Türkiye’de çocukların en sık karşılaştığı sıkıntılardan biri olan akran zorbalığı ve siber zorbalık, Türk Ceza Kanunu’nda direkt kabahat olarak yer almıyor. Lakin hukukçular, bu durumun “tehdit”, “şantaj”, “yaralama”, “hakaret”, “kişisel bilgilerin hukuka muhalif olarak ele geçirilmesi” ve hatta “öldürmeye teşebbüs” kapsamında değerlendirilebileceğini vurguluyor.
HUKUKÇULAR DEĞERLİ UYARILAR
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Lideri avukat Kardelen Ateşci ve İstanbul 2 Nolu Barosu Çocuk Hakları Kurulu Lideri avukat Ülkü Sarıtaş, AA muhabirine yaptıkları açıklamalarda akran zorbalığına uğrayan çocukların haklarını ve izlenebilecek tüzel yolları anlattı.
Ateşci, TCK’de akran zorbalığı kavramının açıkça yer almadığını belirterek, “Bu çeşit fiiller, tehdit, şantaj, yaralama, hakaret, öldürmeye teşebbüs ve şahsî dataların hukuka alışılmamış olarak ele geçirilmesi kabahatleriyle ilişkilendirilebilir” dedi.
Özellikle dijital ortamlarda çocuklara yönelik zorbalığın önemli tehlike oluşturduğunu vurgulayan Ateşci, “Bir öğrencinin arkadaşına ‘Videonu yayınlarım’ demesi yalnızca tehdit değil, birebir vakitte dijital şiddeti de gösteriyor” sözlerini kullandı.
HUKUKİ SÜREÇ ÇABUCAK BAŞLATILMALI
Ateşci, zorbalık yaşayan çocuğun sözünün başlı başına kıymetli olduğunu, bunun yanında ekran imgesi, rapor ve öbür evrakların de süreci desteklediğini söyledi. Okul ortamında yaşanan zorbalıklarda birinci müracaatın okul idaresi ve rehberlik servisi olduğunu belirten Ateşci, gerekli görülmesi halinde emniyete yahut savcılığa da şikâyette bulunulabileceğini kaydetti. Fakat hukuksal adımların bazen akranlar ortasındaki tansiyonu artırabileceğini de hatırlatan Ateşci, çocukların ruhsal ve toplumsal gelişiminin bu süreçte korunması gerektiğini vurguladı.
ÇOCUKLARIN DİJİTAL ORTAMDAKİ TEHLİKESİ
Dijital zorbalık konusuna dikkat çeken Ateşci, “Çocukların imajları dijital ortamda paylaşıldığında, bunları kaldırmak için öncelikle platformlara başvurulmalı ve ihbarweb.org.tr üzerinden süreç yapılmalı. Lakin süreç uzun sürdüğü için sulh ceza hakimliğinden erişim mahzuru talep etmek en tesirli yöntemdir” dedi.
İnternette yayılan bilgilerin kalıcı olduğuna vurgu yapan Ateşci, çocuklara bu mevzuda önleyici eğitimler verilmesinin değerine dikkat çekti.
OKULLARDA ZORBALIKLA ÇABA YÖNETMELİKLERDE YER ALIYOR
Avukat Ülkü Sarıtaş ise 15 Kasım 2022’de yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği değişikliğiyle akran zorbalığının disiplin unsurları ortasına alındığını hatırlattı. Ayrıyeten 2023-2024 eğitim yılında seçmeli ders kapsamına alınan “okul temelli toplumsal sorumluluk çalışmaları” dersinin de çocuklarda farkındalık yaratmayı hedeflediğini belirtti.
Sarıtaş, velilerin atabileceği adımları şöyle sıraladı:
-
Öncelikle okul yönetimine kelamlı ve yazılı müracaat yapılmalı.
-
Evrak kayıt numarası alınarak dilekçe verilmesi kanıt açısından kritik.
-
CİMER üzerinden de şikâyet süreci yürütülmeli.
-
Okulun kayıtsızlığı devam ederse noter kanalıyla ihtar çekilebilir.
TAZMİNAT DAVASI VE İDARİ YAPTIRIMLAR
Sarıtaş, okulun yahut bakım kurumunun ihmali kelam konusu olduğunda velilerin tazminat davası açabileceğini belirtti. Ayrıyeten akran zorbalığı sokak ya da park üzere alanlarda yaşanıyorsa, mağdur aileler saldırgan çocuğun velilerine karşı da dava açabiliyor.
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na müracaat yapılarak 3 ay içinde sonuç alınabileceğini belirten Sarıtaş, “Kurul, haklı bulduğu durumlarda idari yaptırımlar ve para cezaları uygulayabiliyor” dedi.
Sarıtaş ayrıyeten, farkındalığı yüksek dernekler ve kamuoyu takviyesiyle okul yönetimlerinin harekete geçirilebileceğini de ekledi.
EMSAL KARAR: ÖZEL OKUL TAZMİNAT ÖDEMEYE MAHKUM EDİLDİ
Sarıtaş, örnek bir yargı kararını da paylaştı:
“Özel bir okulda yüzde 80 burslu okuyan üstün zekâlı 11 yaşındaki öğrenci, akran zorbalığına uğradığı gerekçesiyle açılan davada haklı bulundu. Mahkeme, okulun veliye tazminat ödemesine karar verdi.”
_______________
KÜÇÜK KIZ MAKASLA YARALANDI! 3 AY GEÇMESİNE KARŞIN SAVCILIK HALA DAVA AÇMADI
Adıyaman Gölbaşı’ndaki Atatürk İlkokulu’nda 7 yaşındaki A.A. 3 erkek akranı tarafından makasla sırtından tekraren yaralandı. Olay aile tarafından tekraren öğretmene bildirildiyse de ihmaller zinciriyle birlikte gerekli müdahale yapılmadı. Öğretmenin ‘Bana şikayet getirmeyin’ diyerek mağduru susturması, akran zorbalığını yaralamaya kadar götüren bir şiddete dönüştürdü. Ailenin şikayetçi olmasıyla öğretmenin mağdur öğrenciyi istemediği ve okul yönetiminin “Kızınızı farklı okula alın” baskısında bulunduğu bildirildi.
Öte yandan 3 ay geçmesine karşın rastgele bir dava açılmadı. Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı‘nın mevzuyla ilgili hala dava açmadı.
KÜÇÜK YUSUF, 45 GÜN SONRA HAYAT ÇABASINI KAYBETTİ
Konya Selçuklu’daki Dikilitaş Sahip Cet İlkokulu’nda 10 yaşındaki Yusuf T., bir arkadaşı İ.Ç. tarafından boğazı sıkılarak ağır yaralandı ve ağır bakımda entübe edildi. Babası Ramazan T., “Kalbi durmuş; beynine 20 dakika oksijen gitmediği için tüm organları zayıfladı” diyerek yaşanan ihmale reaksiyon gösterdi.
HEM DARP EDİLDİ HEM DE KAYDEDİLDİ
Sivas’ta lise öğrencisi Elif Tuana Ç. (15), tıpkı okulda farklı sınıflardan 7 öğrenci tarafından sınıfın ortasında darp edildi. Saldırtanlar imajları kaydedip toplumsal medyaya yükledi; 9 bireyden 7’si tutuklandı.
SAMSUN’DA KÜÇÜK ÇOCUK BEYİN KANAMASI GEÇİRDİ
Samsun Atakum’da 7 yaşındaki Güney N., parkta 13 yaşlarındaki iki çocuk tarafından sallanarak fırlatıldı. Güney beyin kanaması geçirirken babası “Umarım tüzel olarak gereken cezayı alırlar. Bugün burada bu cezayı almayanlar ilerinin kriminal suçlularına dönüşebilir. Bu da tehlikeli. Önemli bir yaptırımla müsabakaları gerekir.” diye reaksiyon gösterdi.
SAÇLARINDAN TUTUP YERLERDE SÜRÜKLEDİ
Bursa’nın Yenişehir ilçesinde bir lise öğrencisi, ortaokul öğrencisini darbedip, saçlarından tutarak yerde sürükledi. Yaşananlar, öbür öğrenciler tarafından cep telefonu kamerasıyla görüntülendi.
