ABD idaresinin uyguladığı tarifelerin global büyümeyi baskılamasının yanı sıra enflasyonist riskleri artıracağına yönelik telaşlar sürüyor.
Ülkede dün açıklanan enflasyon bilgileri tüketici fiyatlarındaki artışın hızlanmaya başladığına işaret etti. Bu hızlanmanın ölçülü olması ve iş gücüne ait risklerin devam etmesi ise Fed’in beklentilerin üzerinde faiz indirimleri yapabileceğine dair öngörüleri kuvvetlendirdi.
Fed’den daha geniş bir faiz indirimi patikası beklentilerinin yükselmesi, yatırımcı iştahını artırırken, New York borsasında endeksler rekor düzeylerden kapandı.
Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağustosta aylık bazda yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde, yıllık bazda yüzde 2,9 ile beklentilere paralel arttı. Yıllık enflasyon, ocak ayından bu yana en yüksek düzeyini gördü.
Değişken güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de ağustosta temmuzda olduğu üzere aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 3,1 artarken beklentilere paralel gerçekleşti.
ABD’de birinci kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı ise 6 Eylül ile biten haftada 27 bin kişi artışla 263 bine yükseldi. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen işsizlik maaşı müracaatları, Ekim 2021’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Analistler, ABD’de enflasyon tasalarının canlılığını koruduğunu lakin iş gücü piyasasındaki zayıflama eğiliminin Fed’i faiz indirimlerine daha yakın bir pozisyona taşıdığını tabir etti.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek hafta siyaset faizini 25 baz puan indirmesine kesin gözüyle bakıldığını belirten analistler, yıl sonuna kadar bankanın toplamda 3 faiz indirimine gideceği beklentilerinin güçlendiğini kaydetti.
Analistler, dün açıklanan enflasyon verisinin Fed’den beklenen faiz indirimlerini sekteye uğratacak kadar kaygı verici olmadığını aktardı.
– ABD idaresi mahkemenin Cook kararı sonrası temyize gitti
Öte yandan, ABD Lideri Donald Trump’ın Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook’u misyondan alma teşebbüsüne ait süreç devam ediyor. Dün ABD idaresi, Trump’ın Cook’u misyondan almasını engelleyen alt mahkeme kararını durdurmak için temyiz mahkemesine başvurdu.
Alt mahkemenin verdiği Cook’un vazifede kalmasına müsaade veren kararın temyiz süreci boyunca durdurulmasının istendiği müracaatta, mahkemenin kelam konusu talebi 15 Eylül’e kadar karara bağlaması istendi.
Analistler, Fed’in 16-17 Eylül’de yapacağı para siyaseti toplantısına işaret ederek, alt mahkemenin kararı yürürlükte kaldığı sürece Cook’un bu toplantıya katılarak oy kullanabileceğine dikkati çekti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack da düzenlediği basın toplantısında, istihdama yönelik aşağı taraflı riskler göz önüne alındığında Fed’in siyaset faizini düşürmeye başlaması için alan olduğunu belirtti.
Öte yandan, ülkede federal hükümetin bütçe açığı, tarife gelirlerinin de tesiriyle ağustosta geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 9 azalarak 345 milyar dolara geriledi.
Ağustos ayında gümrük vergilerinden elde edilen gelirin, geçen yılın birebir periyoduna kıyasla yüzde 296 artışla 30 milyar dolara çıkması dikkati çekti.
Ekonomik dataların yanı sıra jeopolitik gelişmeler de takip ediliyor. Basın mensuplarının gündeme ait sorularını yanıtlayan Trump, Rus insansız hava araçlarının (İHA) Polonya hava alanını ihlal etmesine ait, “Bir kusur olmuş olabilir.” açıklamasını yaptı.
– Endeksler rekor düzeylerden kapanırken, tahvil faizi geriledi
Fed’e ait artan gevşeme beklentileri tahvil piyasaları ve altının ons fiyatında tesirli olmaya devam ediyor. Dün ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 7 Nisan’dan bu yana birinci kere yüzde 4 düzeyinin altına inerek yüzde 3,99 düzeyini gördü. ABD 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda yüzde 4,03 düzeyinde bulunuyor.
Altının ons fiyatı üst üste rekor kırmasının akabinde satış baskısının artmasıyla dünü düşüşle tamamlasa da, yeni günde yükseliş eğilimini sürdürüyor. Altının ons fiyatı yüzde 0,5 artışla 3 bin 653 dolardan alıcı buluyor. Dolar endeksi de yüzde 0,1 yükselişle 97,6’da bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,7 düşüşle 65,6 dolarda süreç görüyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,85, Nasdaq endeksi yüzde 0,72 ve Dow Jones endeksi de yüzde 1,36 paha kazandı. Üç endeks tüm vakitlerin en yüksek kapanış pahasına ulaştı. ABD’de endeks vadeli kontratlar ise yeni güne negatif seyirle başladı.
– Avrupa borsaları müspet seyretti
Avrupa borsaları dün alıcılı seyrederken, Almanya’da bugün açıklanacak ağustos ayına ilişkin enflasyon bilgileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) üç temel siyaset faizini değiştirmedi. ECB, mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman faizini yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma faizini de yüzde 2,40 düzeyinde tutma kararı aldı.
ECB Başkanı Christine Lagarde, Avro Bölgesi’nde enflasyon oranının istedikleri düzeylerde bulunduğunu belirtti. Lagarde, dezenflasyonist sürecin sona erdiğine işaret ederek, enflasyon görünümünün hala değişken global ticaret siyaseti ortamı nedeniyle meçhul olduğunu anlattı.
Lagarde, yılın geri kalanında daha yüksek tarifeler, daha güçlü avro ve artan global rekabetin Avro Bölgesi büyümesini yavaşlatmasını beklediğini, fakat kelam konusu aksiliklerin büyüme üzerindeki tesirinin gelecek yıl azalacağını söyledi.
Rusya-Ukrayna Savaş’ı ile Orta Doğu’daki çatışma üzere jeopolitik tansiyonların önemli belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiğine dikkati çeken Lagarde, jeopolitik tansiyonların azalması yahut kalan ticaret uyuşmazlıklarının süratle giderilmesi halinde inancın artacağını ve iktisatların daha da canlanacağını anlattı.
Analistler, bundan sonra ECB’nin mali gevşeme döngüsünü sonlandırabileceğini, muhtemel bir faiz indirimi olması durumunda ise bunun ekim ayında değil aralık ayında gerçekleşebileceğini söyledi.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,78, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,89, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,30 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,80 paha kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne CAC 40 endeksi hariç müspet başladı.
– Japonya’da sanayi üretimi beklentilerin üzerinde geriledi
Asya’da olumlu bir görünüm izlenirken, ABD tarafındaki risk iştahı yeni süreç gününde bölgeye taşındı.
ABD ile Japonya ortasında ticaret mutabakatına varılması, Fed’in gevşemesine yönelik artan beklentiler bölge piyasalarında tesirli olurken, Japonya’da Nikkei 225 endeksi rekor düzeylere yükseldi.
Bölgede açıklanan bilgilere nazaran, Japonya’da sanayi üretimi temmuzda aylık bazda yüzde 1,2 ile varsayımların üzerinde azaldı. Ülkede tıpkı periyotta kapasite kullanım oranı da yüzde 1,1 geriledi.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,5 ve Güney Kore’de Kospi endeksi de yüzde 1,4 arttı.
– Yurt içinde ödemeler istikrarı bilgileri takip edilecek
Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,92 kıymet kaybederek 10.382,89 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ekim vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yüzde 0,1 geriledi.
Yurt içinde gözler bugün ödemeler istikrarı bilgilerine çevrildi. AA Finans’ın “Temmuz 2025 Ödemeler Dengesi” bilgilerine ait beklenti anketi, 15 ekonomistin iştirakiyle sonuçlandı.
Ankete nazaran, ekonomistler, cari süreçler hesabının temmuz ayında 1 milyar 560 milyon dolar fazla verdiğini öngördü. Ekonomistlerin kelam konusu periyot için cari fazla beklentileri, 930 milyon dolar ile 2 milyar 55 milyon dolar ortasında yer aldı. Ekonomistler, cari süreçler açığının 2025 yılında 20 milyar 167 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini iddia etti.
Öte yandan, dün TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 250 baz puan düşürerek yüzde 40,5’e çekti. Ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan 43,5’e, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41,52’ten 39’a indirdi.
Bunun yanında TCMB toplam rezervleri, 5 Eylül haftasında bir evvelki haftaya nazaran 1 milyar 750 milyon dolar artışla 180 milyar 107 milyon dolara çıkarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 41,3240’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 41,3650’den süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde cari süreçler istikrarı ve piyasa iştirakçileri anketinin, yurt dışında ise İngiltere’de dış ticaret istikrarı ile sanayi üretimi ve ABD’de Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.300 ve 10.200 düzeylerinin dayanak, 10.500 ve 10.600 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
09.00 İngiltere, temmuz ayı sanayi üretimi
09.00 İngiltere, temmuz ayı dış ticaret dengesi
09.00 Almanya, ağustos ayı Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE)
10.00 Türkiye, temmuz ayı cari süreçler dengesi
10.00 Türkiye, eylül ayı piyasa iştirakçileri anketi
17.00 ABD, eylül ayı Michigan Üniversitesi tüketici inanç endeksi
