Prof. Dr. Nurullah Gür tarafından “Etkin Kapasite Kullanımı, Verimlilik Artışı ve Yeni Rekabet Alanlarının Önemi” ekseninde hazırlanan “Orta Gelir Tuzağından Çıkış” raporunun değerlendirildiği toplantı, MÜSİAD Genel Başkanı Burhan Özdemir ve Memleketler arası Teknolojik, Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (UTESAV) Başkanı Ahmet Doğan Alperen’in iştirakiyle gerçekleştirildi.
Özdemir, toplantıda yaptığı konuşmada, MÜSİAD’ın 35 yılı geride bırakmış, Türkiye’nin yakın tarihine tanıklık etmiş, çokça kritik devirlerde varlığını hissettirmiş ve ülkenin müktesebatında, hafızasında yer etmiş kıymetli bir kurum olduğunu söyledi.
Son devirde Türkiye’nin çok kritik bir süreçten geçtiğini belirten Özdemir, “Dünya bize nazaran son derece tarihi kırılmaların eşiğinden geçiyor. Global tertibin değiştiği, ticari ittifakların yine formlandığı, bir nevi güç istikrarlarının süratle değiştiği çok enteresan bir sürecin içerisinden geçiyoruz.” dedi.
Özdemir, Türkiye’nin iktisaden tekrar oluşmakta olan yeni dünya tertibinin jeopolitik olarak tam da orta merkezinde yer aldığını vurgulayarak, “Biz, bu yeni periyotta MÜSİAD’ın faaliyetlerini daha çok bu alanda, yani yeni dünya nizamına yönelik ülkemizin üzerine düşen yeni roller ve değişmesi gereken bahisler ekseninde belirlemeye çalıştık.” diye konuştu.
Ekonomik manada son derece kırılgan süreçlerden geçildiğine dikkati çeken Özdemir, “Bu kritik periyotta ülkemizin bilhassa sosyoekonomik katmanlarında ortaya çıkacak olan kırılganlıklar bu yeni periyodun beraberinde getirdiği fırsatları tehdide çevirebilecek ya da lehimize olan birçok mevzuyu aleyhimize çevirme tehdidini de aslında beraberinde barındırıyor.” formunda konuştu.
“2008 KRİZİNDEN SONRAKİ PARA GENİŞLEMESİ İKİNCİ JENERASYON ISLAHATLARA OLAN MUHTAÇLIĞI DA GÖLGELEDİ”
MÜSİAD Genel Başkanı Özdemir, geçen aylarda “Değer Temelli Kalkınma Vizyon Belgesi”ni açıkladıklarını anımsatarak, bu vizyon evrakı kapsamında kalkınmayı yalnızca sayısal bilgilerle değil, insanı, toplumu ve medeniyeti merkeze alan bir yaklaşımla okumak gerektiğini söz ettiklerini lisana getirdi.
Bugünkü ekonomik durumun tıpkı vakitte entelektüel, yönetimsel ve ahlaki manada verilen bir imtihan olduğunu belirten Özdemir, “Ekonominin içerisinde de ahlaki imtihana yönelik emareleri, işaretleri, sinyalleri görüyoruz. Bu eşiği aşmak da maalesef yalnızca makroekonomik göstergelere odaklanarak olmuyor. Zihniyet iklimimizi değiştirmekle mümkün oluyor.” dedi.
Özdemir, Türkiye iktisadının 2001 krizi sonrası uygulamaya alınan birinci jenerasyon yapısal ıslahatlar ve bilhassa güçlü siyasi istikrarın da tesiriyle 2003-2013 yılları ortasında kayda bedel bir ivme yakaladığını tabir ederek, şunları kaydetti:
“Ülkemizin iktisadını aşikâr bir noktaya taşıyan yani bu büyümeyi sağlayan strateji ve siyasetlerin aslında tekrar gözden geçirilmesi gerekliliği 2010’lu yılların başında ortaya çıkmıştı. Zira, iktisat geliştikçe eski stratejiler ve siyasetler doğal olarak yetersiz kaldı ve yeni stratejilere ve ıslahatlara muhtaçlık oldu. 2001 yılında yaşadığımız birinci kuşak reformlardan sonraki ıslahatları ikinci kuşak ıslahatlar olarak biz raporda tanımlıyoruz. 2008’deki global finans krizi sonrasında milletlerarası merkez bankalarının çok ekstrem para genişlemesi yapması, global piyasalara trilyonlarca doları likidite etmesi, Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelere bol ve ucuz finansal kaynaktan yararlanarak iktisatta süratli bir büyüme yolu açtı. Türkiye’de aslında 2013 sonrasında bunun tesiriyle önemli formda birkaç yıl boyunca yüksek büyüme datalarıyla bunu ispatladı. Türkiye’de aslında 2013 sonrasında bunun tesiriyle önemli biçimde birkaç yıl boyunca yüksek büyüme datalarıyla bunu ispatladı. Kısa vadeli büyüme, 2008 krizinden sonraki para genişlemesi aslında ikinci jenerasyon ıslahatlara olan gereksinimi da gölgeledi.”
Geciken ıslahatların maliyetlerinin bugünlerde çok daha güzel görüldüğünü belirten Özdemir, emek ağır kesimlerde, “Türkiye dokumadan çıksın” gibisi telaffuzların olduğuna işaret etti.
Özdemir, bu yıl sonunda Türkiye’nin ismini Dünya Bankası’nın yüksek gelirli ülkeler düzeyine de resmi olarak yazdırmış olacağına dikkati çekerek, “Bu hayli önemli bir tartışma konusu bizim de kendi ortamızda. Yani biraz enflasyona karşı doların baskılandığı bir periyotta aslında bu dolar bazında yüksek gelirin ne formda okunması konusu bir tartışma konusu.” diye konuştu.
Türkiye’nin 2013 ile 2023 yılları ortasında “orta gelir tuzağına” takıldığını öne süren Özdemir, “Özellikle 2013 sonrası Türkiye iktisadı hem iç hem de dış şokların tesiri altında kaldı. Bunların tamamı siyaset yapıcıların ekonomik ıslahatlara odaklanmalarını maalesef zorlaştırdı.” değerlendirmesinde bulundu.
MÜSİAD Genel Başkanı Özdemir, Türkiye’nin büyüdüğünü ancak bu büyümenin çok da tabana yayılamadığını söyledi.
“YÜKSEK GELİRLİ ÜLKELER LİGİNE GİRERKEN EMEK AĞIR DALLARDA REKABET ZORLAŞIYOR”
Özdemir, Türkiye’nin yüksek gelirli ülkeler ligine ilerlerken yaşamış olduğu ivme kaybını tekrar yaşamaması, orta gelir tuzağına tekrar düşmemesi için birtakım ıslahat adımlarını bütüncül ve koordineli bir biçimde uygulaması gerektiğini lisana getirdi.
Bu adımların aslında iki boyutta değerlendirilebileceğini aktaran Özdemir, “Bize nazaran en kıymetlisi Türkiye’nin atıl kapasitesi. Atıl kapasitenin devreye alınmasına yönelik önemli ıslahatların gerçekleşmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bunun ikinci boyutu da Türkiye’nin rekabet gücü.” diye konuştu.
Özdemir, bilhassa yüksek gelirli ülkeler ligine girerken emek ağır kesimlerde rekabetin zorlaştığına dikkati çekerek, “Ama bir yandan bu kesimleri ülkenin sosyoekonomik katmanlarına sağladığı yararlardan dolayı onları daha verimli hale getirerek oyun içerisinde tutmaya çalışmak gerekirken, öteki taraftan da rekabet edebileceğimiz gelecek vadeden farklı alanların önünü açmak tarafı var.” sözlerini kullandı.
