İsrail’in 7 Ekim 2023’te Gazze’ye başlattığı akından bu yana Avrupa genelinde çok sayıda siyasi, hükümetlerinin abluka altındaki bölgede devam eden ve “soykırım” olarak nitelendirilen durum karşısında sergilediği tavrı protesto etmek için istifa etti.
İngiltere, Hollanda ve İspanya üzere bazı Avrupa ülkelerindeki siyasetçiler ve kamuoyu önündeki isimler, İsrail’in hücumlarını sürdürdüğü Gazze’de yaşananlara “sessiz kalamayacaklarını” söz ederek, vazifelerinden ayrıldı.
HOLLANDA
Hollanda’da Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, yasa dışı İsrail yerleşimlerinden gelen mallara ambargo, İsrail’den silah alımlarına yasak, çok sağcı İsrailli bakanlara seyahat yasağı üzere daha sert önlem ve yaptırımların yanı sıra Filistin devletinin tanınması üzere taleplerinin koalisyon ortaklarınca engellenmesi üzerine 22 Ağustos’ta vazifesinden istifa etti.
Veldkamp’ın istifası bir çeşit domino tesiri yarattı ve Yeni Toplumsal Kontrat Partili (NSC) öbür bakanlar da süreksiz hükümetten istifa etti.
İstifa edenler arasında NSC Genel Başkanı ve geçici hükümette Toplumsal İşler ve İstihdam Bakanı olan Başbakan Yardımcısı Eddy van Hijum, İçişleri ve Kraliyet İlişkileri Bakanı Judith Uitermark, Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanı Eppo Bruins, Halk Sıhhati, Refah ve Spor Bakanı Danielle Jansen, Dış Ticaret’ten sorumlu Devlet Bakanı Hanneke Boerma, Hukuki Koruma’dan sorumlu Devlet Bakanı Teun Struycken, Vergilendirme ve Gümrük’ten sorumlu Devlet Bakanı Tjebbe van Oostenbruggen ile Toplumsal Yardımlar’dan sorumlu Devlet Bakanı Sandra Palmen-Schlangen yer aldı.
Van Hijum, İsrail hükümetinin hareketlerini “uluslararası mutabakatlarla taban tabana zıt” olarak nitelendirerek, “Kısacası, artık bu iş bitti.” dedi.
Geçici hükümetin Başbakanı Dick Schoof ise istifalardan “derin üzüntü” duyduğunu belirtti ve Gazze’de berbatlaşan durumu “dramatik” halinde tanımladı.
Bakanların vazifelerinden çekilmesiyle kabinede hükümeti destekleyen sandalye sayısı 150’den 32’ye düştü.
İNGİLTERE
İngiltere’de birçok milletvekili, mevcut Başbakan Keir Starmer’ın muhalefet lideri olduğu dönemde ateşkes davetlerini reddetmesi üzerine vazifesinden ayrıldı.
İşçi Partili milletvekili Imran Hussain, muhalefet önderinin, İsrail-Filistin çatışmaları konusundaki açıklamaları ve Gazze’de ateşkes tersi telaffuzları nedeniyle 8 Kasım’da Çalışanlar İçin Yeni Mutabakattan Sorumlu Gölge Bakanlık misyonundan istifa etti.
İskoç Ulusal Partisi’nin (SNP) sunduğu ateşkes daveti değişikliğini destekleyen 56 Personel Partili milletvekili ortasında yer alan Jess Phillips de Hussain’in istifasından bir hafta sonra misyonundan ayrıldı.
Aynı gün İşçi Partisi milletvekili Yasmin Qureshi de ateşkes önergesine oy vermek için Eşitlikten Sorumlu Gölge Bakanlık misyonundan istifa etti.
İngiltere’nin Dublin Büyükelçiliğinde vazifeli diplomat Mark Smith, Ağustos 2024’te, ülkesinin İsrail’e silah satışlarına devam etmesini protesto ederek vazifesinden istifa etti. Smith, istifasına ait mektupta, “İngiltere’nin savaş kabahatlerine ortak olabileceği” ikazında bulundu.
Shaista Aziz, Amar Latif, Amna Abdullatif ve Altaf Patel’in de ortalarında bulunduğu kimi siyasi isimler de lokal meclislerdeki misyonlarından ayrıldı.
Eski milletvekili Lynne Jones da taarruzların başlamasından kısa mühlet sonra istifa ederken, Filistinli fotoğrafçı ve İşçi Partisi yetkilisi Lubaba Khalid de Starmer’ın Gazze konusundaki açıklamalarını münasebet göstererek misyonunu bıraktı.
İSPANYA
İspanya’da, koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının Aralık 2023’te Filistin konusunda yapılan parlamento oturumu sırasında Podemos partisinin lideri Ione Belarra’nın konuşmasını engellemesi, koalisyon içindeki tansiyonu tepeye çıkardı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu “soykırım” planlamakla suçlayan Belarra yerine oturumda kelam alan Agustin Santos, Filistin Devletinin tanınması, İsrail ile silah mutabakatlarının gözden geçirilmesi ve Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) devreye girmesi daveti yaptı lakin konuşmasında “soykırım” sözünü kullanmadı.
Bunun üzerine Sumar ittifakındaki Podemos partili 5 milletvekili, istifa ettiklerini duyurdu.
İRLANDA
İrlanda’da insan hakları avukatı Michael Farrell, “Gazze konusunda sessiz kaldığı” gerekçesiyle, Avrupa Konseyine bağlı Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonunda (ECRI) 14 yıl boyunca sürdürdüğü vazifesinden istifa etti.
Bu mevzuyu gündeme getirmek için tekraren gayret gösterdiğini lakin uğraşlarının bastırıldığını ve ECRI’nin temmuz ayı genel şurasında sunduğu önergenin reddedildiğini tabir eden Farrell, “Eğer Gazze’deki müthiş ataklar hakkında konuşamayacaksam, insan haklarını ihlal eden devletleri eleştirmeye de devam edemeyeceğimi hissettim.” dedi.
BELÇİKA
Belçika Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot, “İsrail’in Gazze’deki savaşına karşı daha sert bir tutum alınmaması halinde koalisyonun çökebileceği” ihtarında bulundu.
Flamanca yayım yapan De Standaard gazetesine verdiği demeçte Prevot, “Hükümet, İsrail hükümetinin insan hakları ihlallerine karşı daha sert bir duruş sergilemez ya da Filistin’i tanımazsa, büyük bir kriz riski var.” dedi.
Belçika Başbakanı Bart De Wever ile yapacağı toplantıda mevzuyla ilgili bir teklif sunacağını açıklayan Prevot, sorunun çözülmemesi halinde “hükümet kararlarını engelleme ihtimalini göz arkası etmeyeceğini” belirtti.
