Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Kurdaki düşüşe rağmen aralık ayında market fiyatlarında ciddi düşüşler olmadı. Aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı 4,5 kata yaklaştı” açıklaması yaptı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, aralık ayı ile 2021 yılı üretici ve market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.
Bayraktar, aralık ayında markette 43 ürünün 37’sinde fiyat artışı, 6’sında fiyat azalışı, üreticide ise 35 ürünün 24’ünde fiyat artışı, 8’inde fiyat azalışı meydana geldiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Üreticide 3 üründe fiyatlar değişmezken, markette fiyatı değişmeyen ürün olmadı. Aralık ayında fiyatı en fazla artan ürün, marketlerde patlıcan, üreticilerde limon olurken, marketlerde fiyatı en fazla düşen ürün karnabahar, üreticide fiyatı en fazla düşen ürün marul oldu. Marketlerde fiyat düşüşü yüzde 14,33 oran ile en fazla karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 8,03 ile portakal, yüzde 3,01 ile lahana, yüzde 2,27 ile marul, yüzde 1,39 ile havuç, yüzde 0,67 ile Antep fıstığı takip etti. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 59,43 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 52,72 ile salatalık, yüzde 52,47 ile süt, yüzde 49,77 ile yeşil mercimek, yüzde 49,53 ile yoğurt, yüzde 46,98 ile patates, yüzde 43,75 ile kırmızı mercimek, yüzde 43,48 ile maydanoz, yüzde 40,95 ile yeşil fasulye, yüzde 36,56 ile tereyağı, yüzde 34,79 ile pirinç, yüzde 34,72 ile kaşar peyniri izledi. Kurdaki düşüşe rağmen aralık ayında market fiyatlarında ciddi düşüşler olmadı.”
“FİYAT FARKI EN FAZLA MANDALİNADA OLDU”
Bayraktar, aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının 4,5 kata yaklaştığını belirterek, “Aralık ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla mandalinada yüzde 330,60’ı bulurken, elmada yüzde 289, marulda yüzde 277,7 portakalda yüzde 258,92, kuru soğanda yüzde 242,22, pırasada yüzde 238,79 oldu. Mandalina 4,3 kat, elma 3,9, marul 3,8, portakal 3,6 kat, kuru soğan ve pırasa 3,4 kat, yeşil fasulye 3,2 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Bugün üreticide 1 lira 83 kuruş olan mandalina 7 lira 88 kuruşa, 2 lira olan elma 7 lira 78 kuruşa, 1 lira 48 kuruş olan marul 5 lira 59 kuruşa, 1 lira 85 kuruş olan portakal 6 lira 64 kuruşa, 90 kuruş olan kuru soğan 3 lira 08 kuruşa, 2 lira 32 kuruş olan pırasa 7 lira 86 kuruşa, 5 lira 63 kuruş olan yeşil fasulye 18 lira 7 kuruşa satılıyor” diye konuştu.
“ARTIŞLARIN NEDENİ GİRDİ MALİYETLERİ”
2021 yılında üretici fiyatlarına bakıldığında, genel olarak görülen artışta en önemli etkenin, artan üretim maliyetleri olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
“Ürün bazında en fazla fiyat artışı patateste görüldü. Patates, geçen yıl üreticide 80 kuruş iken bu yıl 3 lira 28 kuruştan satılmaktadır. Patates üretici fiyatında geçen yıla oranla yüzde 310 oranında artış yaşanmıştır. Geçen yıl pandemi sebebiyle tüketim yerlerinin kapalı olması sebebiyle patates üreticinin elinde kalmış ve TMO müdahalesi ile alım yapılmıştır. Geçen yıl ürünü elinde kaldığı için zarar eden üreticilerimizde fiyatlar bu yıl artış göstermiştir. Kuru kayısıda yaşanan don afeti nedeniyle rekolte düşük gerçekleşmiş, aynı zamanda artan ihracat nedeniyle iç piyasada fiyatların yükselmesine neden olmuştur. Baklagillerin önemli miktarlarda üretildiği Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde yaşanan kuraklık ürün rekoltelerinde ve kalitesinde ciddi düşüşlere neden olmuş, bu durum fiyatların artmasına neden olmuştur. Aynı zamanda yeşil mercimek, nohut, kırmızı mercimek, kuru fasulyede döviz kurundaki artışın iç piyasaya yansıması etkili oldu. Kuru fasulye ve nohut ürünlerinde üretici fiyatları sezon ortalaması olarak alınmıştır.”
TZOB Başkanı Bayraktar ayrıca “Gıda fiyat artışlarına engel olmak istiyorsak yarınları önceden görüp üretmenin gücünü daha fazla önemsemeliyiz” dedi.
