Evsizlerin tamamı kayıt altında olmamakla birlikte Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bilgilerine nazaran, ülkede yaklaşık 1500 evsiz bulunuyor ve bunların yarısından fazlası başşehir Atina’da yaşıyor.
Evsizlere takviye veren STK’lerden biri olan Shedia ise kendi ismiyle çıkardığı dergiyle evsizlere hem maddi ve manevi takviye sağlıyor hem de onlar için umut kaynağı oluyor.
Shedia, kendi ismini taşıyan mecmuanın yayımını üstleniyor. Evsizler ise Shedia ailesine katılarak kurumun kayıtlı bir üyesi olduklarını gösteren özel yeleklerle sokaklarda mecmuayı satışa sunuyor.Satılan her mecmuadan elde edilen 5 avroluk fiyatın 2,7 avrosu satışı yapan evsize verilirken kalan 2,3 avroluk kısmı ise mecmua masrafları için kullanılıyor.Dergi, barınacak yeri olsa bile iş bulamayan ve ekonomik manada sıkıntı durumda olanlara da kapılarını açıyor.
SOSYAL İZOLASYONU KIRAN BİR SÜREÇ
Shedia mecmuasının kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Hristos Alefantis, AA muhabirine, mecmualarının yalnızca evsizler tarafından sokakta satıldığını vurgulayarak güç durumdaki insanların bu sayede dilenmeden gelir elde ettiğini anlattı.
Alefantis, toplumsal izolasyonun beşerler için maddi gereksinimlerden daha güç olduğuna işaret ederek Shedia’nın evsizlere kattıkları için şöyle konuştu:”(Sosyal izolasyon halinde) görünmez oluyorsun. Shedia ve dünyadaki tüm misal mecmualar, görünmezi görünür kılan toplumsal bir süreç. (Shedia ile) Güne uyanan kimi beşerler için artık hayatın manası var, yapacak işleri var. Buraya gelecekler, bir ‘Günaydın’ diyecekler, bir kahve içecekler, mecmualarını alıp kent merkezinde gururla çalışacaklar. ‘Bakın, ben buradayım’ diyecekler.”Shedia’ya evsizlerin ekseriyetle etraftan edindiği duyumlarla geldiğini belirten Alefantis, öte yandan kendilerinin de evsizlere barınma ve yiyecek sağlayan kuruluşlara giderek faaliyetleri hakkında bilgi verdiklerini aktardı.Alefantis, Shedia’nın evsizlere kendi ayakları üzerinde durabilme gücünü verdiğini vurgulayarak “Shedia sayesinde çok sayıda insan sokaklardan kurtuldu. Şu an ortamızda, sokakta yahut araçta yaşayan yalnızca 2 kişi kaldı. Biz de evsizlerin bir yardım kuruluşuna, bir misafirhaneye girmesi, topluma dahil olmaları için yardım ediyoruz.” dedi.
GERİ DÖNÜŞÜM VE YENİ FIRSATLAR
Shedia’nın mecmua dışı faaliyetleri de olduğuna işaret eden Alefantis, satılamayan müddeti geçmiş mecmuaları ise bünyelerindeki atölyede değerlendirdiklerini söyledi.Alefantis, “Shedia Sanat Projesi” kapsamında hem satılamayan mecmuaların etraf şuuruyla boşa gitmediğini hem de evsizlere meşgul olacakları bir uğraş ve bir gelir kapısı açtığını lisana getirdi.Dergi sayfalarının atölyede hayata tutunmuş evsizlerin elinde, takı, çanta, abajur, saat, kalem üzere birçok eşyaya dönüştüğünü aktaran Alefantis, bu eserlerin satışlarından elde edilen gelirin de evsizler için kullanıldığını belirtti.Alefantis, Shedia’yı “fırsatı olmayanlara fırsat veren bir yapı” olarak nitelendirdi.
EKONOMİK KRİZİN KURBANLARI: DİMİTRA’NIN HİKAYESİ
Yunanistan’da 2009 sonrası patlak veren ekonomik krizde evsiz kalmış, yaşadığı çıkmazdan Shedia sayesinde kurtulmuş 75 yaşındaki Dimitra Piangu, kendi kıssasını şu sözlerle anlattı:”Shedia, benim için hayat. 32 yıl boyunca bir işletmem vardı. İşletmemi ekonomik kriz vakti kaybettiğimde, kendimi banklarda buldum. Bir banka varımı yoğumu aldı, bana hiçbir şey bırakmadı. Böylelikle banklarda uyumaya başladım.”İlk evsiz kaldığında mevsimin kış olduğunu ve ocak ayının soğuğuyla sokakta baş etmek zorunda kaldığını söyleyen Piangu, bir müddet de sefalet içinde bir depoda yaşadığını anlattı.Parasız ve evsiz olarak kendini çok çaresiz ve yalnız hissettiğini belirten Piangu, en sıkıntı anında Shedia ile tanıştığının ve dayanacak gücü kalmadığında Shedia sayesinde hayata tutunduğunun altını çizdi.Dergiyi satmaya birinci başladığında sokakta karşılaştığı kimi olumsuz yansılar nedeniyle zorlandığını ancak artık tüm zorlukları aştığını vurgulayan Piangu, “63 metrekarelik bir konutta yaşıyorum. İki kedim, 28 saksı çiçeğim var. Shedia sayesinde kurdum hayatımı.” tabirlerini kullandı.
Piangu, 12 yıldır Shedia ailesinde olduğuna işaret ederek mecmuanın okuyucularıyla kurdukları bağa ait şunları kaydetti:”Yunanistan’da Shedia üzere öteki bir mecmua yok. Bunu büyük bir gururla söylüyorum zira öncelikle mecmuamız çok kaliteli, ayrıyeten beşerlerle bir sevgi ve itimat bağı da kurduk. Onlar kendilerini bizden görüyor, biz de kendimizi onlardan biri olarak görüyoruz. Sağlığımla ilgili bir sıkıntım vardı. Birçok okuyucu işe gitmediğim, ortalıklarda gözükmediğim için ne olduğunu soruyordu.
Karantina vakti buraya telefon ediyorlardı. ‘Neredesiniz, nasılsınız, bir şeye muhtaçlık var mı’ diye. Hasebiyle, okuyucu ve mecmua satıcısı ortasındaki dayanışma alakasını aştık. Ortamızda artık insani bir bağ var. Acıyla söylüyorum. Neden insanların yarısı öteki yarısıyla dayanışma içinde değil? Meğer dayanışma olsa ne kadar farklı olurdu.”
MİHALİS’İN UĞRAŞI VE HAYAT AMACI
Bir diğer dergisi satıcısı Mihalis Samolis ise “Öyle değilmişim üzere gözükebilir lakin aslında ben de evsizim. Atina Belediyesinin Evsizleri Destekleme Merkezi’nde kalıyorum. 12 yıldır evsizim ve 11 yıldır Shedia’dayım.” dedi.Samolis, kendisinin de ülkedeki ekonomik krizin kurbanlarından olduğunu belirterek evsiz kalma sürecini şöyle anlattı:”Çoğu insan ekonomik krizin beraberinde yalnızca işsizliği getirdiğini düşünüyor ancak gerçekte o denli değil zira Yunanistan’da kriz yalnızca işsizliğe neden olmadı, hata oranlarının artmasına, fuhşun, uyuşturucunun ve misal şeylerin de artmasına neden oldu. Ben de krizin kabahat oranlarını artırmasının kurbanıyım. Ticari gayeyle kullanılan bir kamyonum vardı ve 2012’de kamyonumu çaldılar. Bankadaki paralarımla 1 yıl yönetim ettim. Mesken sahibi gelip birikmiş 5 aylık kirayı istedi.
İş aradım. Yaşım ve beyazlamış saçlarım nedeniyle iş bulamadım ve öylece sokakta kaldım.”Ekmek teknesi kamyonu çalındığı için evsiz kaldığında 42 gün banklarda uyuduğunu ve bunun çok trajik vakitler olduğunu söyleyen Samolis, “2013’te misafirhaneye girdim, cebimde yalnızca 1 avro vardı. ‘Yatak sıkıntısını çözdük, yemek sıkıntısını çözdük, artık ne yapacağım?’ dedim. Shedia’da çalışan bir arkadaşla tanıştım, Shedia’ya girdim ve hayatım büsbütün değişti.” diye konuştu.Samolis evsiz kaldığında hayatının bittiği, herkesin kendisini unuttuğu, ona yardım edecek kimsenin kalmadığı fikrine kapıldığını tabir ederek “Shedia’da çalışmaya başladığımda yalnız olmadığımı fark ettim. Yardımcı olan çok insan var.” değerlendirmesini yaptı.Kendisinin kaldığı misafirhanede yaklaşık 250 evsizin bulunduğunu aktaran Samolis, “Onların da aileleri vardı, onların da çocukları, kardeşleri vardı. Bunu söyleyeceğim için üzgünüm ancak gerçek bu, çoklukla herkes ortadan kayboluyor.” tabirlerini kullandı.
Samolis, Shedia’nın kendisine en büyük katkısının, yalnız olmadığını hissettirmesi olduğunu belirtti.Dergi satışının yanı sıra okullar, üniversiteler üzere farklı alanlardan gelen kümelere Atina’daki yardım kuruluşlarının gezdirildiği, Shedia’ya ilişkin “Görünmeyen Rotalar” isimli günlük kısa çeşit projesinde çalıştığını kaydeden Samolis, “Çok memnunum zira ‘Görünmeyen Rotalar’ ile hayatımın hedefini buldum. Bu hayata gelen birçok insan hayatlarının maksadını bulamıyor, bir gayeleri olmaksızın ölüyorlar. Ben hayatımın maksadını evsizlik sayesinde buldum.” diye konuştu.
