NKÜ Yapı İşleri ve Teknik Daire Lideri Dr. Öğretim Görevlisi Ahmet Bal, üniversitenin görevlendirmesiyle takımıyla birlikte Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 10 Ağustos’ta meydana gelen, 1 kişinin öldüğü ve kimi binaların yıkıldığı 6.1’lik sarsıntının akabinde bölgede incelemelerde bulundu. Evvelki sarsıntılarda gördükleri birebir zahmetleri Sındırgı’da da gördüklerini belirten Bal, en kıymetli meselelerin başında binaların alt kısımlarının iş yeri olarak kullanılması olduğunu söyledi.
Bal, “Gördüğümüz görüntü öteki depremlerdekine çok benziyordu. Her vakit gördüğümüz külfetleri tekrar gördük. Birinci en kıymetli sorun binaların alt katlarında dükkan olarak kullanılması. Hatta bunun olağan yumuşak kat oluşturduğunu net söyleyebiliriz ve bölgede de bu hasarı net bir halde gördük. Bunun dışında kamu yapılarımızın pek uygun olduğunu gördük. Yani bilhassa 36 tane kamu yapısını, okul binasını, hastaneyi, üniversitenin birtakım binalarını kıymetlendirme fırsatımız oldu. Bunların nitelikli yapıldığında, rastgele bir sorun görmediğini, zelzelenin esasen beklenenden daha düşük bir sarsıntı olduğunu tespit ettik. Bölgedeki hasar da bize bunu gösteriyordu” dedi.
“ELEME YAPILMADAN KULLANILAN TAŞLAR ÖNEMLİ HASARA YOL AÇMIŞ”
Deprem sonrası iki kıymetli sorunla yeniden karşılaştıklarını anlatan Bal, “Bunlardan birincisi betonun içerisine ki biliyorsunuz beton aslında taşlardan yapılan, çimentoyla bunun belirli oranlarda karıştırılarak yapılan bir durum. Doğal ki bölgede hazır betonun çok yaygın olmadığını gördük. Yerinde dökme yapı stoku oluşmuş birçok binada. Burada maalesef eleme yapılmadan kullanılan bu büyük taşlar betonda aderansın zayıfladığını ve betonun doğal zayıf olması hasebiyle de önemli bir hasara yol açtığını gördük” diye konuştu.
“13 SANİYEDEN UZUN SÜRSEYDİ ÇOK DAHA BÜYÜK HASARLA KARŞILAŞACAKTIK”
Balıkesir merkezde de incelemeler yaptıklarını lisana getiren Bal, “Yaklaşık olarak 36 tane kamu yapısını inceledik. Bunun dışında Balıkesir Caddesi’ndeki ve etraf bölgedeki tarihi yapıları da kıymetlendirme fırsatımız oldu. Yani yaklaşık olarak 60-70 civarında binayı kıymetlendirme imkanımız oldu. Burada tabi kamu yapıları çoklukla güzeldi. Ancak bizi üzen bir Sındırgı Belediye binası vardı. Bu yeni bir bina olmasına karşın mimari dizaynındaki kusurlardan ötürü taşıyıcı sistemindeki kusurlardan ötürü binanın ağır hasar aldığını gördük. Birebir biçimde daha evvel yapılmış olan Sındırgı otel binası Belediye Oteli’nde önemli kat düzeneklerinin oluştuğunu ve göçme bölgesine yani sarsıntı 13 saniye sürmüş yaklaşık olarak. Hani sarsıntı tahminen uzun sürseydi muhtemelen çok daha büyük bir hasarla karşılaşacaktık. Bir de şunu söylemem gerekiyor; biz Balıkesir merkezde de incelemelerde bulunduk. Bilhassa Balıkesir merkezdeki Zağnos Paşa Cami ve Yeşilli Cami’nde hasarlar vardı. Zağnos Paşa Cami çok kıymetli, tarihi bir camimiz. Bunda da sarsıntı hasarlarının meydana geldiğini söylememiz gerekiyor. Yeşilli Cami’nin de minaresinde kıymetli bir hasar var. Bunların onarılması yerinde olacaktır” sözlerini kullandı.
“ALTININ İŞYERİ OLMASI BETONARMEYE ÖNEMLİ ZİYAN VERMİŞ”
Deprem sonrası, Sındırgı ilçesinde Camikebir Mahallesi’ndeki 1 kişinin öldüğü apartmanı da incelediklerini söyleyen Bal, “Biz birinci giden üniversite grubu olduğumuz için o binadan örnekler alma fırsatını yakaladık. 1997 yılında yapılmış bir bina, altı dükkan olarak kullanılıyor. Aslında altı dükkan olan binaların yumuşak kat sistemi oluşturması çok genel bir durum. Hasebiyle binanın bir devir lokanta olarak ve fırın olarak yani içinde bir fırın olduğunu da gördük. Bu fırının olması doğal ki daha sonradan tadil edilip eczaneye dönüştürülmüş lakin betonarmeye önemli ziyan vermiş buradaki ısı tesiri. Tabi ki tekrar düz yüzeyli demirlerin kullanılması ve betondaki taşların çok büyük olması aderansı azaltmış. Bu da sonuç olarak alt dükkandan yıkılmasına yol açmış binanın.” diye konuştu.
“BİNALARIN ALTINDA İŞ YERİ OLMASI TEHLİKELİ”
Bal, binaların altında iş yeri bulunmasının genel olarak tehlikeli olduğunu belirterek, “Binaların altında aslında genel olarak iş yeri olarak kullanılması, dükkan olarak olması tehlikeli. Zira üst katlarda dolgu duvarlar devam ediyor fakat alt katlarda tıpkı dolgu duvarı kullanmıyorsunuz. Olağan ki buna ek olarak bir de fırın olması demek orada yüksek ısı demek. Bu nedenle betonun içerisindeki donatı da genleşmelere yol açıyor. Isı sıcaklık tesiri sebebiyle de ön hasarların oluştuğunu gözlemliyoruz genelde.” dedi.
