Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran, Bakan Göktaş, Aile Eylem Planı’nın bir modülü olan ve yakın vakitte hayata geçirilmesi planlanan Toplumsal Medya Maddesi’ne ait sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle bilgilendirme toplantısı gerçekleştirdi.
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının mesken sahipliğinde İstanbul’da düzenlenen toplantıda, dijital dünyada çocukların güvenliğinin sağlanması ve ferdî bilgilerinin korunmasına yönelik atılacak adımlar kapsamlı olarak ele alındı.
Sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin de süreçle ilgili tekliflerini sunduğu toplantıda Bakan Göktaş, sosyal medya düzenlemesine yönelik Bakanlığın çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Bakan Göktaş, sosyal medyanın günümüzde hayatın kendisi haline geldiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“1950 yılında Amerika’da siyahilerle beyazlar tıpkı otobüse binemiyordu. Otobüslerde, okullarda, hastanelerde ve restoranlarda beyazlardan farklı alanlarda bulunmak zorundaydılar. Tıpkı muslukları, tuvaletleri, sınıfları kullanmaları yasaktı. 1990’larda Türkiye’de bayanlar başörtüsüyle üniversitelere giremiyordu. Peruk takanların girişine müsaade veriliyordu. Bugünden bakınca aklımız almıyor, ‘Nasıl bu türlü bir şeye müsaade verdiler, kalanlar nasıl sessiz kaldılar’ diye soruyoruz. Şayet bu maddeyi çıkarmazsak 2050’ye geldiğimizde bize de misal soruyu soracaklar. ‘Çocukların toplumsal medyada kumar, istismar ve bağımlılıkla müsabakasına nasıl göz yumdunuz? Dijital platformlarda çocukların datalarının müsaadesiz toplanmasına ve yasaklı unsurlarla tanışmasına nasıl sessiz kaldınız?’ soruları olacak.”
Her gün milyonlarca çocuğun, farkında olmadan dijital dünyaya bağımlı hale geldiğini vurgulayan Göktaş, “Yarınlarımız olan çocuklarımız, kendi vücutlarına küsmeye başlıyor. Tehlikeleri göz gerisi ediyor, ferdî sonlarını hiçe sayıyor. Onlar fark etmiyorlar. Ancak biz fark ediyoruz, biliyoruz. Aileler, eğitim kurumları ve sivil toplum kuruluşları olarak çok geç olmadan daima birlikte adım atmalıyız. Bu meselelere tahlil üretmeliyiz.” sözlerini kullandı.
“SANAL DÜNYA UZUN BİR MÜDDETTİR GERÇEKLİĞİMİZ OLMAYA BAŞLADı”
Göktaş, dijital dünyada çocuklara tehdit ögesi oluşturan problemlerden en değerlisinin güvenlik sorunu olduğunun altını çizerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Konuştukları bireyleri tanımıyoruz. Araştırmalar, internete erişimi olan her 10 çocuktan 6’sının her gün tanımadığı bireylerle irtibat kurduğunu gösteriyor. Gerçek hayatta çocukların sigara içmesine, kumar oynamasına ya da tehlikeli yerlere gitmesine müsaade vermiyoruz. Ancak sanal dünyada, tıpkı tehlikeler ekranların ardında sessizce yaşanıyor. Şunu artık kabul etmeliyiz. Sanal dünya ve gerçek dünya diye iki farklı dünyamız yok. Sanal dünya uzun bir müddettir gerçekliğimiz olmaya başladı. Bir çocuk gerçek dünyada ulaşamadığı uyuşturucuya toplumsal medya aracılığıyla ulaşabiliyor.
Bir başka sorunumuz ise depresyon, telaş, öz kıymet eksikliği. Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran, toplumsal medya kullanımı ergenlerde depresyon riskini yüzde 35 artırıyor. UNICEF’e nazaran, 14-17 yaş ortası gençlerin yüzde 46’sı, toplumsal medya paylaşımları yüzünden kendini yetersiz hissediyor. Yani 30 çocuğun 13’ü, aynaya bakarken kendini eksik hissediyor. Bu yalnızca bir his değil, toplumsal bir travma. Çocuklarımızın bir kısmı, artık kendisini ekranın içinde tanımlıyor. Sanal beğeniler, gerçek onayın yerini alıyor. UNICEF’e nazaran, her 3 çocuktan 1’i internette siber zorbalığa maruz kalıyor. Avrupa Komitesine nazaran, 13-15 yaş ortası çocukların yüzde 43’ü internette müstehcen içeriklerle karşılaşıyor. Bu durum çocukların inanç hissini ve hatta kimliğini zedeliyor. Çocukların bir kısmı, yaşadıklarını kimseyle paylaşamıyor. Artık zorbalık okul bahçesinde değil. Cebimizde taşıdığımız aygıtlarda, konutumuzda yanımızdaki odada yaşanıyor. Artık bir çocuğun bahse odaklanma mühleti 8 saniyeyi geçmiyor. Bu, derse odaklanamayan, dikkati bildirimlerle bölünen, dünyayı modül parça algılayan milyonlarca çocuk demek. Beşinci ve son mevzu, bozulan vücut algısı. Çocuklarımızın vücutları de artık ekranların gayesi haline geldi.”
“SINIRSIZLIK ÇOCUK İÇİN ÖZGÜRLÜK DEĞİL TEHLİKEDİR”
Bakan Göktaş, bu konuda yalnızca yasal düzenlemelerle değil toplumsal olarak birlikte hareket edilmesi davetinde bulundu.
“Gerçek hayatta çocuğumuza sınırsız tatlı ya da oyuncak vermiyorsak toplumsal medyayı da sınırsız kullanmasına müsaade veremeyiz.” tabirlerini kullanan Göktaş, “Çünkü, sınırsızlık çocuk için özgürlük değil tehlikedir. Bu sınırsızlığı artık normalleştirmeyeceğiz. Zorbalığa ve istismara uğrayan çocuklar, bununla baş etsin diye tesirli sistemler oluşturuyoruz. Öğretmenleri, idareyi ve aileyi güçlendirmeye çalışıyoruz. İçerikler, eğitimler ve müdahale süreçlerini hem biz hem STK’lerimiz yürütmeye çalışıyor. Bu noktada, STK’lere bilhassa büyük bir misyon düşüyor.” değerlendirmesini yaptı.
“BU KONTRAT TOPLUMSAL BİR SEFERBERLİK ÇAĞRISIDIR”
Türkiye’nin Dijital Dünyada Çocuk Hakları Kontratı ile tüm dünyaya öncülük ettiğini hatırlatan Göktaş, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın imzaladığı bu mukavele, bu doğrultuda kıymetli bir rehber niteliğinde. Kontratın hedefi, dijital dünyada çocukların üstün faydasını gözeten kalıcı bir işbirliği kurmaktır, çocukların dijital ortamlarda inançla var olmalarını sağlamak, şahsî bilgilerinin ve mahremiyetlerinin korunmasını teminat altına almak, tıpkı vakitte, çevrim içi şiddet ve istismara karşı faal muhafaza düzenekleri oluşturmak, dijital dünyanın sunduğu eğitim, kültür ve gelişim fırsatlarından çocukların adil halde yararlanmalarını sağlamaktır. Bu mukavele bu manada toplumsal bir seferberlik davetidir. Daima birlikte hareket edersek yalnızca çocuklarımızı değil, toplumun geleceğini de koruyabiliriz.”
Toplantıda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı uzmanları tarafından “Sosyal Medya Yasası ve 16 Yaş Altına Yönelik Düzenleme” bahisli bir sunum yapılırken, STK temsilcileri de sürece ait fikirlerini paylaştı.
Programın sonunda toplantıya katılan STK temsilcileri, Dijital Dünyada Çocuk Hakları Mukavelesi’ni imzaladı.
