SON DAKİKA HABERİ: Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu (BMGK), İran’ın nükleer taahhütlerine bağlılığını teyit eden ve ülkeye yönelik BM yaptırımlarının kalıcı olarak kaldırılmasını öngören karar tasarısını reddetti.
İRAN’A YAPTIRIMLAR TEKRAR UYGULANACAK
Böylece İran’a yönelik yaptırımların tekrar uygulanması süreci resmen başlamış oldu. Kurulda yapılan oylamada tasarıya sırf Çin, Rusya, Pakistan ve Cezayir dayanak verirken, İngiltere, Fransa, ABD, Sierra Leone, Slovenya, Danimarka, Yunanistan, Panama ve Somali aleyhte oy kullandı. Guyana ve Güney Kore ise çekimser kaldı.
Öte yandan, İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya’dan oluşan “Avrupa Üçlüsü” (E3) ülkeleri ortasında 28 Eylül’e kadar bir muahedeye varılamaması halinde, BM yaptırımlarını devreye sokacak “snapback” (Tetik) düzeneği işletilecek.
İRAN: DOĞACAK TANSİYONDAN İNGİLTERE, FRANSA VE ALMANYA SORUMLU
İran’ın BM Daimi Temsilcisi Buyruk Said İrevani ise karara reaksiyon gösterdi. E3 ülkelerinin nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini vurgulayan İrevani, “Attıkları adımlar milletlerarası hukuka ve direkt BMGK’ya terstir. Üç ülke, savunduklarını tez ettikleri çerçeveyi kendileri yıktı” dedi.
İngiltere, Fransa ve Almanya’nın yaptırımları geri getirmeye dönük her teşebbüsünün “uluslararası hukuka direkt saldırı” olduğunu vurgulayan İrevani, İran’ın nükleer programının hiçbir vakit barışçıl rotadan sapmayacağını belirtti.
İranlı Temsilci, BMGK’nin diyalog ve uzlaşma fırsatını kaybettiğini söyleyerek, başlayan her türlü tansiyondan ve doğacak krizden üç Avrupa ülkesinin sorumlu olacağını söz etti.
SNAPBACK MEKANİZMASI
E3 ülkeleri, 28 Ağustos’ta BM Güvenlik Kurulu’na İran ile dünya güçleri ortasında 2015’te imzalanan nükleer mutabakat kapsamında geri adım atma düzeneğini harekete geçirdiklerini bildirmişti. Bu adımla birlikte BM’nin İran’a yönelik yaptırımlarının 30 gün içinde yine yürürlüğe girme ihtimali gündeme gelmişti. Kelam konusu yaptırımlar, nükleer mutabakat çerçevesinde İran’ın mutabakata uymaması halinde başka tarafların tüm memleketler arası yaptırımları tekrar uygulamasına imkan tanıyor.
İran, 2015 yılında İngiltere, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve ABD ile Ortak Kapsamlı Hareket Planı’nı (JCPOA) imzalamıştı. Mutabakata nazaran İran, yaptırımların hafifletilmesi karşılığında nükleer programını kısıtlamayı kabul etmişti. ABD’nin 2018 yılında muahededen tek taraflı çekilmesi ve yaptırımları yine uygulamaya koyması, İran’ın nükleer taahhütlerine uymayı kademeli olarak azaltmasına yol açmıştı.
