Küresel iktisatta bir müddettir ABD’nin gümrük tarifelerinin kısa ve uzun vadeli tesirlerine yönelik belirsizlikler merkez bankalarının atacakları adımlarda temkinli davranmasına neden oluyor.
Dünyanın en büyük iktisadı pozisyonundaki ABD’de tarifelerden kaynaklanan fiyat artışlarının kalıcı olabileceği ve enflasyonist baskıları güçlendirebileceğine yönelik tasalar başta ABD Merkez Bankasının (Fed) atacağı adımlar noktasında belirsizlikleri destekliyor. Kelam konusu belirsizlikler öbür büyük iktisatların kararları üzerinde de tesirli oluyor.
Yılın son çeyreğine girerken merkez bankalarını ağır bir mesai bekliyor. Ekimde başta Fed olmak üzere, Avrupa Merkez Bankası (ECB), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve Yeni Zelanda Merkez Bankasının (RBNZ) yanı sıra yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) para siyaseti kararları takip edilecek.
FED’İN ALACAĞI FAİZ KARARI PİYASALARIN ODAĞINDA
ABD idaresinin korumacı ticaret tutumu kaynaklı oluşan fiyat artışları merkez bankasının odağında bulunurken, istihdam piyasasında beklentinin üzerinde soğumaya işaret eden datalar Fed’in işini zorlaştırıyor.
Fed eylül ayında beklentiler doğrultusunda siyaset faizini 25 baz puan indirerek yüzde 4-4,25 aralığına çekmiş ve yılın birinci faiz indirimine gitmişti. Fed Başkanı Jerome Powell toplantının akabinde düzenlediği basın toplantısında, istihdama yönelik aşağı istikametli risklerin artmasıyla risk istikrarının değiştiğini, bu doğrultuda daha nötr bir siyaset duruşuna hakikat bir adım atmanın uygun olduğuna karar verdiklerini belirtmişti.
Powell, toplantıda 50 baz puanlık bir indirim için ise yaygın bir takviye olmadığını aktarmıştı. İş gücü piyasasının zayıfladığını gördüklerini tabir eden Powell, daha fazla zayıflamasına gerek olmadığını ve bunu istemediklerini anlatmıştı.
Ay boyunca Fed yetkililerinin açıklamaları yakından takip edilirken, faiz indirim sürecine ait karışık sinyaller alındı. Fed yetkilileri enflasyon ve istihdama yönelik riskleri değerlendirirken ikiye bölündü. İstihdam piyasasındaki soğumayı daha riskli bulan yetkililer faiz indirimlerini destekleyen açıklamalarını sürdürdü. Tarifeler kaynaklı enflasyon risklerini daha tehlikeli bulan birtakım yetkililer ise şahin iletiler verdi.
Özellikle ekim ayında açıklanacak istihdam ve enflasyon datalarından alınacak sinyallerin 29 Ekim Çarşamba günü alınacak para siyaseti kararlarında belirleyici olması bekleniyor.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in ekim ayında 25 baz puan faiz indirimine gideceği öngörülürken, yıl sonuna kadar toplamda 25’er baz puanlık iki indirim yapılacağı fiyatlanıyor.
Analistler, ülkede istihdama ait risklerin azalmasının Fed’in faiz beklentileri üzerinde tesirli olmasının öngörüldüğünü belirterek, yıl sonuna kadar 2 faiz indirimi yerine tek faiz indirimine gidilebileceğini, bankanın ekim ya da aralık ayında pas geçebileceğini aktardı.
Öte yandan, ABD’nin komşusu ve değerli ticaret partnerlerinden olan Kanada’da merkez bankasının Fed’in kararı öncesinde açıklayacağı faiz kararı da bu ay takip edilecek merkez bankası kararları içinde yer alıyor.
JAPONYA’NIN SİYASET FAİZİNİ MUHAFAZASI BEKLENİYOR
Japonya’da BoJ, eylül ayındaki son para siyaseti toplantısında siyaset faizini yüzde 0,5’te sabit tutmuştu. Karar 7’ye karşı 2 oyla alınırken, 2 üye faiz artırımına yönelik oy kullanmıştı.
BoJ’un ekim ayında yapacağı toplantıda siyaset faizini sabit tutması beklenirken, bankanın yıl sonuna kadar 25 baz puanlık bir faiz artırımına gidebileceği kestirim ediliyor.
Bankanın son siyaset kararında, ülkede temel enflasyonun ekonomik büyümedeki zayıflıktan ötürü dingin seyredebileceği vurgulanarak, temel enflasyonun daha sonra ekonomik büyümenin artmasıyla orta ve uzun vadede hızlanmasının beklendiği belirtilmişti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda 30 Ekim’de BoJ’un siyaset faizinde 25 baz puan artırıma gitmesi yüzde 56 ihtimalle fiyatlanırken, BoJ’un bu yıl 25 baz puan artırıma gidebileceği ihtimali yüzde 76 düzeyinde bulunuyor.
Bölgede Güney Kore Merkez Bankasının da para siyaseti kararları takip edilecek. Banka ağustos ayında siyaset faizini beklentilere paralel olarak yüzde 2,50 düzeyinde sabit bırakmıştı.
Bankanın yayımladığı para siyaseti duyurusunda, yurt içi iktisatta hudutlu düzgünleşme görülmesine rağmen ABD’nin gümrük tarifeleri nedeniyle büyüme görünümünde belirsizliklerin sürdüğü belirtilerek, enflasyonun ise istikrarlı seyrettiği tabir edilmişti.
Güney Kore Merkez Bankasının para siyaseti kararı 23 Ekim Perşembe günü açıklanacak. Karara ait varsayımlar şimdi netleşmese de ağustos ayı tüketici enflasyonunun yıllık bazda yüzde 1,7 ile beklentilerin altında gerçeklemesi ve aylık bazda enflasyonun gerilemesi bankaya para siyasetinde ayarlama yapma alanı bırakıyor.
Öte yandan, başka kıymetli merkez bankalarından olan Yeni Zelanda’da RBNZ’nin faiz kararı da yatırımcıların odağında bulunuyor. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın 8 Ekim’de açıklanacak kararında 25 baz puan indirime gitmesine kesin gözüyle bakılıyor.
AVRUPA’DA GÖZLER ECB’NİN FAİZ KARARINDA
Avrupa’da ECB en son 11 Eylül’deki para siyaseti toplantısında 3 temel siyaset faizini sabit bırakırken, Avro Bölgesi’nde enflasyonun ECB’nin orta vadeli maksadı olan yüzde 2’ye yakın olması sebebiyle değiştirmeyeceği kestirim ediliyordu.
ECB faiz indirimlerine temmuz ayında orta vermeden evvel bu sene 3 temel siyaset faizinde 100 baz puan indirime gitmişti. Ağustos ayına ait tüketici enflasyonu yıllık bazda yüzde 2 ile beklentilerin altında gelmişti.
Banka yetkililerinden son periyotlarda alınan sinyaller para siyasetinde bir gevşemenin şimdi olmayacağına işaret ederken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın 30 Ekim’de alacağı para siyaseti kararında 3 temel siyaset faizini değiştirmemesi bekleniyor.
Öte yandan, bölgede Macaristan Merkez Bankası (MNB) ve Polonya Merkez Bankasının (NBP) kararlarının yanı sıra Rusya Merkez Bankasının (CBR), para siyaseti kararları da takip edilecek.
YURT İÇİNDE YATIRIMCILAR TCMB’NİN FAİZ KARARINA ODAKLANACAK
Yurt içi tarafındaysa eylülde siyaset faizini 250 baz puan indirerek yüzde 40,50’ye çeken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Heyetinin (PPK) 23 Ekim’deki kararı, yurt içi piyasaların istikameti üzerinde tesirli olacak.
Eylül ayındaki siyaset metninde Şuranın ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan 43,5’e, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41,5’ten 39’a indirdiği belirtilmişti.
Enflasyonun ana eğiliminin ağustos ayında yavaşladığı söz edilen açıklamada, ikinci çeyrekte büyüme öngörülerin üzerinde gerçekleşirken sonuncu yurt içi talebin zayıf seyrini koruduğunun değerlendirildiği aktarılmıştı.
Analistler, bu ay açıklanacak faiz kararı ve siyaset metninden alınacak sinyallerin, yatırımcılar tarafından yakından takip edildiğini belirterek, açıklanacak enflasyon bilgilerinin iktisat etraflarının odağında olduğunu söyledi.
