Türk mallarına Riyad ambargosunun kaldırılması için Ankara uzun süredir çaba sarf ediyor. İki ülke arasındaki ilişkileri görüşmek üzere Erdoğan, dört yıl aradan sonra Suudi Arabistan’ı ziyaret edecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de İstanbul’da öldürülmesinden bu yana ilk kez Suudi Arabistan’ı ziyaret edecek. Erdoğan’ın ziyaretinin öncelikli gündem maddesi, Türk mallarına uygulanan gayri resmi ambargo olacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, önceki gün İstanbul’da Türkiye’nin 2021 dış ticaret verilerinin açıklandığı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) toplantısının çıkışında kendisine “Sayın Cumhurbaşkanım, Suudi Arabistan’a ihracat çözümünü de bekliyorum. Söz veriyorum 30 milyon doları, ben de kendi adıma mücadele edeceğim” diye seslenen bir iş insanına “Dur bakalım, şu anda şubatta beni bekliyor, söz verdi. Ben de şubatta Suudi Arabistan’a ziyaretimi yapacağım” yanıtını vermişti. Böylece resmi program açıklanmasa da Erdoğan, dört yıl aradan sonra ilk kez Suudi Arabistan’ı ziyaret edeceğini şahsen duyurmuş oldu.
Erdoğan, son olarak 24 Temmuz 2017’de, Körfez ülkelerinin Katar’a uygulamaya başladıkları ablukanın başlangıcında krizin çözümünü konuşmak üzere çıktığı Körfez turunda Suudi Arabistan’ı ziyaret etmişti. Aynı dönemde gerilen Ankara-Riyad ilişkileri, Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülmesinin ardından kopma noktasına gelmişti. Resmen uygulandığı reddedilen Suudi ambargosunun kaldırılması için Türkiye uzun süredir çaba sarfediyor. Ambargo, dış ticaret verilerine de yansıdı. TİM’in verilerine göre 2019’da 3.2 milyar dolar, 2020’de ise 2.4 milyar dolar tutarında olan Türkiye’den Suudi Arabistan’a yapılan ihracat, 2021’de yaklaşık yüzde 92 oranında gerileyerek 186 milyon dolar oldu. Bu süreçte Suudi Arabistan’dan Türkiye’ye gelen turist sayısında da büyük düşüş yaşandı.
YUMUŞAMA VAR
Geçen yılbaşında Katar’a uygulanan ablukanın kaldırılmasıyla birlikte Ankara-Riyad ilişkilerinde yumuşama havası yaşanmıştı. Türkiye’nin “Suudi Arabistan’la ilişkilerimizin düzelmemesi için hiçbir sebep yok, onlar olumlu adım atarsa biz de olumlu adım atarız” mesajlarının ardından Erdoğan, Suudi Arabistan Kralı Selman ile 4 Mayıs’ta telefon görüşmesi yapmıştı. Görüşmenin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 11 Mayıs’ta Riyad’ı ziyaret etmişti. 16 Temmuz’da da “Orta ve Güney Asya” konulu konferans kapsamında bulunduğu Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan ile görüşmüştü. Erdoğan ile kendisinden bir gün sonra Katar’ın başkenti Doha’yı ziyaret eden Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında burada olabileceği iddia edilen görüşme hayata geçmemişti. Reuters, bir Türk yetkiliye dayandırdığı haberinde iki ismin programlarının uyuşmadığını aktarmıştı. Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre dün itibarıyla Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Suudi Arabistan’a planlanan bir ziyareti bulunmuyor.
DURUŞMA 24 ŞUBAT’TA
Öte yandan Amerikan Wall Street Journal gazetesi, Suudi Veliaht Prens Selman’ın Erdoğan’dan Kaşıkçı cinayetini gündeme getirmeme sözü istediğini iddia eden bir haber yayımladı. Haberde, Cumhurbaşkanı’nın “Türkiye krizin içindeyken ekonomik cankurtaran aradığı” değerlendirilmesine yer verildi. Kaşıkçı cinayetiyle ilgili İstanbul 11’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ve
26 firari Suudi Arabistan vatandaşı sanığın gıyabında yapılan yargılamanın yeni duruşması ise 24 Şubat’ta.
YUNAN BAKAN TÜRKİYE’Yİ HEDEF ALDI
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan el Suud, dün Atina temasları kapsamında Yunan mevkidaşı Nikos Dendias ile bir araya geldi. BBC’nin haberine göre görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkilerin yanı sıra Doğu Akdeniz konusu ele alındı. Habere göre Dendias, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Yunanistan’ın savaş tehdidi altında olduğunu savundu. “Türkiye’nin bölgede bugüne dek görülmemiş saldırgan bir siyaset izlediğini, gerçekleri kasıtlı olarak saptırdığını” öne sürdü. Suudi Bakan ise gerek kendilerinin gerek Yunanistan’ın bölgede barış ve istikrarın korunması amacıyla uluslararası hukuka saygı gösterdiğini söyledi.
