Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan ziyareti dönüşü uçakta ortalarında Kanal 7 Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Acet’in de bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
TÜRKİYE, TRUMP VE HAMAS’I NASIL İKNA ETTİ?
SORU: Birleşmiş Milletler ziyareti dönüşünüzde ABD Lideri Sayın Donald Trump’la görüşmenize ait “hem Gazze ile hem de Filistin ile ilgili evvel ateşkes, sonra kalıcı barışa ait atılacak adımların yollarını anlattık” dediniz. Sonrasında art geriye adımlar geldi. Donald Trump Hamas’a geçtiğimiz cuma günü bir mühlet vermişti. Sonra sizinle telefon görüşmesi yaptılar. Bu süreçte Türkiye’nin hem Amerika Birleşik Devletleri’ni hem de Hamas’ı ikna yolları ne oldu?
CEVAP: Filistinlilerin tamamı bilir ki Türkiye, Filistin’in menfaatini korur ve gözetir. Gazzeli mazlumların hakkını da Filistin’in öbür bölgelerindeki kardeşlerimizin hukukunu da kendimizi savunur üzere müdafaa ederiz. Gazze’de akan kanın durması, mazlumların güvenliğinin sağlanması için yıllardır efor sarf ediyoruz. Hamas ile bu süreçte de daima temas halinde olduk. Şu anda tekrar temas halindeyiz. En makul yolun ne olduğunu, Filistin’in geleceğe emin adımlarla yürüyebilmesi için ne yapılması gerektiğini anlatıyoruz. İşte şu anda arkadaşlarımız Şarm El-Şeyh’teler. Tüm gün oradaydılar. Yarın sabahtan itibaren de görüşmelere başlayacaklar. Hem Amerika ziyaretimizde hem de en son telefon görüşmemizde Filistin’de tahlilin nasıl gerçekleşebileceğini Sayın Trump’a izah ettik. Onun da bizden bilhassa Hamas’la görüşme, Hamas’ın ikna edilmesi ricası oldu. Bu mevzuda muhataplarımızla hızla irtibata geçtik. Sayın Trump’ın barış çabalarını desteklediğimizi ben kendisine söyledim. Bunu ayrıyeten kamuoyuna da ilan ettik. Hamas verdiği yanıtla barışa ve müzakerelere hazır olduğunu bize söz etti. Yani zıt bir telaffuz içerisine girmedi. Bu bana nazaran çok çok kıymetli bir adımdır. Hamas, İsrail’den önde gidiyor. Niçin bunu söylüyorum? Zira bu kadar kayıp verdi. 100 binin üzerinde yaralısı var. Bütün kaldıkları yerler yer ile yeksan oldu. Artık başlarını sokacakları rastgele bir yerleri dahi yok. İsrail’in emsal ve yapan haller sergilediğini biz şu ana kadar görmedik, görmüyoruz. Esasen onlardan bu türlü bir tavır da beklemiyoruz. İki devletli tahlil temelinde İsrail-Filistin meselesini ortadan kaldırmaya çalışacağız, uğraş edeceğiz. Temennimiz odur ki; inşallah bunu sizlerin de verdiğiniz dayanaklarla başarırız.
TÜRK ASKERİ GAZZE’DE OLACAK MI?
SORU: Gazze için bir barış umudu doğdu. ABD Başkanı Trump’ın barış planını kabul ettiler. Gerçi kimi unsurlar üzerinde müzakereler de sürüyor. Artık o barış planına baktığımızda dikkat çeken iki milletlerarası oluşum var. Biri Filistin’deki süreksiz idaresinin üzerine konumlanan bir Barış Kurulu. Oburu de güvenlik için bir Milletlerarası İstikrar Gücü… Siz her konuşmanızda “Gazze için, her türlü gayret için biz varız” diyorsunuz. Merak ettiğim bu iki memleketler arası oluşumda Barış Kurulu ve Memleketler arası İstikrar Gücü’nde Türkiye yer alabilecek mi? Ya da şöyle sorayım, Türk askeri Gazze’de olacak mı?
CEVAP: Önceliğimiz acil ve kapsamlı ateşkesin bir an evvel sağlanması. Evvel bunu başarmamız lazım. İnsani yardımların Gazze’ye bir an önce kesintisiz biçimde ulaştırılması kural. Gazze’nin İsrail akınları sonucunda yok edilen alt yapısının bir an evvel ayağa kaldırılması, bu da önceliklerimiz ortasında. Bunun için ağır bir diplomasi trafiği sürdürüyoruz. Gazze’nin Filistin halkının toprağı olarak kalması ise çok çok kıymetli. Gazze’yi nihayetinde Filistinlilerin yönetmesi de çok önemli. Güvenliğin hangi yolla sağlanacağı konusu, istikrar gücünün nasıl kurulup işletileceği konusu detaylı olarak kıymetlendirilebilir. Bunun için ben doğrusu Şarm El-Şeyh’teki müzakereleri çok çok önemsiyorum. Bugün de görüşmeler başladı lakin yarınki görüşmeler önemli. Bizim Ulusal İstihbarat Teşkilatı Liderimiz da orada olacak. Oradan çıkacak sonuç büyük değer arz ediyor. “Her türlü gayrete takviye veririz” derken tüm ihtimalleri göz önünde bulundurarak bu açıklamayı yaptım. Umarız İsrail verdiği sözleri meblağ ve bu barışı sabote edecek adımlar atmaz. Biz kalıcı ateşkes ve barış için umutlu olduğumuz kadar birebir vakitte da ihtiyatlıyız.
SUMUD FİLOSU
SORU: Sayın Cumhurbaşkanım, Sumud Filosu’ndan 36’sı Türk, 137 aktivisti ülkemize getirdiniz. Yabancı aktivistler uçaktan Türkiye’ye teşekkür ederek indiler. Burada Türkiye’nin global gücü daha da barizleşti. Ülkemizin bölgemizdeki tüm mevzularda faal ve uzman olduğu, ikili durumda olduğunu görüyoruz. Bundan sonraki süreci nasıl okumalıyız?
CEVAP: Söylediğiniz birinci etaptı. İkinci etapta 14’ü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı toplam 16 kişi İsrail’den alındı. Ürdün’e geçtiler oradan da İstanbul’a geldiler. Yani iki ayrı parti halinde İsrail’deki Sumud kümelerini almış olduk. Bu filo İsrail’in Gazze’ye uyguladığı hukuksuz ablukanın görünür olmasını sağlamıştır. Bu bakımdan ehemmiyet arz ediyor. Yalnızca insani yardım taşıyan gemilerini, Gazze karasularına kadar ulaştırmış ve ablukayı kırmışlardır. Muvaffakiyetin bana nazaran en değerli yanı bu. Türkiye olarak Sumud Filosu harekete geçtiği birinci andan itibaren insansız hava araçlarımız ve gemilerimizle süreci yakından takip ettik. Örneğin pazar günü Akıncılarımızın elde ettiği imajlardan, ben de neredeyse sabahtan akşama kadar Sumud Filosunun nerede ne yaptığını, ne durumda olduğunu izledim. Takımlarımız esasen daima izliyorlardı. Dışişleri Bakanlığımız ve istihbaratımız bu süreçte hakikaten çok çalıştı. Maalesef İsrail, memleketler arası hukuku çiğneyerek memleketler arası sularda filoya müdahale etti. Hem kendi vatandaşlarımızı hem de filodaki öteki ülke vatandaşlarını İsrail’in elinden almak için ağır çalıştık. Kısa müddette de vatandaşlarımızın tahliyesine başladık. Aslında birinci heyet geldiğinde arkadaşlarımız, kendi kızım da dahil olmak üzere, vatandaşlarımız ve başka ülkelerden gelenler onları karşıladı. Türk Hava Yolları hepsi için çok hoş bir biçimde hazırlıklarını yaptı. Onlar için giysiler hazırladı. Vejetaryen menüye varıncaya kadar yemekler sunuldu. “Hiçbir yerde görmediğimiz ilgi ve alakayı Türk Hava Yolları’ndan gördük” dediler. Orada memleketler arası diplomasinin ötesinde farklı bir hoşluk ortaya çıktı. Bütün arkadaşlardan Allah razı olsun. Türk Hava Yolları yöneticilerinden Allah razı olsun. İkinci etaptakiler de Ürdün üzerinden geldiler. Onlar da yeniden sahil-i selamete en hoş halde çıktılar. Türkiye’ye ulaşan aktivistlerin yaşadıklarını hem doktor raporları hem hukuki metinlerle kayıt altına aldık. Hem diplomasi hem hukuk cephesinde uğraşımızı sürdürüyoruz. Bundan bir milim geri adım atmayacağız.
GENEL GAZZE DEĞERLENDİRMESİ
SORU: 2023 7 Ekim’inden bu yana Gazze’de olanlar nedeniyle hem memleketler arası sistem hem insanlık ailesi hem de tek tek her birimiz çok sarsıcı ve yaralayıcı bir iki yıl geçirdik. Lakin kuşkusuz siz pozisyonunuz, Filistin davasına sadakatiniz ve deneyiminiz gereği olup bitenleri farklı bir yüzünü, perdesiz bir formda gördünüz. Bizim gördüğümüzden farklı bir boyutunu art bahçeyi de gördünüz. Tarihe kayıt düşmek bakımından sormak istiyorum. Gazze özelinde siz ne gördünüz? Değerlendirmeniz ne olur?
CEVAP: Gazze diyebilirim ki; adeta kıyametin dünyada görünen bir ön yüzü oldu. Düşünün, 67 bin Gazzeli şehit. Öbür tarafta 169 binden fazla yaralı. Ama çok daha enteresanı var. Bugün yanımdaki arkadaşlardan bir tanesi “Bu sayılar yanlış” dedi. “Neden?” dedim. “Rakamlar bu türlü değil. Enkaz altında kalanları da masaya yatırdığımız vakit sayıların 600 bin civarında olduğu söyleniyor.” dedi. Haydi biz şu anda yalnızca 169 bin yaralıyı konuşuyoruz. Şehitlerimizi konuşuyoruz. Fakat insanlık bütün bu olanlar karşısında sessiz. Yapılan rastgele bir şey ne yazık ki yok. Acı dolu, kan ve gözyaşı dolu iki yılı artık geride bıraktık. Gazze’de büyük bir drama, soykırıma şahit olduk. İsrail’in memleketler arası hukuku ayaklar altına alan hücumları tarihe kara bir leke olarak geçmiştir. İsrail’in yaptıkları legal müdafaa değil, planlı bir soykırımdır ve terördür. İsrail’in gözler önünde pervasızca gerçekleştirdiği katliamları ve onları görmezden gelenler, insanlık tarihinin utanç kayıtlarına geçmiştir. Bunların affedilir yanı yok. İsrail bebekleri öldürürken, hastaneleri, ambulansları, pazar yerlerini, mülteci çadırlarını, Birleşmiş Milletler misyonlarını, okulları, ibadethaneleri gaye alırken, “ama”lı “fakat”lı cümleler kuranlar, gelecek kuşaklara bu tavırlarını izah edemeyeceklerdir. Tarih yanlışsız tarafta duranları da yanlışta ısrar edenleri de kayda alıyor. Nazilerin soykırımında kimin nerede durduğu ortadadır. Bosna’da ve öbür coğrafyalarda soykırımlar yaşanırken görmezden gelenler de ortadadır. Onları bizim kuşak çok uygun biliyor. Bugün onlar nasıl bir utanç yaşıyor ise Gazze soykırımına sessiz kalanları da yarın emsal bir akıbet beklemektedir. Biz dün de bugün de tarihin yanlışsız tarafında durmanın övüncünü yaşıyoruz. Bundan ötürü huzurluyuz.
