Ankara’da 13 Ağustos’ta imzalanan Türkiye-Suriye askeri iş birliği mutabakatı, Ortadoğu’nun jeopolitik satrancında taşları yerinden oynatacak bir atak olarak bedellendiriliyor.
Anlaşma; Suriye ordusunun “yeniden yapılanması” ve “tek devlet, tek ordu” doktrini etrafında eğitim, danışmanlık, teknik yardımın yanı sıra belli kalemlerde tedarik ve entegrasyon süreçlerini kapsıyor.
Türkiye’nin Suriye’ye silah, eğitim ve teknik takviye sağlayacağını açıklaması, Şam idaresinin yine güç kazanmasına yer hazırlarken, bu durum bölgedeki öbür aktörlerde önemli rahatsızlık yaratmış durumda.
Özellikle İsrail ve ABD’nin desteklediği terör örgütü SDG, gelişmeyi direkt kendi varlığına yönelik bir tehdit olarak görüyor.
TEMASLAR BAŞLADI
Stratejistlere nazaran hudut ötesindeki güç sınırlarının denetimi ve Suriye’deki güvenlik mimarisinin tekrar şekillenmesi, muahedeyi askeri boyutun ötesine taşıyor. Mutabakatın çabucak akabinde atılan birinci adımlar ise geçtiğimiz günlerde açıklandı. Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarına göre taraflar, eğitim ve yine yapılanma başlıklarında çalışmaya başladılar.
Suriye Savunma Bakanlığı heyetleri Milli Savunma Üniversitesi’nde temaslarda bulunurken, gereksinim tespiti için karşılıklı teknik ziyaretler planlandı. Böylece “yeni Suriye ordusunun” eğitim ve danışmanlık sınırları kurulurken, Ankara’nın “Tek Devlet, Tek Ordu” vurgusu resmi telaffuzun merkezine oturdu.
İSTİKRAR SAĞLAYACAK
Mutabakatın bölgesel yansımaları ise direkt Suriye’nin kuzey ve doğusundaki istikrarlara uzanıyor. Ankara, terör örgütü SDG’nin merkezi orduya entegre olmaması durumunda askeri harekat seçeneğini daima olarak gündeme getiriyor. Uzmanlar, Türkiye-Suriye mutabakatının Şam-SDG çizgisindeki pazarlıkların seyrini ve ABD’nin alandaki durumunu belirleyecek kadar kıymetli olduğuna dikkat çekiyor. Ankara-Şam iş birliğinin, Suriye’de merkezi kurumların toparlanmasıyla eş vakitli ilerlemesi halinde bölgesel istikrarın güçleneceği vurgulanıyor.
SDG DENETLİYOR
İsrail ise Ankara-Şam yakınlaşmasından rahatsız. İsrail için terör örgütü SDG, hem İran’ın Lübnan-Suriye çizgisindeki milis ağlarına karşı kritik bir istikrar ögesi hem de Türkiye’ye karşı kullanılan vekil güç pozisyonunda. Öte yandan Haseke ve Deyrizor etrafındaki petrol ve doğalgaz alanları, İsrail’in direkt erişemediği lakin SDG üzerinden denetleyebileceği stratejik kozlar olarak öne çıkıyor. Türkiye-Suriye askeri mutabakatı bu nedenle güç çizgilerinin tekrar şekillenmesi açısından da kritik kabul ediliyor.
ALTERNATİF KORİDOR
Jeopolitik istihbarat tahlillerinde; Türkiye ve Şam idaresinin terör örgütü SDG’ye yönelik muhtemel harekatı sonrası, 200 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulunan Deyrizor’daki kaynakların yine işletilmesinin gündeme geleceğine dikkat çekiliyor. Böylelikle İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Bölümü’nün oluşturduğu güç koridoruna karşı Türkiye-Suriye sınırı yeni bir alternatif oluşturacağı vurgulanıyor.
