Gazze’de yaşanan soykırımın mimarı barbar İsrail, varılan mutabakat kapsamında yüzlerce Filistinli esiri hür bıraktı. Kiminin gençliği, kiminin çocukluğu, kiminin ise ömrü işgalin zindanlarında geçmişti.
Bunlarda biri de Mahmud İsa’ydı. 1992’de şimdi genç bir delikanlıyken girdiği zindandan saçlarına ak düşmüş halde çıktı. Pekala, kimdi Mahmud İsa? Katil İsrail, İsa’yı evvelki takas mutabakatlarında neden bırakmayı reddetmişti?
Mahmud İsa, Kudüs’ün art sokaklarında büyüdü. İşgalin gölgesi, onun çocukluk hafızasının bir kesimiydi. O sokaklar ona sırf sabrı değil, direnmeyi de öğretti. Genç yaşta İslami Direniş Hareketi’ne (Hamas) katıldı ve Kudüs’teki birinci örgütlenmelerde yer aldı. Disiplini, kararlılığı ve inancıyla kısa müddette dikkat çeken bir isim oldu. Onun jenerasyonu için işgal, uzak bir siyaset tartışması değil, her gün yaşanan bir gerçekti.
24 YAŞINDA ZİNDANA DÜŞTÜ
1992 yılı, hem onun hem de hareketin dönüm noktasıydı. Şimdi 24 yaşındaydı, Hamas’ın kurucusu Pir Ahmed Yasin’in zalim İsrail’in elinden kurtarılması için girişilen operasyonun baş aktörlerinden biri oldu.
İsrail hudut polisi mensubu Nissim Toledano’nun kaçırılması aksiyonu, direnişin stratejik bir “takas kartı” atılımıydı. Katil İsrail talebi reddetti. O olay, İsa’nın ismini İsrail istihbaratının kara listesine yazdırdı. Bir yıl sonra yakalandı. 1993’ten itibaren ömrünün büyük kısmı İsrail cezaevlerinde geçti.
Çoklu müebbet cezalarla yargılandı. Uzun yıllar boyunca ağır tecrit altında tutuldu. 2002 ile 2012 ortasında kesintisiz 10 yıl, tek kişilik hücrede yaşadı.
Ailesiyle görüş hakları kısıtlandı, cezaevi içinde hareket alanı neredeyse büsbütün kapatıldı. İsrail makamları onu “yüksek güvenlik riski” olarak nitelendiriyor, ismini neredeyse hiçbir takas listesine dahil etmiyordu.
33 YILI ZİNDANDA GEÇTİ
Ancak içeride geçen yıllar, İsa’nın kimliğini eritmedi, tam bilakis sertleştirdi. Cezaevinde farklı eğilimlerden Filistinlilerle kurduğu alakalar, onu sırf bir savaşçı değil, birebir vakitte bir fikir taşıyıcısı haline getirdi. Zindandaki günlerinde yazdığı mektuplar, Filistinli mahkûmlar ortasında elden ele dolaşır oldu. Birinde şöyle diyordu:
“Tecrit bana yalnızlığı değil, direnişin derinliğini öğretti. İnsan karanlıkta da hakikati aramaktan vazgeçmemeli.”
İsrail’deki en uzun vadeli mahkûmlardan biri olarak ismi, Filistin halkı için bir sabır sembolüne dönüştü. Geçtiğimiz günlerde, Hamas ile işgalci İsrail ortasındaki yeni takas düzenlemesinde özgür bırakılması, yıllar süren inatlaşmanın kırıldığı bir an olarak görüldü.
33 yıl sonra, 57 yaşında özgürlüğüne kavuştu. Hür kaldıktan sonra verdiği röportajlarda, geçmişi romantize etmeden lakin kararlılıkla anlattı.
“Zindan bana sabrı değil, vakti öğretti.” diyordu.
Bir öbür soruya ise şöyle karşılık verdi:
““Biz bugün var olduğumuz için tehdit sayılıyoruz. Zira işgalin asıl korkusu, silahlarımız değil; fikrimizin hayatta kalması.”
Bugün Mahmud İsa, Filistin direnişinin hem eski neslinin şahidi hem de yeni neslin hafızası olarak anılıyor. Onu tanıyanlar, hala sessiz ancak tesirli bir figürden kelam eder.
Yıllarını hücrede geçirmiş bir adamın sesi, artık dışarıda da yankılanıyor. İsa’nın sesi, bir halkın inatla hayatta kalma iradesinin simgesi hâline gelmiş durumda.
