IMF, Mali İzleme Raporu’nun ekim sayısını “Daha Akla yatkın Harcama: Verimli ve Âlâ Tahsis Edilmiş Kamu Harcamaları Ekonomik Büyümeyi Nasıl Artırabilir?” başlığıyla yayımladı.
Raporda, global kamu borcunun 2029 yılına kadar GSYH’nin yüzde 100’ünün üzerine çıkmasının öngörüldüğü belirtildi.
Böyle bir senaryoda kamu borcunun 1948’den bu yana en yüksek düzeyine ulaşacağı kaydedilen raporda, bunun pandemi öncesi varsayımlara kıyasla daha yüksek ve dik bir borç artış eğrisini yansıttığı, ayrıyeten risk dağılımının geniş ve borcun daha da süratli bir formda artması tarafında eğilim gösterdiği aktarıldı.
Raporda, yüzde 5’lik bir riskle borcun 2029’da GSYH’nin yüzde 123’üne ulaşmasının beklendiği kaydedildi.
BİRÇOK BÜYÜK İKTİSADIN KAMU BORCU GSYH’NİN YÜZDE 100’ÜNDEN FAZLA
Kamu borcu görünümünün çeşitlilik gösterdiğine işaret edilen raporda, ülkelerin bütçe açıkları ve borç seviyeleri bakımından kıymetli ölçüde farklılaştığı söz edildi.
Raporda, birçok büyük iktisadın kamu borcunun GSYH’nin yüzde 100’ünden fazla yahut bu seviyeyi aşma yolunda olduğu aktarıldı.
Gelecek beş yılda kamu borcu GSYH’nin yüzde 100’ünü aşan ülke sayısının kademeli olarak azalmasının beklendiği belirtilen raporda bu ülkelerin dünya GSYH’si içindeki hissesinin da artacağının varsayım edildiği kaydedildi.
Raporda, G20 içinde bu ülkeler ortasında Kanada, Çin, Fransa, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık ve ABD’nin yer aldığı belirtilerek, bu ülkelerin çoklukla derin ve likit devlet tahvili piyasalarının bulunduğu ve geniş siyaset seçeneklerine sahip oldukları için mali risklerinin “orta” seviyede olduğu aktarıldı.
BİRÇOK GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE ŞİDDETLİ MALİ ŞARTLARLA KARŞI KARŞIYA
Buna rağmen birçok gelişmekte olan piyasa ve düşük gelirli ülkenin borç düzeylerinin görece düşük olmasına karşın çok daha kuvvetli mali şartlarla karşı karşıya olduğuna vurgu yapılan raporda, kamu borcunun GSYH’ye oranı yüzde 60’ının altında olan ülke sayısının 2021’de 100’ün üzerine çıktığı, bu sayının artmaya devam etmesinin beklendiği fakat bu ülkelerin dünya ekonomisindeki hissesinin yüzde 30’un altında olduğu kaydedildi.
Raporda, bu ülkelerin siyaset seçenekleri ve finansmana erişimlerinin sonlu olduğu belirtilerek, 55 ülkenin borç oranları birçok vakit GSYH’nin yüzde 60’ının altında olmasına karşın borç kahrı yaşadığı yahut yüksek risk altında olduğu tabir edildi.
MALİ SİYASETE ÖNCELIK VERİLMESİ ÖNEMLİ
Mevcut durumun ötesinde mali risklerin giderek büyüdüğüne işaret edilen raporda, kamu borcu dinamiklerinin son yıllarda büyük ölçüde değiştiği aktarıldı.
Raporda, global piyasalarda faiz oranlarının bariz biçimde yükseldiği ve gelecekteki seyrinin büyük ölçüde meçhul olduğuna atıf yapılarak artan borç servisi maliyetlerinin bütçeler üzerinde halihazırda baskı oluşturduğu kaydedildi.
Savunma, doğal afetler, yıkıcı teknolojiler, demografi ve kalkınma üzere alanlarda bekleyen harcamaların da kamu masraflarını artırdığına işaret edilen raporda, mali sürdürülebilirliği desteklemek ve muhtemel önemli şoklar karşısında kullanılabilecek mali tamponlar oluşturmak için maliye siyasetine öncelik verilmesinin değerli olduğu vurgulandı.
