazze, Hamas mazeretiyle yok edilirken eş vakitli olarak Hamas’ın idarede olmadığı Batı Şeria’da adım adım işgal edilmekte infazlarla günahsız siviller katledilmektedir. Üstelik İsrail, Gazze ve Batı Şeria’yla hudutlu kalmıyor. Suriye’ye, İran’a, Yemen’e, Lübnan’a akınlar düzenleyerek bölge barışını da tehdit ediyor. En son arabulucu Katar’da ateşkes müzakereleri için toplantı yapan heyete İsrail saldırısı gerçekleşmiştir. Katar’a yönelik akın göstermiştir ki İsrail idaresi büsbütün denetimi kaybetmiştir. Neden ya onun barış yapmaya da rehineleri kurtarmaya da niyetinin olmadığı bir keza anlaşılmıştır.
“İSRAİL İDARESİ YAYILMACI BİR SİYASETLE BÖLGE BARIŞINA KASTETMEKTEDİR”
Sadece komşuları değil, Orta Doğu’daki tüm ülkeler İsrail hükümetinin pervasız tehditlerine muhatap oluyor. Şunun da farkına varalım. İsrail’in artan saldırganlığı sebebiyle Avrupa başta olmak üzere Batı’da İkinci Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan bedeller de çok ağır yara almıştır. En temel insan hakları, tabir özgürlüğü, basın özgürlüğü, şov ve protesto özgürlüğü, bayan hakları, çocuk hakları, demokrasi, eşitlik, adalet üzere kavramlar rafa kaldırılmıştır.
Gelinen noktada hepimiz şu gerçeği görmek zorundayız. Kıymetli dostlar, vaat edilmiş topraklar saplantısıyla hareket eden İsrail idaresi yayılmacı bir siyasetle bölge barışına kastetmektedir. Üç semavi dinin kutsal beldesi, insanlığın ortak mirası olan Kudüs-ü Şerif, bu radikalizmin direkt maksadıdır.
“GAZZE’YE KARŞI İNSANLIK VAZİFENİZİ YERİNE GETİRİN”
Onların da tasvip etmediği, dahası tüm dünyada anti-semitizmi körükleyen bu cinnet hali artık daha fazla devam edemez. Gazze’de ateşkes bir an evvel sağlanmalı, akınlar durmalı, insani yardımların manisiz girişine kesinlikle müsaade verilmelidir. Soykırım takımının memleketler arası hukuka hesap vermesi temin edilmelidir. İnşallah bu kesinlikle gerçekleşecektir. Gazze’de yaşanan barbarlığa karşı sesini yükseltmeyen, hal almayan herkes bu vahşetin sorumluluğuna ortaktır. Buradan bütün devlet ve hükümet liderlerine içtenlikle sesleniyorum. Bugün bu gündür. Gün, insanlık ismine Filistinli mazlumların yanında dimdik durma günündür. Halklarınız Gazze’deki barbarlığa reaksiyon gösterirken gelin sizler de adım adım yüreğinizi gösterin. Çocukların çocukları büyüttüğü Gazze’ye karşı insanlık misyonunuzu yerine getirin.
SURİYE
Bu vesileyle dünyanın farklı ülkelerinde Gazze’li mazlumlara sahip çıkmak için meydanları dolduran Gazze’li temizlere dayanak olmak için denizlere yelken açan akademisyeniyle, sanatkarıyla, siyasetçisiyle, aktivistiyle, öğrencisiyle tüm Filistin savunucularına en kalbi selamlarımı yolluyorum. 13 yıl boyunca sizlere bu kürsüden, komşumuz Suriye’de yaşanan zulümden ve çatışmalardan bahsettim. Nasıl bugün Gazze’li mazlumlar için sesimizi yükseltiyorsak, 13 yıl müddetince de Suriyelilerin feryatlarına dikkat çektik. Burada onların da sesi nefesi oldu. Bir milyon insanın hayatına, milyonlarcasının da vatanlarını terk etmesine sebep olan zulüm, 8 Aralık ihtilaliyle birlikte hamdolsun artık tarihe karıştık. Suriyeli kardeşlerimiz 8 Aralık tarihi itibariyle yeni bir periyodun kapılarını açtılar. Eli kanlı bir rejime karşı çabayı kazanan Suriye halkı, inanıyorum ki büyük bedeller ödeyerek elde ettikleri zaferi de inşallah menziline ulaştıracaktır. DAEŞ başta olmak üzere terörün hiçbir çeşidinin olmadığı güvenliğin teşhis edildiği bir ve bütün Suriye vizyonunu tüm imkanlarımızla destekleyeceğiz. Suriye’de istikrar kökleştikçe hiç elbet bunun kazananı Suriyelilerle birlikte tüm komşu ülkeler, tüm bölgemiz olacaktır. Körfez’deki kardeş ülkelere de Suriye’nin toparlanmasına verdikleri katkılar için teşekkürlerimi iletiyorum. Bizimle birebir unsurları paylaşan tüm bölgesel ve memleketler arası aktörlerle iş birliğimizi inşallah tıpkı biçimde sürdüreceğiz.
“ATEŞKES İÇİN EFOR GÖSTERMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Değerli dostlar, komşumuz İran’la ilgili nükleer evrakın bir an önce diplomasi yoluyla çözülmesini temenni ediyoruz. Unutulmamalıdır ki bölgemiz yeni bir krizi daha kaldıramaz. Komşumuz Irak’ın istikrarı, güvenliği ve refahı bölgemizin selameti bakımından olağanüstü değerlidir. Kalkınma yolu projesi üzere kolektif refahı önceleyen stratejik ataklara bu bakımdan büyük ehemmiyet atfediyoruz. Kuzeyde her ikisi de komşumuz olan Rusya ve Ukrayna ortasında İstanbul sürecine büyük bir iştahla mesken sahipliği yapıyoruz. Direkt görüşmeler sayesinde çok sayıda esirin ve naaşın mübadelesine aracılık ettik. Taraflar ortasında barış müzakerelerinin modalitelerini belirlemeye çalıştık. Unutmayın, savaşın kazananı adil bir barışın kaybedeni olmaz şiarıyla önümüzdeki periyotta de ateşkes için uğraş göstermeye devam edeceğiz. Azerbaycan ve Ermenistan ortasında barışın tesisi için tarafları en başından bu yana cesaretlendirdik. 8 Ağustos tarihinde iki ülke ortasında kalıcı barışa giden adımların atılmasından memnuniyet duyuyoruz. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Sayın Paşinyan başta olmak üzere sürece katkıda bulunan Amerikan Lideri Sayın Trump’ı burada bir kere daha tebrik ediyorum. Bu vesileyle ülkemizle Ermenistan ortasındaki olağanlaşma sürecinin kendi rayında ilerlediğini de tabir etmek isterim. Öteki bir orta buluculuk faaliyetimiz olan Ankara süreci kapsamında Somali ile Etiyopya ortasındaki ihtilafın halline yönelik uğraşlarımızı sürdürüyoruz. Tarafların bu teşebbüsü süratle muvaffakiyetle neticelendirmelerini temenni ediyorum. Kıymetli Delegeler, Karadeniz’de güvenliğin teminatı olan Montrö Boğazlar Mukavelesi’ni tam 89 yıldır tarafsızlık içinde harfiyen uygulamaktayız. Ege Denizi’ni ve Doğu Akdeniz’i ilgili tüm tarafların legal menfaatlerine riayet edilen bir istikrar ve refah havzası olarak görmek istiyoruz. Güç ve etraf başlı olmak üzere her bahiste yapan iş birliğine hazırız. Komşularımızdan da birebirini bekliyoruz.
“KIBRIS TÜRKLERİ ADANIN EŞİT SAHİBİDİR”
Bu vesileyle Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi ve Kuzey Kıbrıs, Türk Cumhuriyetini düşleyen projelerin başarılı olamayacağını burada bilhassa vurgulamak istiyorum. Kıbrıs adasının batısında Türkiye’nin hak ve yetkileri, adanın etrafındaki alanlarda ise Kıbrıs Türklerinin yasal hakları vardır. Daha evvelde teklif ettiğimiz Doğu Akdeniz Konferansı müşterek bir tabanın bulunmasına katkı yapacaktır. Kıbrıs probleminin tahlili daha evvel tekraren denenmiş lakin Rum tarafının uzlaşmaz tavrı nedeniyle tüketilmiş federasyon modeli üzerine bina edilemez. Kıbrıs adasında iki farklı devlet ve iki başka halk vardır. Kıbrıs Türkleri adanın eşit sahibidir ve azınlık olmayı kabul etmeyecektir. Memleketler arası toplum, Kıbrıs Türklerinin yarım asırdır maruz bırakıldıkları haksız izolasyona artık son vermelidir. Son üç Birleşmiş Milletler Genel Heyeti’nde yaptığım çağrıyı bugün bir sefer daha tekrarlıyor. Milletlerarası toplumu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımaya, diplomatik, siyasi ve ekonomik ilgiler kurmaya davet ediyorum.
“2026 YILINDAKİ NATO DORUĞUNU ANKARA’DA TOPLAYACAĞIZ”
Sayın Başkan, değerli üyeler, önümüzdeki dönemde Türkiye-Avrupa Birliği bağlarında yeni bir başlangıç ve vizyon arzuluyor. Bu vizyon günü kurtaran değil, ufku yine tayin eden, ortak geleceğimizi şekillendiren bir vizyon olmalı. Bunun için elbette Avrupa Birliği’nin de bizim kadar istekli ve kararlı olması mühimdir. Net güvenlik sağlayıcısı bir ülke olarak Birleşmiş Milletler, NATO, AGI ve Avrupa Birliği’nin harekat ve misyonlarına katkılarımızı sürdürüyoruz. 2026 yılındaki NATO tepesini Ankara’da toplayacağız. NATO müttefikimiz Amerika Birleşik Devletleri ile bağlarımızı ticaret, yatırım, güç ve savunma sanayi başlığı olmak üzere birçok alanda güçlendiriyoruz. Cet yurdumuz Orta Asya’daki kardeş ülkelerimizin barış, istikrar ve refahı bizim için vazgeçilmezdir.
Türk Devletleri Teşkilatımız bölgesel bir çatı olmanın ötesine geçerek global bir aktör olma yolunda ilerliyor. Esaslı beşeri bağlarımızın olduğu Balkanlar’da barışın ve istikrarın sürmesi için ağır uğraş içindeyiz. Temmuz ayında gereksinim ettiğimiz Balkan barış platformu bu istikametteki uğraşlarımızın en yeni örneğidir. Afganistan’daki idarenin toplumu kuşatıcı dikkate alan bir anlayış sergilemesi temel dileğimizdir. Yine toparlanma sürecinde milletlerarası toplumun Afgan halkını yalnız bırakmamasıdır. Türkiye ve Türk milleti olarak Afgan kardeşlerimizin her daim yanında olmaya devam edeceğiz. Bedelli dostlar, Güney Asya’da barış ve istikrarın korumasını son derece kıymetli görüyoruz. Nisan ayında Pakistan ve Hindistan ortasındaki çatışmaya varan bu tansiyonda varılan ateşkesten memnuniyet duyuyoruz. İki ülke ortasında terörle çabada iş birliğini önemsiyoruz. Keşmir probleminin Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararları temelinde Keşmirli kardeşlerimizin beklentileri ekseninde diyalogla çözülmesini destekliyoruz. Afrika kıtasıyla eğitimden sıhhate, altyapıdan ticarete kadar geniş bir yelpazede ilgilerimiz yıldan yıla güçleniyor. Somali’nin terörle gayretine gereken her türlü takviyesi verirken insani yardım faaliyetlerimizi de sürdürüyoruz. Sudan’da iki yıla aşkın müddettir devam eden çatışma ortamı bizleri ziyadesiyle üzmektedir. Sudan’da akan kanın durması ve sürdürülebilir barışın tesis edilmesi memleketler arası toplumun ortak sorumluluğudur. Bizim bu taraftaki eforlarımız devam edecektir. Büyük göller bölgesi yıllardır süren istikrarsızlık ve çatışmalardan ziyadesiyle muzdarip olmuştur. Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusunda yaşanan çatışmalar bir an evvel çözülmelidir. Amerika’nın arabulucu ve Katar’ın kolaylaştırıcılığında yürütülen uğraşları içtenlikle destekliyoruz. Batı Afrika’da özellikle kıyı havzasında artan terör faaliyetlerini de telaşla takip ediyoruz.
