Japonya Savunma Bakanı Gen Nakata’nin Türkiye’ye yaptığı ziyaret, Japon basınında geniş yankı buldu. Japon kamu yayıncısı NHK’da yer alan haberde Nakatani’nin Türk mevkidaşı Yaşar Güler ile yaptığı görüşmeye dikkat çekilerek, “Nakatani, ülkesinin Türkiye’den İHA alma ihtimali üzerine ikili görüşmelere başlayacağını açıkladı” ifadeleri kullanıldı.
TUSAŞ VE BAYKAR’A ZİYARET
Nakatani’nin Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) ve Baykar’ı da ziyaret ettiği hatırlatılarak, “Nakatani, gazetecilere yaptığı açıklamada, Japonya’nın Türkiye’nin insansız hava araçlarına duyduğu ilgiyi muhatapları ile paylaştığını söyledi. Nakatani, işbirliği ihtimalini ele almak üzere çalışma seviyesinde görüşmeler başlatma konusunda mutabık kaldıklarını tabir etti” denildi.
“1,4 MİLYAR DOLARLIK İHA ALIM PLANI”
Yaklaşık 1 saat 40 dakika süren görüşmelerde tarafların savunma alanında üst seviye istişareyi sürdürme konusunda anlaştığı belirtilerek, “Türkiye’nin ürettiği İHA’ların görüşmelerin kıymetli bir kısmını oluşturduğu” bildirildi. Japonya Savunma Bakanlığı’nın, 2026 mali yılı için talep ettiği 8,8 trilyon yenlik bütçenin yaklaşık 200 milyar yenini (1,4 milyar dolar) İHA alımına ayırmayı planladığı aktarılarak, “Japonya, 2027 mali yılı sonuna kadar insansız hava, deniz ve sualtı araçlarını Öz Savunma Kuvvetleri’ne kazandırmayı hedefliyor. Bu çerçevede Türkiye, ABD, Avustralya ve öteki ülkelerden tedarik ihtimalleri değerlendiriliyor” denildi.
TÜRKİYE-JAPONYA ÇİZGİSİNDE YENİ DÖNEM
Türkiye ile Japonya ortasında savunma sanayii odaklı yeni bir iş birliği süreci başlıyor. Japonya Savunma Bakanı Gen Nakatani’nin Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaret, iki ülke ortasındaki bağlarda yeni bir sayfa olarak görülüyor. Ziyaret, tıpkı vakitte Japonya’dan Türkiye’ye savunma bakanı düzeyinde gerçekleşen ilk temas olma özelliğini taşıyor.
KURUMLAR ORTASI DİYALOG İÇİN MUTABAKAT
Ankara’daki görüşmelerde Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Gen Nakatani ortasında kıymetli bir mutabakata varıldı. Buna nazaran, iki ülke savunma sanayii alanında kurumlar ortası diyalog düzeneği kuracak ve iş birliğini genişletecek.
“HEYETİN PROFİLİ, NİYETİN ÖTESİNİ GÖSTERİYOR”
Uzmanlara nazaran mutabakatın sadece makul eserlere odaklanması eksik bir bakış olur. Çünkü Türk savunma sanayiinin en bilinen eserleri ortasında yer alan SİHA’ların ötesinde, farklı alanlarda da iş birliği potansiyeli bulunuyor.
“JAPON HEYET ÜST SEVİYE İSİMLERDEN OLUŞTU”
Savunma ve Denizcilik Uzmanı Kozan Selçuk Erkan, Japon heyetin profiline dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Gelen gruba bakıldığında niyet göstergesinin ötesinde bir tablo ortaya çıkıyor. Japonlar sadece Savunma Bakanı ile değil, aynı vakitte satın alma süreçlerinde tesirli teknik heyetle geldi. Bu, ziyaretin salt keşif temasının ötesinde olduğunu gösteriyor.”
HANGI SISTEMLER ÖNE ÇIKIYOR?
Japon heyetin temasları kapsamında TUSAŞ tesisleri, İstanbul Tersanesi Komutanlığı ve Baykar ziyaret edildi. Erkan, bilhassa AKSUNGUR SİHA’nın Japonya açısından uygun bir platform olabileceğini belirtiyor. Uzun müddet yüksek irtifalarda vazife yapabilen bu sistemin, Japonya’nın coğrafik şartları için bedelli bir keşif ve istihbarat kapasitesi sunduğu vurgulanıyor.
OLASI İŞ BİRLİĞİ ALANLARI
Bir öteki muhtaçlığın ise jet eğitim uçağı olduğuna işaret ediliyor. Japonya’nın envanterindeki Kawasaki T-4 uçaklarının 1988’den bu yana kullanıldığı ve artık yaşlandığı biliniyor. Bu noktada Türkiye’nin geliştirdiği HÜRJET dikkat çekiyor. Erkan, Japonya’nın yakın vakitte Mitsubishi üzerinden emsal bir konsept çalışmasına başladığını hatırlatıyor ve şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Belki de o kadar bekleyecek vakitleri yoktur. Şayet hal böyleyse HÜRJET’e yönelmeleri sürpriz olmaz.”
TÜRK SİHA’LARINA YİNE İLGİ
Japon heyetin İstanbul Tersanesi Komutanlığı ziyaretinde de öne çıkan husus SİHA’lar oldu. Erkan, Japonya’nın Türk SİHA’larına ilgisinin yeni olmadığını hatırlatıyor:
“Yıllar evvel Bayraktar TB-2 Japonların gündemine girdi. Fakat o devirde hükümet bunu öncelikli görmedi, bütçe öteki alanlara aktarıldı. Bugün ise tablo farklı. 670 milyon dolara yakın bir bütçeleri var.
TB-3 İHTİMALİ: JAPON UÇAK GEMİLERİ İÇİN KRİTİK
TB-2 hâlâ kıymetli ancak artık TB-3 de devreye girdi. Japonya uçak gemisine dönüştürdüğü gemilerinde kullanabileceği tek SİHA olarak Bayraktar TB-3’ü pahalandırıyor.”
STRATEJİK İŞTİRAK İHTİMALİ
Uzmanlar, iş birliğinin sadece eser alımıyla hudutlu kalmayacağı, iki ülkenin bağlarını stratejik bir seviyeye taşıyabileceği görüşünde. Erkan, bu ihtimali şöyle özetliyor:
“Japonya, yüksek teknoloji denildiğinde akla birinci gelen ülkelerden. Bilhassa üretim tezgahlarında Türkiye’ye alan açabilirler. Bazen üretim için Japon üreticilerin müsaadesi gerekebiliyor. Bu tıp kritik hususlarda iş birliği derinleşirse, Türkiye ile Japonya ortasında uzun müddettir hedeflenen üst seviye paydaşlık somutlaşabilir. Bu türlü bir senaryoda her iki tarafın da eli güçlenir.”
