AVM yatırımcıları ile banka yöneticileri TL ile kira sistemi konusunda yeni çözüm isterken perakendeciler bu talebe uzak duruyor.
Alışveriş merkezlerindeki (AVM) kira tartışması yeniden alevleniyor. Çünkü ilgili yasal düzenleme nedeniyle 2018 yılından bu yana kiraları TL olarak tahsil eden, ayrıca salgın nedeniyle önemli bir ciro sorunu yaşayan AVM yatırımcılarının bankalara olan kredi borçları sorun olmaya başladı.
Bankacılar, kredi ödemelerinde geleceği göremediklerini söylerken AVM yatırımcıları ise bu soruna acil bir çözüm bulunmadığı sürece AVM’lerini bankalara devredeceklerini söyledi. Perakendeciler ise her sektörün kredi sorunu olduğunu belirterek bankacılardan yapılandırma beklediklerini belirtti.
‘BOŞ OFİSLER EV OLSUN’
Turizm Yatırımcıları Forumu’nda konuşan Yapı Kredi Genel Müdür Yardımcısı Kaan Şakul, AVM’lere verilen döviz kredilerinde alarm zillerinin çalmaya başladığını söyledi. Şakul, özellikle şu noktalara dikkat çekti: “Gayrimenkul tarafında bizim açımızdan problem büyük. Özellikle TL ile kira toplayan AVM’lerde sorun büyüyor. Bugün kurun geldiği seviyeler nedeniyle AVM’lerin kredi borçları işin içinden çıkılamaz bir hale geliyor. AVM cirolarında da gözle görülür bir artış olmadı, yüzde 4-5 bir artış var TL ile. AVM’ler yüzde 100 dolu olsalar bile kârları düşüyor. Bu yapıların döviz cinsinden borçları olduğu gibi duruyor ve her kur artışında büyüyor. Geleceği göremiyoruz, bankacılık açısından en büyük sorunun başlayacağı yerler AVM’lerdir.” Gayrimenkul kredilerinde ofis kısmında da benzer sorunlar olduğunu söyleyen Şakul, “Pandemiyle ofislere talep de azaldı. Geçen seneye göre yüzde 15-20 civarında kira düşüşü var. Bir de hibrit çalışma modelleri ile burada talep daha da düşebilir. Ofislerde de dövizle borçlar var ve katlanıyor. Ama ofislerde belirli izinler alınarak oraların konuta dönüştürülmesi gibi bir ihtimal var en azından bu ihtimal de riski düşürüyor” dedi.
(Türkiye’deki 150 milyar dolarlık AVM yatırımlarına karşın sektörün kredi borcunun toplam 13 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.)
Bankacılardan gelen bu uyarılara kulak verilmesi gerektiğini söyleyen AVM Yatırımcıları Derneği Başkanı Avi Alkaş ise sözlerini şöyle sürdürdü:
‘BANKALARA GEÇER’
“Dövizle borçları olan AVM’lerin durumları ciddi. Dengelerin doğru oluşmasını sağlayabilmek gerekiyor. Bugünkü kira konusunu kiracılar, bankacılar, AVM sahipleri ve kamu bir araya gelerek çözmelidir. AVM’ler bacasız fabrikalardır. Kayıtlı istihdam, organize perakendeciliğin gelişmesi. Buralarda yabancı markalarla rekabeti kolaylayabiliyor markalarımız. Böylece de yurtdışında kendi markalarını açabiliyor. Katma değerli ihracata büyük katkısı var AVM’lerin. Keza dileyene dilediği fiyatta ürün alabilme seçeneğini de sunuyor. Organize perakendenin kurulması ve desteklenmesi için önemlidir. Kira sorunu büyüyor, yakın gelecekte AVM’lerimizin sahipleri bankacılar olabilir.”
430 perakendeciyi temsil eden Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel ise dövizle borçların her sektörde olduğunu ve bankaların bu konuda yapılandırmalara gitmesi gerektiğini söyledi.
Öncel, “Kiraların TL ile ödenmesi ile ilgili alınmış bir karar var, ben çözülecek bir şey göremiyorum. Zaten cirolar da artmaya başladı. Kredilerle ve ödemelerle ilgili sorun her sektörde var. AVM’lere özel bir şey değil. Bankalar bu konuda çeşitli yapılandırmalar uygulayacaktır” dedi.
