ABD Merkez Bankası (Fed), Covid-19 salgını döneminde yaklaşık 9 trilyon dolara ulaşan bilançosunu yarın itibarıyla küçültmeye başlayacak. İlk 3 ayın ardından Fed’in bilanço daralmasında aylık miktar toplam 95 milyar dolara yükselecek.
Yükselen enflasyonla mücadelesini sürdüren Fed, parasal sıkılaşma döneminde bilanço küçültme evresine geçecek.
Banka, Covid-19 salgının neden olduğu krize karşı başlattığı parasal gevşeme sonucunda büyüyen bilançosunun boyutunda daralmaya gidecek.
Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 3-4 Mayıs’ta gerçekleştirilen toplantısının ardından açıklanan plana göre, Fed, bilançosunu küçültmeye yarın itibarıyla başlayacak.
İlk etapta hazine tahvillerinde aylık 30 milyar dolar ve ipoteğe (mortgage) dayalı menkul kıymetlerde 17,5 milyar dolar azalmaya gidecek banka, böylece bilanço büyüklüğünü toplamda aylık 47,5 milyar dolar azaltacak.
KÜÇÜLME 95 MİLYAR DOLARA YÜKSELECEK
Fed, ilk 3 ayın ardından ise eylül itibarıyla bilanço küçültmede aylık miktarı hazine tahvilleri için 60 milyar dolar ve ipoteğe dayalı menkul kıymetler için 35 milyar dolar olmak üzere toplam 95 milyar dolara yükseltecek.
Fed geçen yılın son çeyreğinde parasal sıkılaşma patikasına girmişti. Covid-19 salgınının ilk aylarında politika faizini yüzde 0-0,25 aralığına çeken Fed, salgın nedeniyle artan işsizliği kontrol etmek amacıyla parasal genişleme başlamıştı.
Bankanın bilançosu, salgın döneminde neredeyse iki katına çıkarak yaklaşık 9 trilyon dolara ulaşmıştı.
Hızlı ekonomik toparlanmayla gelen enflasyondaki yükseliş Fed yetkililerini para politikasında değişikliğe gitmeye zorlarken 2021’in son çeyreğinde Fed’in para politikası tonu değişmeye başlamıştı.
Fed yetkilileri, sene başından itibaren sözle yönlendirmelerinde daha “şahin” söylemlere yönelirken, banka geçen yıl kasım toplantısıyla varlık alımlarının hızını düşürmeye başlamıştı.
2000 YILINDAN BU YANA EN HIZLI FAİZ ARTIŞINI GERÇEKLEŞTİRMİŞTİ
Aylık 120 milyar dolarlık varlık alım programında geçen yıl kasımda 15 milyar dolarlık azalışa gidileceğini duyuran Fed, aralık toplantısında ise varlık alımlarını azaltma hızını artırmış ve aylık 15 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkarma kararı almıştı.
Fed, mart toplantısında ise 25 baz puan artışla 2018’den bu yana ilk kez faiz artırımına gitme kararı almıştı. Banka en son faiz artırımını, Kasım 2018’de küresel finansal krizin ardından devreye aldığı genişlemeci para politikalarını sonlandırma amacıyla gerçekleştirmişti.
Bankanın mayıs toplantısında kararlaştırdığı 50 baz puanlık artış ise 2000 yılından bu yana gerçekleştirilen en hızlı faiz artışı olmuştu.
Fed, mayıs toplantısında faiz oranındaki yarım puanlık artışın yanı sıra, salgın sonrası politika normalleşmesinde bir başka adım olan bilanço küçülmesine başlayacağını duyurmuştu.
ABD’de mart ayında yüzde 8,5 ile 41 yılın zirvesine çıkan yıllık enflasyon, nisanda yüzde 8,3’e gerilemesine rağmen piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşmişti.
