Ticaret Bakanı Ömer Bolat, 15 yıldır ihracatta başkan pozisyonda olan otomotiv kesiminde geçen yıl 37,2 milyar dolar ihracat yapıldığını belirterek, “Bu yıl 40 milyar doları aşacağız ve inşallah 41’i söylemek nasip olacak. Otomotiv ihracatında 41 sefer maşallah diyeceğiz. Bu yılın 7 ayında otomotiv ihracatımız yüzde 14 arttı, bu tempoyu koruyabilirsek ortalama 41’i rahatlıkla bulacağız demek ki.” dedi.
Bolat, YEDPA Ticaret Merkezi’nde otomotiv dalının temsilcileriyle bir ortaya geldiği programda yaptığı konuşmada, AK Parti hükümetleri olarak 2002’den bu yana ticari hayatın tüm aktörleri için çok kıymetli adımlar attıklarını anlattı.
İhracat sayılarına değinen Bolat, “Mal ihracatını 7,3 kat, hizmetler ihracatını 8,2 kat artırarak 375 milyar dolar toplam ihracatı geçen yıl başarmıştık. Bu yıl da 390 milyar doları inşallah aşacağız. Dünya büyüme ortalamasının çok üzerinde bir ortalama sağladık, 22 yılda yüzde 5,3 oranda bir ortalama. Cumhuriyetimizin birinci kuruluşundan geçen 78 yıl ortalaması ise yüzde 4,8’di ve çalkantılı 2020-2025 ortası devirde de dünya iktisadının büyüme suratından iki katı civarında büyüme artışı sağladık. Dünya büyüme suratı yüzde 2,8’di. Bizimkisi yüzde 5,4 olmuştu. Artık 1,4 trilyon dolarlık bir ekonomiyi aşmak üzereyiz ve inşallah 16-17 bin dolarlık kişi başına ulusal gelire ulaşmak üzereyiz.” diye konuştu.
Bolat, son 5 yıllık süreçteki zorluklara işaret ederek, Kovid-19 salgını başta olmak üzere, Rusya-Ukrayna Savaşı ve tarihin en büyük sarsıntılarından olan Kahramanmaraş zelzelelerinin tesirinin ekonomiyi ve bütçeyi etkilediğini kaydetti.
Bunların yaralarını sararken bir iktisat programının uygulandığı lisana getiren Bolat, “Göreve geldiğimizden beri bir istikrar programı, dengeleme, olağanlaşma programı uygulanıyor ve burada da Allah’a çok şükür büyük aralar alındı. Enflasyon cephesinde geriye gidiş devam ediyor. Kesintisiz bir biçimde 14 aydır enflasyon geriliyor. Toptan eşyada da, tüketici fiyat endeksinde de, besin fiyatları endeksinde de, hizmetler endeksinde de. Büyüme, hamdolsun bütün dünyadaki iktisat kuruluşları Türkiye’nin büyüme varsayımlarını yıl sonu için üst taraflı revize ediyorlar. Yüzde 3 ve üzerini göstermeye başladılar, biz de bunu başaracağız.” biçiminde konuştu.
MALİYETLERDE DÜŞÜŞ BAŞLADI
Ticaret Bakanı Bolat, dövizde de istikrarın sağlandığını ve 2-3 yıl evvel dövizin günlük artma eğiliminde olduğu bir devirde üreticilerin ticareti durdurduğunu ve fiyat veremediğini anımsattı.
Bolat, “Şimdi mali, döviz, finansal piyasalar, döviz ve bütçe istikrarları oturmaya başladı, çok önemli bir gelişme aralığı sağlandı. Bütçe açığının ulusal gelir oranının yüzde 10’u aşması korkusu vardı, riskleri büyüktü ve o artık yüzde 5’in altında. İnşallah bu sene daha da altında gerçekleşecek. Dövizde artık finanse edemeyeceğimiz kadar bir 2023’teki tabloda dış ticaret açığımızı geriye çektik. Geçen yıl 82 milyar dolar. Bu sene de artış var bir ölçü fakat denetimli gidiyor. Cari açığımızı çok değerli, bunu da geriye çektik. Geçen yıl 10 milyar dolarla kapattık. Bu sene de inşallah 20 milyar dolar civarında tutmak uğraş içerisindeyiz.” ifadelerini kullandı.
Dünya genelinde korumacılık ismi altında ticaret ve gümrük vergisi savaşlarının başladığına dikkati çeken Bolat, olağanlaşma ve dengelenme sürecinde yeni zahmetlerin olabildiğini söyledi.
Bolat, “Finansmana ulaşmak, finansman maliyeti üzere hususlar, burada da enflasyon geriledikçe faizlerdeki, finansmandaki olumlu gelişmeleri de aşağı gerçek göreceğiz inşallah ve finansmanda rahatlama başlıyor, maliyetlerde düşüş esasen başladı. İhracata verdiğimiz reeskont kredileri yüzde 27 maliyetle alabiliyorsunuz. Bu noktada istihdam teşviklerimiz devam ediyor yeni yatırım teşviklerimiz açıklandı. Beşinci, altıncı bölgelerde yeni istihdamların hepsinde SGK işçi-işveren hissesini devletimiz karşılıyor. Bilhassa minimum fiyatın vergi dışı kalması kıymetli bir takviyeydi.” dedi.
Dış ticaretin zayıfladığı bir devirde olunduğuna işaret eden Bolat, dünyada bu yıl beklenen büyüme oranının yüzde 2,6-2,8 olduğunu lakin dış ticarette ihracattaki artış oranının yüzde 0,9 beklendiğini belirtti.
Bolat, son 10 yıllık müddet zarfında artık dünya büyümesinin ihracat ya da dış ticaretten fazla dayanak almadığını aktararak, “Dünya ticaretindeki artış oranı dünya büyümesinin artış oranının altında kalmaya başladı. Bu kıymetli bir zahmet dünya için. Ekmeğin aslanın ağzında değil, adeta midesinde hatta bağırsağına düştüğü bir durumda lokma arıyor. Biz üreticilerimiz için onlarla bir arada bunun peşindeyiz. O nedenle bir yandan dış ticarete ve gümrüklere bakarken, bir yandan da iç ticaret, bölümler, odalar, sektörel kuruluşlar, ihracatçı birlikleri, iş kurulları, bunlarla daima istişareler halindeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
OTOMOTİV İHRACATINDA 40 MİLYAR DOLARI AŞACAĞIZ
Ömer Bolat, otomotiv bölümündeki gelişmişliğin ülkenin gelişmişliğinde kıymetli bir gösterge olduğunu kaydetti.
Bolat, otomotivde ana omurganın yerli olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Türkiye’de otomotiv bölümünde ana omurga yerli derken Türkiye’de üretim yapan Ford Otosan, Toyota, Hyundai Assan, Oyak Renault, Tofaş ve Togg elektrikli aracımızla biz 400 bin şahsa istihdam sağlıyoruz. Siz tedarikçiler, yan sanayi, yedek kesimciler, servisçiler, tamirciler onları da kattığımızda gerçek manada oto endüstrinde çalışanların sayısı milyonun üzerinde. Türkiye 1971’de otomotiv sanayi seyahatine montajla başladı, giderek yerlilik hissesini artırdı. Bugün 1 milyon 468 bin adetlik 1,5 milyon üretimle dünyanın 13. büyük otomotiv dalına sahibiz. Avrupa’da dördüncüyüz şu anda. Avrupa’daki bu Türk malı, Türk otosu, Türk yan sanayi, teknolojinin, kalitenin sembolü haline geldi. Son 20 yılda öylesine bir sanayi ve iktisatta ve imalatta ihtilal yaptık ki gittiğimiz her yerde Türkiye saygın, prestijli, iktisadı güçlü ve üretimi kaliteli, teknolojisi çok yüksek ülke olarak isim ediliyor. Bunu görmekten de çok büyük memnuniyet duyuyoruz.”
Son 15 yıldır ihracatta önder pozisyonda olan otomotiv dalında geçen yılı 37,2 milyar dolar ihracat yapıldığını bildiren Bolat, bu yıl 40 milyar doları aşacaklarını belirtti.
Bolat, “Geçen yılki 37 milyar doların içinde 16 milyar doları yan endüstriydi. Ana endüstrinin sattığı otoların içindeki Türkiye’deki yan sanayi tedarikçilerin hissesini da eklediğimizde 24 milyar doları tedarik sanayi, sizlerin eserinizdir. Yani 37’nin 24’ü aşağı üst 3’te 2’ye geliyor. Bu yıl 40 milyar doları aşacağız ve inşallah 41’i söylemek nasip olacak. Otomotiv ihracatında 41 kez maşallah diyeceğiz. Bu yılın 7 ayında otomotiv ihracatımız yüzde 14 arttı, bu tempoyu koruyabilirsek ortalama 41’i rahatlıkla bulacağız demek ki.” şeklinde konuştu.
Otomotiv bölümünün dünyada büyük bir dönüşüm geçirdiğini anlatan Bolat, geçen yıl dünyada 11,7 milyon elektrikli araba satıldığını ve Türkiye’de de elektrikli araba satışlarının çok süratli arttığını lisana getirdi.
LİMİTLERİ GÜNLÜK 4 MİLYON LİRAYA ÇIKARTTIK
Bolat, Ticaret Bakanlığı olarak Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) programıyla harcamaların yüzde 50’si oranında takviyeler verdiklerini söyledi.
Otomotiv dalında, makine, ekipman, donanım, yazılım, eğitim, danışmanlık, sertifikasyon, test, tahlil üzere alanlarda 94 KTZ projesi olduğunu aktaran Bolat, otomotiv dalının en çok takviye verdikleri bölümlerin başında geldiğini tabir etti.
Bolat, “Marka ve Turquality desteğimizde de 22 firmanın 23 markasıyla Turquality takviyesi, 14 firmanın 14 markasına marka programı kapsamında dayanak veriyoruz. Sizlerin katıldığı Türkiye ve dünyadaki birçok fuar iştiraklerinizi destekliyoruz. 2022’den bugüne ferdi iştirak olarak 51 adet yurt dışı fuarı destekledik. Dünyanın en büyük fuarlarında yan endüstriciler için biri olan Automechanika İstanbul Fuarı da Ticaret Bakanlığınca destekleniyor. Şu anda Türkiye ve İstanbul dünyanın en büyük fuarlarına mesken sahipliği yapıyoruz.” diye konuştu.
Türkiye’nin bir fuar ve ticaret merkezi olması konusunda ağır bir uğraş içinde olduklarını vurgulayan Bolat, Türk eserini, Türk markasını, Türkiye prestijini her vakit daha çok üstlere çıkarmak için çalıştıklarını kaydetti.
Bolat, “Yeni projelere de açığız desteklemek maksadıyla. Yeşil üretim, sürdürülebilirlik, döngüsellik durumunda Yeşil Mutabakata Ahenk Projesi Takviyesi diye bir proje hayata geçirdik. 1 Ocak 2026 geliyor, Yeşil Mutabakat’a ahenk konusunda meclisimiz kanun çıkardı. Firmalarımızın hazır olması için bütün çabası biz uyum çalışması yapıyoruz kesimlerle ve bakanlıklar ortası. Tıpkı vakitte da Yeşil Mutabakat’a ahenk çerçevesinde projeniz varsa eğitim danışmanlık hizmeti masraflarınızın yüzde 50’sini toplamda 13 milyon 645 bin liraya kadar bu yıl için destekliyoruz.” dedi.
Türk Eximbank’ın bu sene 52 milyar dolar ihracat dayanakları ve sigorta finansmanı sağlayacağını bildiren Bolat, ihracat ve reeskont kredisi limitini günlük 300 milyon liradan 4 milyar liraya çıkardıklarını belirterek şunları söyledi:
“Yüzde 27 maliyeti var, azamî maliyeti ve piyasanın yarısına yakın bir maliyet. Bunu da artırmak için ilgili bakanlıklarımızla, kuruluşlarımızla çalışıyoruz. İnşallah yakında onun da hoş haberini ilgili bakanlıklarımız duyuracaklar. İktisadımızı ne kadar büyütürsek, halkımızın refah ve alım gücünü ne kadar artırırsak, dünyada sürdürülebilir güçlü bir Türkiye iktisadı ve güçlü bir Türkiye devletini savunmasıyla, gücüyle, ordusuyla ortaya koyduğumuzda Türkiye tutulmaz, güçlü bir ülke olarak yoluna devam edecek.”
DENGELİ TİCARETİ BENİMSİYORUZ
Ticaret Bakanı Bolat, otomotiv sanayiyle ilgili bir karar alındığında kesinlikle dünyada bile ses getiren yankılar yaptığını vurguladı.
Bolat, “Çünkü her ülke otomotiv endüstrini temel omurga olarak korumak istiyor. Metal, mühendislik, otomotiv endüstrileri, çok kritik endüstriler. Biz de burada başardıklarımızı öncelikle korumak ve ikinci etapta da daha ileri götürmek için canlı başla gayret ediyoruz. Son iki buçuk yılda otomotiv sanayi için dış ticarette de çok değerli kararlar alındı. Haksız rekabete karşı, ulusal yerli üreticilerimizin muhafaza kararları alındı. Ek eser vergileri çıkarıldı.” ifadelerini kullandı.
Dengeli ticareti benimsediklerini anlatan Bolat, istikrarlı ticaret yapmak isteyenlerle bir arada çalıştıklarını ve bu manada üreticileri korumak için kaçakçılık, yasa dışı ticaret, ithalat teşebbüslerine karşı gümrüklerde değerli bir gayret verdiklerini kelamlarına ekledi.
