Anayasa Mahkemesi, Resmi Gazete’de bugün yayınlanan kararında, belediyelerin, “teknik alt yapı bedeli” ismi altında bir ödeme talep edemeyeceğini karar verdi.
Belediyeler bu bedeli, yerleşime açık olsun olmasın bütün yapı ruhsatları için istemeye başlamıştı, maddede tanımlanan alanların dışında da tarifeler uyguluyordu.
Kararla birlikte, İmar Kanunu’nun 23. unsurunun ikinci fıkrasının birinci cümlesi iptal edilmiş oldu. Bu husus şu haldeydi;
“Parselasyon planları tasdik edilmiş olmakla birlikte yolu, pis ve içme suyu şebekeleri üzere teknik alt yapısı şimdi yapılmamış olan yerlerde, ilgili yönetimin müsaadesi halinde ve ilgili idarece hazırlanacak projeye uygun olarak yaptıranlara yahut parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği halde payına düşen teknik alt yapı bedelini yüzde 25 peşin ödeyip geri kalan yüzde 75’ini alt yapı hizmetinin ilgili yönetimince tamamlanacağı tarihten en geç altı ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de yapı ruhsatı verilir.”
Yüksek Mahkeme, müracaat üzerine ele aldığı bu maddeyi, bu bedelin nasıl hesaplandığının net olarak belirtilmediğine dikkat çekerek, “mülkiyet hakkının” kısıtlanması olarak ele aldı.
Yüksek Mahkeme’nin kararında, “Ödenmesi öngörülen teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ait olarak rastgele bir ölçüt belirlenmeksizin yürütme organına hudutları ve kapsamı makul olmayan bir yetki tanınmasının mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması unsuruyla bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır.” denildi.
Kararın münasebetinde, yönetime, “Anayasa’nın anılan kararları uyarınca mülkiyet hakkına yönelik sınırlamalarda dikkate alınacak öncelikli ölçüt, sınırlamanın kanunla yapılmasıdır. Anayasa Mahkemesinin sıkça vurguladığı üzere temel hakları sınırlayan kanunun şeklen var olması kâfi olmayıp temel temelleri, prensipleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir.” uyarısı yapıldı.
Karar oybirliğiyle alındı.
Karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Kanun unsurunun geniş uygulanması, birçok defa itiraza neden oldu. Belediyeler, altı yapısı bulunan bölgelerde de bu yasa unsurunu uyguluyordu. Danıştay da, belediyelere, “Uyuşmazlık konusu alanın yapılaşmış bir alan olup teknik ve toplumsal alt yapısı mevcut olduğundan 3194 sayılı İmar Kanununun 23. unsuru uyarınca alt yapı iştirak bedeli alınamayacağı, mevcutta var olan teknik ve toplumsal alt yapının tevsii ve yenilenmesi gerekmesi halinde 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında harcamalara katılma hissesi alınabileceği açıktır.” ikazında bulunmuştu.
