Çatışma ve afet bölgelerinde gereksinim sahiplerine dayanak olmak, yaralılara yardım ulaştırmak, kısaca hayat kurtarmak için çalışan insani yardım çalışanlarının özverili çalışmalarını onurlandırmak üzere her yıl 19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü olarak anılıyor.
Türk Kızılay’ın da modülü olduğu Milletlerarası Kızılhaç Kızılay Dernekleri Federasyonu, global çapta insani yardım çalışanlarına yönelik artan taarruzlar nedeniyle bu yılki Dünya İnsani Yardım Günü temasını ‘İnsanlığı Koru’ (#ProtectHumanity) olarak belirledi.
Kızılay tarafından yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
“Geçtiğimiz yıl, insani yardım çalışanları için kayıtlara geçen en makûs yıl olmasına karşın 2025 yılı şimdiden daha berbat bir tablo sunuyor: Yılın birinci 6 ayında 168 insani yardım çalışanı hayatını kaybetti.
“Yardım çalışanlarına yönelik şiddetin artmasında Gazze’de yaşanan insani felaketin kıymetli bir hissesi var. 2025 yılında, 9’u Filistin Kızılayı’ndan olmak üzere Kızılay-Kızılhaç Hareketi altında faaliyet gösteren ulusal derneklerden toplam 17 insani yardım çalışanı atakların amacı oldu. Bölgede çatışmaların başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana 346’sı Birleşmiş Milletler, 51’i Filistin Kızılayı çalışanı olmak üzere 508 yardım çalışanı hayatını kaybetti.
“Türk Kızılay, insani yardım çalışanlarının korunmasının memleketler arası insancıl hukuk kapsamında bir yükümlülük olduğuna dikkat çekerek başta Gazze olmak üzere dünya genelinde insani yardım çalışanlarına şiddetin son bulması için davette bulunuyor.
5 UNSURLUK ACİL HAREKET ÇAĞRISI
Bu kapsamda Türk Kızılay Genel Lideri Prof. Dr. Fatma Meriç Yılmaz, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu üyesi ülkelerin Türkiye’deki büyükelçiliklerine gönderdiği açık mektupta, Gazze’deki felaketin yalnızca bir insani kriz değil, milletlerarası insancıl hukuk ve üniversal normlar ismine kritik bir imtihan olduğunu vurguladı.
Prof. Yılmaz, üye devletlerin büyükelçiliklerine aşağıdaki 5 unsurluk acil insani hareket davetinde bulundu:
“1. Çatışmalar Derhal Durdurulmalı: Sivillerin korunması, insani gereksinimlerin karşılanması ve krizin daha fazla derinleşmesinin önlenmesi için çatışmalar gecikmeden sona erdirilmelidir.
“2. Yardımların Girişi Garanti Altına Alınmalı: Birleşmiş Milletler kuruluşları ve tarafsız insani aktörler yardım faaliyetlerini kesintisiz sürdürebilmeli; işgalci güç, tüm geçiş noktalarını açık tutmakla yükümlü kılınmalıdır.
“3. Tarafsız Gözlemciler Devreye Girmeli: Tüm taraflarla bağlantı kurabilecek bir elçi atanmalı ve insani operasyonların takibi için tarafsız ülkeler ya da Kızılhaç/Kızılay üzere yapılar “hami güç” olarak görevlendirilmelidir.
“4. İnsani ve Tıbbi İşçi Korunmalı: İnsani yardım ve sıhhat çalışanlarının tehdit, hücum ya da engellemeye uğramaksızın misyon yapabilmesi için çok uluslu bir İnsani Müşahede ve Müdafaa Gücü konuşlandırılmalıdır.
“5. BM Genel Kurulu Harekete Geçmeli: Güvenlik Konseyi’nin işleyemez hale gelmesi durumunda, BM Tüzüğü’nün 10-14. hususları ve 377 A (V) “Barış için Birleşme” kararı çerçevesinde Genel Konsey devreye girmelidir.”
‘GAZZE İNSANLIK İSMİNE VERDİĞİMİZ ORTAK SINAV’
Prof. Dr. Yılmaz, açıklamasında şu sözlere yer verdi:
“Uluslararası toplumun hareketsizliği yalnızca insan ıstırabını derinleştirmekle kalmayacak, birebir vakitte Cenevre Sözleşmeleri’nin otoritesini zayıflatacak, kurallara dayalı memleketler arası tertibin temelini sarsacaktır. Bugün artık açıklamalar periyodu geride kalmıştır. Gazze’deki trajedi, sadece bir insani acil durum değil; insanlık ismine verdiğimiz ortak imtihandır.”
