Martla ilgili bütçe sonuçlarına bakıldığında, “örtülü ödenek” harcamalarının katlanarak arttığı, “borç verme” kaleminde büyük bir yükseliş yaşandığı da görüldü.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mart ayıyla ilgili dün açıkladığı merkezi yönetim bütçe verileri, geçen şubat ayında Merkez Bankası’ndan aktarılan 49.3 milyar TL ile kurumlar vergisindeki “olağandışı” artışla oluşan bahar havasının sona erdiğini ortaya koydu.
‘FAİZ DIŞI’ DA AÇIKTA
Buna göre mart ayında 2021 yılı mart ayına kıyasla bütçe geliri yüzde 15.6 artarak 156 milyar lira, gider yüzde 102.3 artarak 224.9 milyar lira ve açık 69 milyar lira oldu. Bütçe geçen yılın mart ayında 23.8 milyar lira fazla vermişti. Faiz dışı denge ise Mart 2022’de 42 milyar lira açık olarak gerçekleşti. Yine martta faiz giderleri yüzde 89.3 artışla 26.9 milyar lira, vergi gelirleri yüzde 64.5 artışla 127.4 milyar lira oldu. İlk üç ayda ise gelir yüzde 75.1 artışla 602.5 milyar lira, gider yüzde 77.9 artışla 571.5 milyar lira ve bütçe fazlası 30.8 milyar lira oldu. Diğer detaylar ise şöyle:
- Borç verme kalemindeki büyük artış dikkat çekti. İlk üç aylık dönemde borç verme kalemi geçen yıla göre, 8.1 milyar TL’den 63.4 milyar TL’ye, cari transferler ise 133.7 milyar TL’den 223.9 milyar TL’ye yükseldi.
- Nereye harcandığı gizli tutulan, eski adıyla “örtülü ödenek” yeni adıyla “gizli hizmet gideri” harcamaları katlanarak artıyor. Ocakta 57.1 milyon TL, şubatta 169.1 milyon TL olan bu tür harcama martta 788.5 milyon TL’ye yükseldi. Bu büyük artışla birlikte ilk üç aylık harcama da 1 milyar 14 milyon TL’ye çıktı. Temsil ve tanıtma giderleri de şubata göre 12 milyon TL’den 35.3 milyon TL’ye çıktı.
BOTAŞ’A PARA AKTI
- “Görevlendirme giderleri” olarak adlandırılan görev zararları martta 14.7 milyar TL, üç ayda 41.8 milyar TL oldu. Martta Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’nun 300 milyon TL, BOTAŞ’ın 1.7 milyar TL “görevlendirme gideri” oluştu. BOTAŞ’ın üç aylık gideri de 5 milyar TL. Ayrıca BOTAŞ’a şubatta 14.6 milyar TL, martta 37.8 milyar TL borç verildi. Yıl başından bu yana verilen borç 52.4 milyar TL oldu.
- SGK’ye “görevlendirme giderleri” kapsamında “makam, temsil, görev ve kadrosuzluk tazminatları karşılığı yapılan ödemeler” yıl başından bu yana 1.2 milyar TL’ye ulaştı. Ziraat ve Halk Bankası’nın içerisinde bulunduğu mali kurumların “görevlendirme gideri” de üç ayda 3.9 milyar TL oldu.
- Dış ülkelere yapılan yardımlar kapsamında ismi açıklanmayan “diğer ülkelere” yapılan yardımlar şubatta 4 milyon TL’ydi. Martta 128.7 milyon TL’ye çıktı. Üç aylık dönemde ise 198.7 milyon TL oldu.
