İsrail’in Orta Doğu’da yedi ülkeye yönelik atakları, ABD ve AB ülkelerinin bölgede yaşananlara kayıtsızlığı sonrasında Türkiye, yeni bir güvenlik paktını gündemine aldı.
Paktın emeli bölgesel güvenlik, caydırıcılık, dış müdahalelerin engellenmesi ve ülkeler ortası güvenlik tabanı oluşturarak, terör riskinin yok edilmesi.
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten beri Hamas’ın saldırısını mazeret ederek bölgede Filistin (Gazze) başta olmak üzere, Yemen, Tunus, Lübnan, İran, Suriye ve Katar’a yönelik akınlarını tüm dünyanın sessizce izlemesi yeni bir güvenlik arayışını ortaya çıkardı.
HAKAN FİDAN İLETİSİ VERMİŞTİ
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyada uzun yıllardır devam eden çatışmaların, bölgesel ve bölge dışı müdahalelerin temelinde; bölge ülkelerinin kendi ortalarında iş birliğini sağlamamaları ve güvensizliğin olduğuna dikkat çekerek, Bölgesel Pakt çıkışında bulundu.
Bölgede bugüne kadar Rusya-Ukrayna savaşındaki orta bulucu rolü, Ermenistan ile son periyotta atılan karşılıklı olağanlaşma adımları, Esed’in devrilmesi sonrası Suriye’nin tekrar kalkınmasına takviye ve Doğu Akdeniz’de hakların ve çıkarların korunması üzere bahislerde yürüttüğü aktif diplomasi ile “Bölgesel Pakta” da Türkiye’nin öncülük etmesi bekleniyor.
ORTAK GÜVENLİK VİZYONU
Kelam konusu güvensizliğin açıkça ortaya konulmasından yana olan Türkiye, ‘ama’ya, ‘fakat’a meydan vermeden, bölge ülkelerinin toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve güvenliğine taahhütte bulunacağı bir muahede yapılmasına vurgu yapıyor. Bu çerçevede, istikrar paktının öncelikli amacı ülkeler ortasında karşılıklı inancın kurumsallaştırılması olacak.
Bölge ülkelerinin içerideki kırılganlıkların azaltılmasının hedefleneceği paktla, dışarıdan yapılabilecek müdahalelerin önü kesilecek. Terör örgütlerinin bölge ülkelerinde yer bulmasının engellenmesini önceleyen paktla, bölgede istikrarsızlığa sebep olabilecek teşebbüslerin bertaraf edilme imkânı doğacak.
TEMENNİNİN ÖNÜNE GEÇİLECEK
Türkiye’nin “ortak güvenlik vizyonu”nu ortaya koyacak paktın ikincil emeli ise caydırıcılık olacak. Platformun öncülüğünü ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üstlenmesi bekleniyor.
Ankara, iş birliği platformunun, uygun niyet temennisinin önüne geçip, birbirine itimadı tam, bölge dışı aktörlerin bölgeye yönelik olumsuz, negatif heveslerine karşı caydırıcılık üreten bir yapı ortaya çıkmasını istiyor. Bu çerçevede, bölgesel istikrar vizyonunu yalnızca telaffuzla değil, alandaki diplomatik teşebbüslerle ortaya koyan Türkiye’nin, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında yürüttüğü orta buluculuk uğraşlarının bunun en somut örneklerinden biri olduğuna işaret ediliyor.
