Antalya’da trafoları kurmayıp maliyetini kamu kurumlarına yıkan Cengiz ve Kolin’e ait AEDAŞ, Sayıştay tespitine rağmen yıllardır trafoların bedelini devlete geri ödemiyor. Antalya YİKOB, şirkete dava açmak için harekete geçti.
Isparta’yı bu yılın şubat ayında 120 saat karanlıkta bırakan Cengiz ve Kolin ortaklığına ait CK Enerji isimli şirketinin bünyesinde yer alan Akdeniz Elektrik A.Ş. (AEDAŞ) yine bir skandalla gündemde.
Antalya’da yapması gereken trafoları kurmayıp bunun bedelini kamuya yıkan şirketten, tutar bir türlü tahsil edilemiyor. Kamu kurumları AEDAŞ’a defalarca ‘Trafoların bedelini ödeyin’ diye yazı gönderirken yaşanan tek sorun bu değil. Şirket yeni trafolar kurmadığı için yeni yapılan okullarda enerji sorunu yaşanıyor.
BirGün’den Uğur Şahin’in haberine göre, Isparta’nın dışında Antalya ve Burdur’da 2,2 milyon aboneye elektrik dağıtımını üstlenen şirket, Antalya’da kurması gereken trafoları kurmadı. AEDAŞ, kamu kurumlarının yapmak zorunda kaldığı trafoların maliyetini de Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın (YİKOB) üzerine yıktı. Konu, 2019 yılında Sayıştay’ın denetimine takıldı. Fakat esas skandal, bundan sonra meydana geldi.
Sayıştay’ın üç yıl önceki “Dağıtım şirketinden trafo bedelleri tahsil edilmeli” bulgusunun ardından, başta YİKOB olmak üzere kentteki kamu kurumları, defalarca AEDAŞ’tan trafoların maliyetini geri ödemesini istedi. Ancak şirket, çeşitli bahaneler öne sürerek söz konusu bedeli ödemedi. AEDAŞ’ın trafoların bulunduğu alanların kamuya ait olduğunu özel trafo statüsünde olduğunu ileri sürerek ödemeyi yapmamakta direndiği öğrenildi.
‘DAVA AÇIN’ TALİMATI
Ödenmeyen trafo bedeli sayısının 19 olduğu belirtilirken Antalya YİKOB’dan kurumun Hukuk İşleri Müdürlüğü’ne gönderilen yazıda, ‘AEDAŞ hakkında dava açılması’ istendi. 7 Mart tarihli yazıda, şu ifadeler yer aldı:
“Sayıştay Başkanlığı’nca 2019’a ilişkin olarak kurumumuzda yapılan denetimlerde, elektrik bağlantısı için ihtiyaç duyulan trafo ve diğer ilk bağlantı yatırımlarının ilgi mevzuat gereği elektrik dağıtım şirketine yaptırılması veya kamu kaynaklarıyla yapılan yatırımların bedellerinin dağıtım şirketlerinden tahsil edilmesi gerektiği bulgusuna yer verilmiştir. Ancak bahse konu işler için herhangi bir geri ödeme yapılamayacağı elektrik dağıtım kuruluşunca (Akdeniz Elektrik Dağıtım A.޸.) ifade edilmiştir. AEDAŞ nezdinde yapılan başvurulara olumlu yanıt alınamaması üzerine EPDK’ya da başvurular yapılarak görüşü¸ sorulmuş¸ ancak oradan da trafo imalatlarının sorumluluğunun tümüyle AEDA޸’ta olduğuna dair net bir görüş¸ verilmemiştir. Yapılan yatırımların enerjisiz kalmaması için alınan EPDK görüşleri Sayıştay’a gönderilerek yer verilen bulgunun tekrar değerlendirilmesi istenmiş¸ ancak bunun Sayıştay görevlerini belirleyen mevzuat gereğince mümkün olmadığı ifade edilmiştir. AEDAŞ’a alacak davası açılması hususunda gereğini arz ederim.”
ŞANTİYE ELEKTRİĞİ
AEDAŞ’ın neden olduğu trafo sorunları bununla da sınırlı kalmadı. Yapım aşamasında olan veya yeni biten kamu binalarında trafoların yapımı için bir dizi problem yaşanıyor. Edinilen bilgilere göre, bürokrasideki bu karmaşa nedeniyle biten binalar için yeni trafolar yapılamıyor. İl Milli Eğitim Müdürlüğü, şirketin trafoları kurmaması üzerine, yaşanan enerji sorununu çözmek için yeni yapılan okulları şantiye elektriği ile açmak zorunda kaldı.
Fakat şantiye elektriği, ‘normal abonelik’ten daha pahalı bir abonelik türü. Milli Eğitim Müdürlüğü’nün normal şartlarda daha düşük fatura ödemesi gerekirken, şantiye elektriği gerekçesiyle daha yüksek bir tutarı ödemek zorunda kalıyor. Ortaya çıkan fark ‘kamu zararı’ anlamına geliyor. Bir diğer kamu zararı niteliğindeki nokta ise şantiye elektriğinin yetersiz kalmasından dolayı, okullardaki cihazların düşük voltaj nedeniyle arızaya geçebilecek olması. Böyle bir durumda cihazlar ‘kullanıcı hatası’ gerekçesi gösterilerek garanti kapsamı dışında kalacak. Fakat zararın dışında şantiye elektriği ile binaların hizmete açılması, enerji güvenliği için ciddi bir sorun teşkil ediyor.
‘SORUMLU DEĞİLİZ’
Şantiye elektriği ile açılmak zorunda kalan okullardan bir tanesi de Alanya’daki Hüseyin Gülseren Doğan İlkokulu oldu. ‘Geçici kabul’ sonrası okulda trafo bağlantısı yapılamadı.
Elektrik işlerini üstlenen şirketin, konuya ilişkin 22 Mart tarihli yazısında şöyle denildi:
“Trafo bağlantısı yapılamamıştır. Geçici kabulü yapıldıktan sonra iptal ettiğimiz şantiye elektriği Alanya Milli Eğitim Müdürlüğü adına tekrar aktif edilmiştir. Şantiye elektriğinden oluşabilecek sorunlar ve arızalar tarafımızca şifahen İlçe Milli Eğitim’e bildirilmiştir. Ancak şantiye elektrik bağlantısı yapacağı yine şifahi olarak tarafımıza İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından iletilmiştir. Okulun tamamında elektrik aksamlarında ve cihazlarında olabilecek sorunlardan ve arızalardan şirketimizin soruma olmayacağını arz ederiz.”
