Hazine ve Maliye Bakanlığı nisan ayı merkezi yönetim bütçe verilerini açıkladı. Verilere ilişkin “Sütümüzden, zeytinimizden, ekmeğimizden kesip KKM ‘ye kur farkı ödüyorlar” paylaşımı yapan Ekonomist İris Cibre konuyla ilgili değerlendirmede bulundu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı nisan ayına ilişkin merkezi yönetim bütçe verilerini yayımladı.
Buna göre, merkezi yönetim bütçesi nisanda 50,2 milyar TL açık verdi. Önceki ay bütçe 69 milyar TL’lik açık vermişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı verilere göre nisan ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 214,3 milyar TL, bütçe gelirleri ise 164,1 milyar TL olarak kaydedildi. Nisan ayında faiz dışı dengede ise 31,03 milyar TL’lik açık izlendi.
Konuyla ilgili olarak Cumhuriyet.com.tr’den Didem Ernez’e konuşan Ekonomist İris Cibre, Kur Korumalı Mevduat’a (KKM) 4.5 milyar TL daha ödeme yapılması hakkında açıklamalarda bulundu.
Ödenen kur farkının bir kısmı merkez bankasından karşılanıp bir kısmının ise hazineden karşılandığını belirten Cibre, “4.5 milyar hazine ödemesi artı olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) da kur farkı ödemesi var. Fakat Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kırılımları uzun zamandır vermediği için bu tutarı bilmiyoruz. Dolayısıyla bu 44,5 milyarın yüzde 54’ünün Merkez Bankası aracılığıyla ödendiğini varsayarsak bu Merkez’in 4,5 milyarın örneğin 2,5 milyarını para basarak karşılayacak. Geri kalan 2 milyarı da Hazine ödedi varsayarsak Hazine bunun tamamını borçlanarak veya vergilerimizle karşılayacaktır. Şu an zaten borçlanmak durumunda çünkü bir bütçe açığı söz konusu” dedi.
MALİYETLERİN KURLA ARTIŞI ÇİFTÇİYE YANSIYOR
Cibre sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:
“Tarım üretici enflasyonu yüzde 84,11. Çok ciddi bir artış söz konusu. Bunun en büyük nedeni mazot, gübre, tohum fiyatları ve ihtiyaçları olan birtakım aletlerin maliyetlerinden kaynaklanıyor. Bütün bunların büyük bir kısmı ithal olması ve maliyetlerin kur artışı ile birlikte artıyor olması. Çiftçiye ödenen bu yardımlar yetmiyor. Çiftçiler de yüksek sesle dile getiriyor. Fiyat artışlarından da bunu görebiliyoruz. Süte yeni zam gelmesi, her ay gıdada özellikle sebze ve yaş meyvede ciddi oranda artışlar görüyoruz. Buğdayda da keza öyle. Dolayısıyla çiftçiye yansıması negatif oluyor.”
DESTEK AZALIYOR, ENFLASYON ARTIYOR
Nisan’da KKM ye 4.5 Milyar TL daha ödeme yapıldı. Toplam KKM ödemesi 2 ayda 16.2 Milyar TL
Tarıma 2022 de toplam yapılacak destek 29 Milyar TL
Sütümüzden, zeytinimizden, ekmeğimizden kesip KKM ‘ye kur farkı ödüyorlar… pic.twitter.com/jXeEUPMbv1
— İris Cibre (@iriscibre) May 16, 2022
Twitter hesabındaki paylaşımda yapmak istediği vurguyu şöyle anlattı:
“Hükümetin önceliği kuru sabit tutmak için KKM’den aldığı parayı örtülü müdahalelerle piyasaya sürmek yerine çiftçiye destek olsa gıda fiyatlarındaki artış hızı çok daha yavaş olacaktır. Çünkü tarımda yeten bir ülke olduğunuz sürece fiyat artışlarındaki o hızı yavaşlatabilirsiniz. Tarım arazileri sayısı sürekli azalıyor. Bunun nedeni zaten çiftçinin artık kendini geçindirememesi oluyor. Dolayısıyla çiftçi büyük şehre göç edip iş aramaya başlıyor. Sizin yeterli temel gıdanız yoksa ve bunları ithal etmek durumundaysanız enflasyonun artması olası. Yakın zaman da ayçiçek örneğinde gördük. Dışarıya bağımlı olduğumuzdan dolayı ayçiçek fiyatları günübirlik anormal artışlar gerçekleşmişti.
Son olarak Cibra,”Sübvansiyonların arttırılması ve çiftçiye ciddi olarak destek olunması gerekiyor. Ayrıca dışardan bir göz olarak söylemek gerekirse bence çiftçinin eğitilmesi gerekiyor. Gıda da dışa bağımlı olmamak için daha verimli nasıl üretim yapılabilir bu konuya odaklanarak çiftçinin daha düşük maliyetlerle desteklenmesi gerekiyor” dedi.
