Kalın, Ulusal İstihbarat Akademisi tarafından düzenlenen “Uluslararası İstihbarat Çalışmaları Kongresi”nin açılışındaki konuşmasında, aktifliğin Türkiye’de yapılan birinci milletlerarası istihbarat kongresi olduğunu söyledi.
Milli İstihbarat Akademisinin yaklaşık 1,5 yıl evvel kurulduğunu, kısa müddette akademik dünyada kendine mahsus yer edinmeye başladığını aktaran Kalın, yapılan çalışmalar, hazırlanan raporlar ve çalıştaylarla akademinin, istihbarat disiplininin oluşması ve istihbarat ekosisteminin şekillenmesinde kilit rol oynamaya başladığını anlattı.
Kalın, bu çağda istihbaratın artık devletlerin yürüttüğü operasyonlardan ibaret olmadığını lisana getirerek, “Farklı alanlarda güvenlik çalışmaları, milletlerarası bağlantılar ünitelerimiz, siyaset bilimi kısımlarımız var. Fakat birinci kez Ulusal İstihbarat Akademisiyle birlikte ülkemizde yalnızca istihbaratı merkeze alan bir akademik ünite kuruldu, akademik kurum inşa edildi. Çok ehil arkadaşlarımızla genç, dinamik, ufku açık arkadaşlarımızla bu saha aslında şekilleniyor. İleride tarih yazıldığında bu toplantılar, akademinin yaptığı bu çalışmalar, bu yeni disiplinin Türkiye’de şekillenmesinde kilometre taşları olarak kaydedilecek, incelenecek.” tabirlerini kullandı.
Soğuk savaş periyodu sonrası dünyada artık yeni global tertip anlayışının had safhaya çıktığını belirten Kalın, Batı merkezli paradigmanın daha fazla sorgulanır hale geldiğini kaydetti.
‘BUNDAN SONRAKİ EN KIYMETLİ GÖREVİMİZ’
İbrahim Kalın, Gazze’de yapılan ateşkese ait de şu değerlendirmede bulundu:
“En sıcak gündem unsurumuz olan Gazze’de ateşkesin sağlanmasıyla ilgili bildiğiniz üzere bu sabah prestijiyle yakın tarihimizde kıymetli bir sayfayı, devri geride bıraktık. 2 yıldır devam eden Gazze halkına yönelik soykırım siyasetleri, bugün prestijiyle bir ateşkesle artık sona ermiştir. Bunu derken natürel ki büyük bir ihtiyat ve dikkat içerisinde söylüyorum. Çünkü ateşkesin uygulanması, bundan sonraki en değerli misyonumuz olacaktır. Kırılgan bir ateşkes yapıldı. Uygulaması, alanda denetlenmesi de tıpkı halde büyük bir hassasiyet ve dikkat gerektirmektedir. Bu tıp hassas kırılgan ortamlarda ihlaller, sabotajlar her vakit olur fakat bugün prestijiyle önümüzde, elimizde artık bir ateşkes var.”
Kalın, Gazze’de akan kanın durması, gözyaşlarının dinmesi için tarihi fırsatın önlerinde bulunduğuna dikkati çekerek, bu fırsatı hayata geçirip kalıcı hale getirmek ve ateşkesi barışa dönüştürebilmek için herkesin üzerine büyük sorumluluk düştüğünü vurguladı.
Sadece arabulucu ülkelerin ya da garantörlerin değil, Avrupa’dan Amerika’ya, Asya’dan Orta Doğu’ya bütün memleketler arası toplumun bu ateşkesin kalıcı hale gelmesi için rol alması ve sorumluluk üstlenmesi gerektiğini belirten Kalın, “Bu ateşkes doğal ki sorunun tahlili değil, daha birinci adım. Sorun, lakin ve lakin Filistin Devleti kurulduğunda, Orta Doğu’da iki devletli tahlil hayata geçirildiği vakit gerçek manada tahlile yakın hale gelmiş olacak. Bunun imkansız olmadığına biz inanıyoruz. Evvelsi gün yaptığımız ağır müzakere maratonunda da açıkça gördük, karşılıklı inancın olmadığı yerde sorunu çözecek olan şey iradedir, niyettir, kararlılıktır ve bunların ürettiği umuttur.” diye konuştu.
‘BARIŞI İNŞA ETMEK MÜMKÜN HALE GELİR’
Kalın, yürütülen müzakerelerde de muhataplarına tarafların birbirlerine güvenmediğini söz ettiğini aktararak, şöyle konuştu:
“Güvenin olmadığı bir ortamda elimizde ne var? Elimizde bir siyasi irade var. ‘Bu sorunu çözmek istiyoruz.’ diyen bir siyasi irade var. Elimizde bir âlâ niyet beyanı var. ‘Evet biz bunu yapmak istiyoruz.’ diyen bir niyet var. Şayet bu varsa o vakit umut var demektir. Bu üçü üzerine, yani irade, yeterli niyet ve umut üzerine inancı inşa edebiliriz. İnanç, bir adım sonra teminatlarla teyit altındadır. Garantiler dediğimiz de bu ateşkesteki ana hususlardır. Bu teminatlar üzerinden bir ateşkesi inşa edersiniz ve bunun üzerine bir barışı inşa etmek mümkün hale gelir.”
Türkiye’nin bu süreçte akan kanın durması ve soykırımın sona ermesi için gece gündüz çalıştığını lisana getiren Kalın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ortaya koyduğu güçlü iradeyle Birleşmiş Milletler’den milletlerarası toplantılara her alanda en yüksek sözünü bularak bu bahisteki kararlılığı ortaya koyduğunu kaydetti.
Kalın, bu mevzuyu yalnızca bölge sıkıntısı olarak değil, global barışın da anahtar ögelerinden birisi olarak yakın biçimde takip etmeye devam edeceklerini vurguladı.
RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI AÇIKLAMASI
Sıcak çatışma alanlarından birisi olan Rusya-Ukrayna savaşında da Türkiye olarak bugüne kadar kritik roller üstlendiklerine değinen Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu savaşın sona erdirilmesi için de Türkiye olarak biz bütün taraflarla tıpkı anda konuşan, konuşmaya devam eden bir ülke olarak kendimizi pozisyonlandırdık. Cumhurbaşkanımızın liderlik diplomasisi yoluyla hem Rus Devlet Lideri’yle hem Ukrayna Devlet Lideri’yle hem öbür ülkelerle yürüttüğü ağır diplomasi faaliyetleri sonucunda bildiğiniz üzere İstanbul’da geçtiğimiz 3 ay içerisinde 3 toplantı yapıldı. Uzun bir ortadan sonra birinci sefer Rusya ve Ukrayna heyetleri direkt müzakereler yapma imkanı buldular. Türkiye olarak biz bu çalışmalara bundan sonra da konut sahipliği, arabuluculuk yapmaya, kolaylaştırıcı bir rol oynamaya devam edeceğiz. Biz Rusya-Ukrayna savaşının da müzakere, diyalog, barış yoluyla çözülebileceğine inanıyoruz, inanmak istiyoruz.”
SURİYE’NİN DAYANAĞA GEREKSİNİMİ VAR
Suriye’de de Esed rejiminin yıkılmasıyla ülkenin yeni bir kademeye girdiğini belirten Kalın, toprak bütünlüğünün korunması, siyasi birliğin sağlanması, ekonomik kalkınmanın ve toplumsal bütünlüğün ileri taşınması için ağır gayret içerisinde olduklarını söyledi.
Kalın, Suriye idaresini devralan yeni idarenin büyük meydan okumalarla ve sınamalarla karşı karşıya bulunduğuna işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yaklaşık 60 yıllık Baas rejimini yıkan, 14 yıllık iç savaşı sona erdiren bir kritik devrin akabinde Suriye’yi yine inşa etmek kolay bir iş değil. Suriye’nin herkesin yardımına ve dayanağına gereksinimi var. Çünkü yeni Suriye idaresi çökmüş bir devleti, bölünmüş bir toplumu, iflas etmiş bir ekonomiyi devraldı. Bu yapıyı alıp tekrar tamir etmek, tedavi etmek, yeni bir Suriye inşa etmek yalnızca Suriyelilerin değil, hepimizin ortak sorumluluğudur.”
TERÖRSÜZ TÜRKİYE HEDEFİ
Türkiye’nin Afrika’daki faaliyetlerine ait de konuşan Kalın, Somali’ye birkaç ülke dışında dünyanın sırtını döndüğü periyotta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iradesiyle bölgeye gittiklerini, bugün Somali’nin çok daha güzel bir noktaya geldiğini aktardı.
Kalın, egemenlik ve bağımsızlığın telaffuzlarla değil, üretilen teknolojiyle, imkan ve kabiliyetle ölçüldüğüne dikkati çekerek, Türkiye’nin savunma sanayi alanında SİHA’larla ve öteki savunma sanayi eserleriyle artık dünyada isminden sıkça bahsedilen bir ülke haline geldiğini lisana getirdi.
Türkiye Yüzyılı perspektifinin en kıymetli ayaklarından birini “Terörsüz Türkiye” gayesinin oluşturduğuna vurgu yapan MİT Başkanı Kalın, şunları kaydetti:
“Terörsüz Türkiye’yle yalnızca Türkiye’nin karşı karşıya olduğu 40 yıllık PKK terörünü sonlandırmayı değil, tıpkı vakitte bütün bölgenin her çeşit terör örgütünden, vekil güçlerden arındırılması, bölgenin kendi dinamikleri üzerinde bir inanç ve istikrar nizamı ve sistemi kurmasını dilek ediyoruz. Terörsüz Türkiye yolunda aldığımız ara hakikaten tarihi niteliktedir. Bundan sonra atılacak adımlarla da ülkemizi ve bölgemizi tüm terör tehditlerinden arındırmak, bölgede Türküyle, Kürtüyle, Arapıyla, başka ögeleriyle gerçek bir kucaklaşmanın, barışın, stratejik bir kavuşmanın ve bütünleşmenin adımlarını atmayı hedefliyoruz.”
– İstihbaratın teknoloji, güvenlik, yapay zeka, iktisat ve sıhhat alanlarındaki yansımaları ele alınacak
Milli İstihbarat Akademisi Lideri Prof. Dr. Talha Köse ise bu yıl birincisi düzenlenen Milletlerarası İstihbarat Çalışmaları Kongresi kapsamında akademisyenlerin çeşitli sunumlar yapacağını söyledi.
Kongrenin emelinin yalnızca bilimsel çıktı üretmek olmadığını belirten Köse, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bugün dünyada yaşanan baş döndürücü dönüşüm süreci, kritik kademeden geçtiğimizi göstermektedir. Bu süreçte alışıldık kuramsal yaklaşımlar, görme biçimleri, günümüzün meseleleriyle gerçekçi formda yüzleşmemize imkan sağlamamaktadır. Yeni bilimsel ihtilalin ve birebir vakitte dünya sisteminin dönüşümünün eşiğindeyiz. Mevcut paradigmalar günümüzün meselelerini ve meydan okumalarını anlamakta zorlanıyor. Bu bağlamda bu kongre sırf bilimsel toplantı değil, değişen dünya nizamının tekrar düşünme eforu ve yüreğidir. Ulusal İstihbarat Akademisi olarak belirsizlikler çağı olarak tanımlanabilecek bu süreçteki yeni husus ve aktörleri, farklı yaklaşım ve metotlarla çalışmanın kıymetine inanıyoruz. Başta bu kongre olmak üzere ortaya koyduğumuz çalışmalar, ürettiğimiz raporlar, yayınlar bu sürece ışık tutmayı hedefliyor.”
Açılış konuşmalarının akabinde İbrahim Kalın, aktifliğin yapıldığı salondaki hatıra panosuna “İstihbarat yanlışsız ve değerli bilgidir” notunu yazdı.
Program daha sonra basına kapalı devam etti.
12 Ekim’e kadar devam edecek kongre, istihbarat alanının disiplinler ortası bir yaklaşımla ele alınması ve Türkiye’de istihbarat çalışmalarının akademik tabanda kurumsallaşmasına katkı sunmayı amaçlıyor.
Türkiye ve dünyadan 250 akademisyenin iştirakiyle gerçekleştirilen kongrede, 40 farklı oturumda istihbaratın teorik çerçevesinden teknoloji, güvenlik, yapay zeka, iktisat ve sıhhat üzere farklı alanlardaki yansımalarına kadar pek çok husus ele alınacak.
