Türkiye’nin arama ve sondaj kabiliyetlerini güçlendirmek gayesiyle güç filosuna kattığı “ikiz” yeni kuşak sondaj gemilerinden birincisi Mavi Vatan’a ulaştı. 12 bin metre sondaj kapasitesine sahip gemi, Akdeniz’deki çalışmalarla birlikte Türkiye’nin yurt dışında üstleneceği projelere de “yüksek teknoloji desteği” verecek.
AA muhabirinin Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere nazaran, “7. kuşak ultra derin deniz sondaj gemisi”, 228 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuzda yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 4 olan derin deniz sondaj gemisi sayısının 6’ya çıkarıldığını açıklamıştı.
Türkiye Petrolleri’nin bünyesine katılan ikiz gemilerden birincisi Türkiye’ye geldi. İnşası geçen yıl Güney Kore’de tamamlanan gemide helikopter pisti bulunuyor, gemi ayrıyeten 200 işçiye de hayat alanı da sunuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temmuz ayında yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 4 olan derin deniz sondaj gemisi sayısını “6’ya çıkarma” kararını duyurmuştu. Bu kapsamda Türkiye Petrolleri envanterine katılan ikiz gemilerden birincisine helikopter pisti ve 200 kişilik hayat alanı da entegre edildi.
2. geminin 2026’nın birinci aylarında vazifeye başlaması öngörülürken, 1. geminin Akdeniz’de, yıl sonunda gelmesi beklenen başkasının ise Karadeniz’de konuşlandırılması planlanıyor.
Yeni gemilerle Türkiye, denizlerde yürüttüğü petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde “ileri teknolojili yüksek kapasiteli” bir düzeye geçecek. 6 sondaj ve 2 sismik araştırma gemisiyle toplam 8 gemilik dev filoya sahip olan Türkiye’nin, ayrıyeten 2 yüzer üretim platformu da bulunuyor.
TÜRKİYE, YENİ GEMİLERLE DÜNYADAKI EN BÜYÜK 4. GÜÇ FİLOSUNA SAHİP OLACAK
Yeni gemilerin alımı öncesi Türkiye, dünyadaki en büyük 5. güç filosuna sahip ülke pozisyonundaydı. Güç filosunda bulunan Fatih, Yavuz, Yasal ve Abdülhamid Han derin deniz sondaj gemileri, halihazırda Karadeniz’de Sakarya Gaz Alanı’nda misyon yapıyor.
Somali’deki birinci kıtalararası vazifesinden Mavi Vatan’a dönen Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi yeni vazifesine Filyos’ta hazırlanırken, Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi de Karadeniz’de kullanılıyor.
Türkiye’nin güç filosunda derin deniz sondaj ve sismik araştırma gemilerine ek olarak 11 takviye gemisi, 1 inşaat gemisi ve 1 de yüzer üretim platformu bulunuyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bu gelişmeler sonrasında Türkiye’nin dünyanın en büyük 4. derin deniz sondaj filosuna sahip ülkesi pozisyonuna yükseleceğini bildirmişti.
SONDAJ GEMİLERİ
Türkiye’nin birinci ulusal sondaj gemisi Fatih, 2017’de Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) envanterine katıldı.
Fatih, İstanbul’un fethinin 567’nci yıl dönümü 29 Mayıs 2020’de Karadeniz’deki birinci ulusal sondajı gerçekleştirmek üzere Haydarpaşa Limanı’ndan uğurlandı.
6. jenerasyon teknolojiyle çalışmalarını sürdüren Fatih gemisi, 20 Temmuz 2020’de Zonguldak açıklarında Tuna-1 olarak isimlendirilen lokasyonda 3 bin 500-4 bin metre derinlik gayesiyle Karadeniz’deki birinci ulusal derin deniz sondajına başladı.
Fatih ile Karadeniz’de yapılan Türkiye tarihinin en büyük doğal gaz keşfi, tıpkı vakitte 2020’de denizlerdeki en büyük keşif olarak kayıtlara geçti.
Yavuz sondaj gemisi 2011’de imalinin tamamlanmasının akabinde Tanzanya, Kenya, Malezya ve Filipinler başta olmak üzere farklı ülkelerde misyon aldı. Türkiye’nin 2. sondaj gemisi Yavuz, TPAO tarafından 2018’de envantere katıldı.
Dünya genelinde bu konseptteki 16 gemiden biri olma özelliğini taşıyan Yavuz, elektrik muhtaçlığını 42 megavat kapasiteli dizel jeneratörlerden karşılıyor.
Türkiye’nin 3. sondaj gemisi Yasal, 2020 başında filoya dahil oldu. 2012’de inşa edilen gemi 227 metre uzunluğa ve 42 metre genişliğe sahip.
Kanuni sondaj gemisi, birinci misyonu için 5 Mayıs 2021’de Karadeniz’e açıldı. Birinci sondajını Sakarya Gaz Alanı’nda yapan gemi, Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini gerçekleştirdi.
Abdülhamid Han sondaj gemisi ise 2022’de filoya katılan 4. gemi oldu.
TPAO tarafından Kasım 2021’de satın alınan gemi, 7. jenerasyon üstün teknolojiye sahip 238 metre uzunluğunda ve 42 metre genişliğinde bulunuyor. Geminin kule yüksekliği ise 104 metre.
12 bin 200 metre derinlikte sondaj yapabilen gemi, teknik donanımı ve fiziki özellikleriyle filonun “en güçlüsü” olarak vazife yapıyor.
Gemi, Yörükler-1 kuyusuna sondaj için gönderilmiş ve 17 Ağustos 2022’de birinci sondajını gerçekleştirmişti.
SİSMİK ARAŞTIRMA GEMİLERİ
Türkiye’nin birinci sismik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa ile 2012’de yerli envanter oluşturulmaya başlandı.
Denizin 8 kilometre altındaki jeolojik yapıları inceleyebilen gemi, 2 ve 3 boyutlu sismik bilgi toplayabiliyor.
MTA Oruç Reis’in inşasına ise 2012’de büsbütün yerli imkanlarla başlandı. İleri teknoloji eseri birçok bilimsel ve teknik ekipmanla donatılan gemi, 2017’de operasyon test, eğitim ve deneyim faaliyetlerine başladı.
Açık denizlerde 2 ve 3 boyutlu derin sismik araştırmalar yapabilecek kapasitede çağdaş sevk ve hareket sistemleriyle donatılan gemiyle, petrol ve doğal gaz araştırmalarının yanı sıra kara alanlarının deniz altındaki devamlılıklarının izlenmesi, kıta sahanlığı üzere stratejik ehemmiyete sahip bilimsel araştırmalar da faal formda icra edilebiliyor.
Türk mühendisler tarafından inşa edilen MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, geçen yıl Somali’de başladığı birinci kıtalararası misyonunu haziranda tamamladı.
OSMAN GAZİ YÜZER ÜRETİM PLATFORMU
Türkiye’nin birinci yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi, geçen yıl yenileme faaliyetlerinin akabinde bu yıl 29 Mayıs’ta İstanbul’un fethinin yıl dönümünde Boğaz’dan geçerek Filyos Limanı’na ulaştı.
Göreve 2026’nın ortasında başlayacak yüzer üretim platformuyla Karadeniz’deki mevcut doğal gaz üretimi, 2 katına yani günlük 20 milyon metreküpe çıkacak.
Böylece Türkiye’deki yaklaşık 8 milyon hanenin doğal gaz muhtaçlığı Karadeniz’den karşılanmış olacak. Platformun, belirlenen lokasyonda 20 yıl boyunca misyon yapması bekleniyor.
Öte yandan, Türkiye’ye gerçek 2027 sonunda yola çıkması beklenen ve 2028’in ortasında devreye alınması beklenen yeni yüzer üretim platformuyla (FPU) Karadeniz’de bulunan Sakarya Gaz Alanı’nda günlük 9,5 milyon metreküp olan doğal gaz üretimini 40 milyon metreküpe çıkaracak.
Türkiye’nin 2. FPU’su olacak platformun günlük gaz üretim kapasitesinin 25 milyon metreküp olması öngörülüyor. Birinci etapta toplam 27 derin deniz kuyusundan 20 milyon metreküp doğal gaz üretilmesi hedefleniyor.
Gemi formatında olan ve inşası devam eden platformun temini için Çin menşeli bir firmayla anlaşıldı. Mühendislik, tedarik, imalat, heyetim ve devreye alma faaliyetlerini kapsayan kontrat kapsamında platformun üretimine başlandı.
Yeni platformun uzunluğu 273 metre, genişliği 54 metre, derinliği ise 26 metre olacak. Platform, karadan yaklaşık 180 kilometre açıkta, yaklaşık 2 bin 200 metre su derinliği olan bölgede 4 kümede toplam 20 halat sistemiyle deniz tabanına demirlenecek ve sabit olacak. Ayrıyeten platform, üzerinde 150 işçi için barınma alanları sağlayacak.
Platform, ham doğal gaz üretimini yerinde karşılayıp kuyuların denetimi, su ayrışımı, kurutma kompresyon, ölçüm ve gibisi operasyonları gerçekleştirecek. Süreçlerin akabinde doğal gaz deniz altı boru çizgisi ile karaya ulaştırılacak. Platformdan gönderilen doğal gaz direkt ulusal iletim ağına verilecek.
