Türkiye’de ikinci el araç piyasası büyük bir süratle büyüyor. Yılda 8 milyon araç el değiştirirken, araçların belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadığını pahalandıran ekspertiz firmaları da tabir yerindeyse her köşede açılmaya başlandı. Kilometre düşürme, geçersiz kesim, pert kaydı olan araçlarla oynanarak piyasaya sürülmesi, kazalı birkaç aracın birleştirilip tek araç yapılması üzere birçok olumsuzluk yaşanıyor. Bu aksiliklerle karşılaşmamak için alacağı aracı ekspertiz şirketine götürenler ise kimi firmalarda tekrar aldatılma riskiyle karşılaşıyor.
KAYITSIZLIK ÇOK YÜKSEK
Ekspertiz kesimi içindeki denetimsizlik sebebiyle yeni riskler üretiliyor. Kesim temsilcileri MYK sertifikalı kurumsal firmaların ‘Uzman Otomotiv Teknisyeni/Eksperi’ dokümanına sahip bireyler ile çalıştığını, lakin bu firmaların yanı sıra, “kapı önü ekspertizi” tabir edilen kayıt dışı yapılanmaların ve hileli rapor düzenleyen şirketlerin piyasayı riske attığı ikazında bulunuyor. Türkiye’de kayıtlı 10-15 büyük kurumsal firmanın yanı sıra, kayıt dışı çalışan binlerce kişi ve küçük ölçekli yapılanmanın hizmet verdiği kestirim ediliyor.
20 BİN LİRAYI BULUYOR
Ekspertiz hizmeti almak isteyen tüketici kaotik fiyatların oluştuğu piyasada kendini kaybediyor. Kurumsal firmaların ilan ettiği fiyatların dışında standart bir tarife olmaması vatandaşın birebir hizmet için kat kat fazla fiyat ödemesine sebep olabiliyor. Kolay bir diagnostik inceleme 3 bin liradan başlıyor. Kapsamlı hizmetlerle 20 bin liraya kadar tırmanabiliyor. Minim bir boya hasarı kazaya karışan aracın tamiri için fiyatının belirlenmesi için ödenen ekspertiz fiyatı de 8500 lirayı buluyor.
NEYE NAZARAN KÜÇÜK KİME NAZARAN EKSTRA?
Ekspertiz şirketlerinde küçük paketten detaylı ekstra yahut full tabir edilen paketler var. Her şirketin küçük ve ekstrası kendisine nazaran. Full pakette fiyatlar 20 bin lirayı buluyor. Bu süreçler şöyle:
KAZALI ARACA PAK RAPORU
Tüketici dernekleri, ekspertiz hizmetinin tüketici güvenliği için asli bir hizmet olduğunu, fahiş fiyatlamanın kabul edilemez olduğunu, bakanlığın harekete geçmesi gerektiğini söz ediyor ve “Aksi halde ekspertiz, dolandırıcılığa karşı son kale olmaktan çıkıp kendi başına sorun halini alacaktır. Elden para alan, fatura kesmeyen firmanın raporuna da güvenilmez. Yılda 8-10 milyon aracın geçtiği ekspertiz kesimi sıkı denetim edilmeli” diyor.
Bu sistem de, örneğin kazalı aracını satışa çıkaran kişi ya da galerinin “Araç pak, isterseniz ekspere götürelim” diyerek mutabakatlı olduğu ekspertiz şirketine yönlendirmesiyle işliyor. Argümana nazaran büyük hasarlı araca bile ‘sorun yok’ deniliyor. Durumu öteki bir servise götürerek öğrenen mağdurlar hukuksal yollara başvursa da uzun dava süreçleriyle karşılaşıyorlar.
