Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) 25. Devlet Liderleri Kurulu Doruğu’na katılmak üzere Çin’in Tiencin kentinde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, tepe marjındaki temaslarını sürdürüyor.
Erdoğan, konakladığı otelde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüştü.
Görüşmede, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov da yer aldı.
Görüşmede, Türkiye ile Azerbaycan ikili bağları, bölgesel ve global bahisler ele alındı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede, Ermenistan-Azerbaycan ortasındaki barış sürecinin ilerlemesinden memnuniyet duyduğunu, Türkiye’nin sürece katkıda bulunmaya devam edeceğini belirtti.
Pezeşkiyan, Çin’in Tiencin kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) 25. Devlet Liderleri Kurulu Doruğu’nda konuştu.
Pezeşkiyan, bölgesel krizlerin idaresi için dışişleri bakanlarından oluşan bir kriz komitesinin kurulmasını teklif etti.
Komitenin, üyelerin egemenliğine yönelik ihlallerde süratlice müdahale edebilecek bir yapıda olması gerektiğini belirten Pezeşkiyan, “İran, milletlerarası sistemin çok kutupluluğunun değerli sütunlarından biri olan Şanghay İşbirliği Örgütü’nün daha barışçıl ve ekonomik işbirliğine daha elverişli bir dünya oluşturmak için somut adımlar atması gerektiğine inanmaktadır.” dedi.
Bu bağlamda, İran’ın “barışın inşasının gerekliliği” ve “tek taraflı yaptırımların tesirini azaltmak için mali işbirliğinin güçlendirilmesi gerekliliği” olmak üzere iki bahiste özel teklif sunduğunu lisana getiren Pezeşkiyan, şöyle devam etti:
“Bölgesel barış ve güvenliği tehdit eden çeşitli krizler konusunda görüş alışverişinde bulunmak ve istişarelerde bulunmak, kriz idaresine ait operasyonel teklifler geliştirmek ve bunların takibi için bir düzenek sağlamak hedefiyle üye devletlerin dışişleri bakanlarından oluşan bir komitenin oluşturulması gerekmektedir. Bu komite, mümkün ve fiili çeşitli krizlerde bir üyenin talebi üzerine derhal toplanma yetkisine sahip olmalı ve örgütün entelektüel ve operasyonel kolu olarak uygun bir rol üstlenmelidir. Bilhassa bir üyenin egemenliği ihlal edildiğinde, bu düzenek derhal reaksiyon vermeli ve egemenliği ihlal edilen üyeyi çeşitli kanallar aracılığıyla desteklemeye çalışmalıdır.”
Pezeşkiyan, Batılı ülkelerin tek taraflı yaptırımlarının üye ülkelerin ekonomik alakalarına ziyan verdiğini hatırlatarak, bu sorunun tahlili için ulusal para üniteleriyle ödemenin yaygınlaştırılması, dijital altyapıların kurulması ve çok taraflı para takas fonunun oluşturulmasını kapsayan “ŞİÖ Özel Hesaplar” düzeneğinin güçlendirilmesini önerdi.
İran’ın jeopolitik pozisyonunu kullanarak bölgesel işbirliğinin geliştirilmesine katkı sağlamaya hazır olduğuna da işaret eden Pezeşkiyan, Hint Okyanusu kıyısındaki Çabahar Limanı’nın ulusal demiryolu ağına bağlanmasıyla, Çin ve Orta Asya ülkeleri ile Afganistan’ın erişiminin artacağına dikkati çekti.
Pezeşkiyan, ŞİÖ’nün 10 yıllık kalkınma stratejisinin altyapı, teknoloji, güç ve dijital iktisat üzere alanlarda işbirliğini artırmak için büyük fırsat sunduğunun altını çizdi.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in küresel yönetişimde ıslahat davetini desteklediklerini de vurgulayan Pezeşkiyan, bu teşebbüslerin daha adil ve çok kutuplu bir dünya tertibi için kıymetli olduğunu kaydetti.
