Eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’un kaleme aldığı “The Room Where It Happened” (Olayın Gerçekleştiği Oda) isimli kitap, ABD siyasetinde bir sefer daha gündemin birinci sıralarına yerleşti.
FBI casusları, Bolton’ın Maryland eyaletindeki Bethesda’da bulunan meskenine dün sabah saatlerinde baskın düzenlemişti. Operasyonun, Bolton’un 2020 yılında yayımlanan anı kitabında saklı bilgileri ifşa ettiğine yönelik bir ceza soruşturması kapsamında gerçekleştirildiği bildirildi.
Trump idaresi, kitabın yayımlanmasını engellemek istemiş, fakat başarılı olamamıştı. Bolton, misyon müddetine ait saklılık muahedesini ihlal etmekle suçlanmıştı.
Yayımlandığı tarihten bu yana tartışmaların odağında kalan kitap, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin ABD Başkanı Donald Trump arasında kurulan yakın diyaloğu da sayfalarına taşıyor. İkili ortasındaki önderler seviyesindeki direkt temaslar ve dış siyaset görüşmeleri, yapıtta dikkat çeken başlıklar ortasında yer aldı.
“LİDERLER SEVİYESİNDE GÜÇLÜ İLİŞKİ”
Bolton’un kitabında dikkat çeken kısımlardan biri de Türkiye’ye ayrılan kısımlar oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Donald Trump ortasındaki temaslar, “samimi ve doğrudan” olarak tanımlandı. Bolton, iki başkanın dış siyasette açık ve tesirli bir bağlantı yürüttüğünü vurgularken, Erdoğan’ın diplomasideki belirleyici konumuna dikkat çekti.
Kitapta, Erdoğan ile Trump ortasındaki görüşmelerin “yakın ve tesirli bir başkanlar ortası temas örneği” olduğu sözüne yer verildi. İkili ortasındaki bu bağ, Türkiye-ABD diplomatik diyaloğunun önder seviyesinde ne kadar güçlü işlediğinin altını çiziyor.
Bolton’ın Trump ile Erdoğan’ın 14 Aralık 2018’de yaptıkları telefon görüşmesinde de bu bahsin gündeme geldiğini de yazdı. Kitaba nazaran, Trump, Bolton’a Suriye’den çıkmak istediklerini söyledi ve Bolton da, “Erdoğan’a da bunu direkt söylemesinden korktum” dedi.
Öte yandan Halkbank hakkındaki yargı süreciyle ilgili yapılan değerlendirmeler ve Trump ile Erdoğan ortasında başka birtakım görüşmelerin yanı sıra ABD vatandaşı Pastör Andrew Brunson’ın tutukluluğu, Suriye iç savaşı ve S-400 hususuyla ilgili kendi tanıklığına ve kimi argümanlara da kitapta yer verildi.
KİTAPTA NELER VARDI?
Bolton’un kitabında yalnızca Türkiye değil, Çin, Rusya, İngiltere ve öteki ülkelerle ilgili çarpıcı tezler da yer aldı. Trump’ın 2019 G20 Zirvesi’nde Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’ten seçim takviyesi istediği, Uygur kamplarını “doğru uygulama” olarak değerlendirdiği ve ABD Anayasası’nda iki devir kuralının kendi lehine değiştirilmesi gerektiğini söylediği öne sürüldü.
Bolton ayrıyeten Trump’ın dış siyasette önemli bilgi eksikliği yaşadığını tez ederek, “İngiltere nükleer güç mü?” ve “Finlandiya Rusya’nın modülü mı?” üzere sorular sorduğunu ileri sürdü.
DEMOKRATLARA SERT TENKİT: AZİL SÜRECİ BAŞARISIZ YÜRÜTÜLDÜ
Kitapta sadece Trump değil, Demokrat Parti de hedefteydi. Bolton, azil sürecinin sırf Ukrayna’ya odaklanarak dar bir çerçevede yürütüldüğünü belirtti. Demokratların bu süreçte “görevden alma sorumluluğunu gerektiği üzere yerine getiremediklerini” tabir etti.
BOLTON TUTUKLANACAK MI?
Amerikan basınına konuşan bir yetkili, Bolton’un gözaltına alınmadığını ve şimdi rastgele bir hatayla itham edilmediğini belirtti. Arama kararının, “Trump’ın siyasi rakiplerine karşı devletin kolluk gücünü kullandığı” istikametindeki tartışmaları daha da alevlendirmesi bekleniyor.
