Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, NSosyal hesabından yaptığı paylaşımla 6 Şubat 2023’te yaşanan zelzeleler nedeniyle süreksiz müddetle kapalı kalan ve 4 Ekim 2023’te BOTAŞ tarafından operasyona hazır hale getirilen Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Sınırı’ndan akışın 27 Eylül prestijiyle yine başladığını duyurdu.
Günlük toplam 1,5 milyon varil taşıma kapasitesine sahip boru çizgisinin tekrar devreye alınmasının Türkiye’nin güç arz güvenliğine katkı sağlanması, global piyasalarda ise çeşitliliği artırması bekleniyor.
Irak Petrol Bakanlığı, Irak Kürt Bölgesel İdaresi’nde (IKBY) bulunan alanlardan üretilen ham petrolün Irak Petrol Pazarlama Şirketi’ne (SOMO) teslim edilerek, Ceyhan Limanı üzerinden Irak-Türkiye boru çizgisi yoluyla ihraç edileceğini açıkladı.
IKBY, Irak Petrol Bakanlığı, SOMO ve petrol üreticisi firmalar ortasında imzalanan mutabakat kapsamında birinci kademede günlük yaklaşık 200 bin varil ham petrolün Türkiye’nin Ceyhan Limanı’na taşınması öngörülüyor.
Bakan Bayraktar, temmuzda AA Editör Masası’nda yaptığı değerlendirmede, sınırın tam kapasite çalışması halinde 40 milyar dolarlık ticaret potansiyeli taşıdığını, Irak’ın günlük 4 milyon varillik petrol ihracatının yüzde 40’ını Türkiye üzerinden dünyaya sunabileceğini söz etmişti.
“HATTIN KAPASİTESİ DÜNYA ÜRETİMİNİN YÜZDE 1’İ KADAR”
Atlantik Kurulu Kıdemli Araştırmacısı John Roberts, AA muhabirine, kelam konusu çizginin yine devreye alınmasının global piyasalarda çok önemli rolü olmasa da Türkiye için yarar sağlayacağını söyledi.
Roberts, “Hattın günde 1 milyon varilden fazla petrol taşıma kapasitesi var. Bu dünya üretiminin yaklaşık yüzde 1’ine denk geliyor ve genel arz açısından yardımcı oluyor. Fakat çizginin mevcut durumunu bilmediğimiz için tam kapasiteye ulaşmayabilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Avrupa’da petrol arzında eza olmadığını vurgulayan Roberts, “Petrol, Körfez ülkelerinden direkt gelebilir, bazen de Kuzey Amerika’dan sevk edilebilir. Avrupa’da petrol tüketimi, güç istikrarı içinde geçmişe nazaran daha küçük bir öge.” sözlerini kullandı.
Roberts, Türkiye’nin güç güvenliği açısından asıl kritik ögenin Sakarya alanındaki doğal gaz üretimi olduğuna dikkati çekerek, “Türkiye’nin Sakarya alanından kendi gaz üretimini artırmasıyla ithal gaz talebinin azalacak olması çok değerli. Hasebiyle, Türkiye için asıl ilgi cazibeli kaynak Sakarya’dır.” dedi.
“IRAK TEDARİK KAYNAKLARINI ÇEŞİTLENDİRMEYE GEREKSİNİM DUYUYOR”
Oslo Üniversitesi Siyaset Bilimi Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Francesco Sassi de boru çizgisinin yine faaliyete geçmesinin Avrupa Birliği ve bölgesel güç piyasaları için besbelli tesiri olmayacağını lisana getirdi.
Sassi, son 2,5 yılda operatörlerin bilhassa geçen yılki arz fazlası ve düşük fiyatlar nedeniyle alternatif tedarik kaynakları bulmayı başardığını söyledi.
Hattın yine devreye alınmasının Irak, IKBY ve Türkiye üçgenindeki güç jeopolitiğine dair ipuçları sunduğunu belirten Sassi, şunları kaydetti:
“Irak, Orta Doğu’daki jeopolitik tansiyonlar nedeniyle son aylarda güç eserlerinin geçişine yönelik tehditlerin sıkça gündeme geldiği Hürmüz Boğazı’na bağımlılığı azaltarak tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeye gereksinim duyuyor. Ülke, tıpkı vakitte merkezi hükümet ve IKBY ortasındaki petrol idaresi uyuşmazlığını çözmek için yeni bir siyasi teşebbüs başlatıyor. Bağdat ve Ankara’da tekrar sürat kazanan temaslar bölgede güç güvenliğini sağlamayı ve Körfez ülkelerinden Akdeniz’e siyasi ve ekonomik bir eksen oluşturmayı hedefliyor.”
