Yüz felci, sinir hasarına bağlı yüzün hareket yeteneğini kaybetmesine denir. Yüz felci yüz kaslarınızın sarkmasına veya zayıflamasına neden olabilir. Yüzün bir veya iki tarafında meydana gelebilir. Yüz felci neden olur? Yüz felci belirtileri nelerdir? Yüz felci tedavisi nasıl olur?
Yüzün her tarafında kasların hareket etmesini sağlayan iki adet sinir vardır. Burada yer alan sinirlerin çeşitli nedenlerle hasar görmesi durumunda sinirlerin yönetilmesinde bazı sorunlar yaşanır. Soğuk hava ve rüzgar, yüzdeki sinirleri olumsuz etkileyerek yüz felcinin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Kulağın arkasında yer alan kemiğin içinden geçen yüz sinirinin etrafında ödem veya enflamasyon olması sonucunda yüz felci oluşur. Yüz felci her yaşta ve cinsiyette görülebilir.
YÜZ FELCİ NEDİR?
Yüz felcini, nedeni çok açık belli olmasa bile, yüzün hareketini sağlayan kastaki ödeme ve şişmeye bağlı olarak yüzün çoğunlukla bir yarısında görülen hareket bozukluğuna denir. Gülerken tek taraflı gülme, gözün bir kısmını kapatamama ya da geç kapatma, ağızdan salya akması, ağzın bir bölümünü kapatamama gibi özellikle tek tarafı daha çok tutan bir durum olarak görülür. Yüz siniri beyinden direkt çıkan sinirlerden biridir ve “yedinci sinir” olarak adlandırılır. Tıptaki adı “fasiyal paralizi” yani hareketsizliktir. Fasiyal sinir bir nedenle basıya uğradığı zaman da yüz felci ortaya çıkar.
YÜZ FELCİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her yaşta görülebilen bu sağlık sorununda; hasta kaşını kaldıramaz, gözünü kapatamaz ve ağzını hareket ettiremez. Bu belirtiler yüzün yalnızca bir tarafından ortaya çıkar. Sinir hasarına bağlı belirtilere bağlı olarak mimik kaybı da oluşmaktadır. Tüm bu belirtilerin yanı sıra; yüzde ağrı, baş ağrısı ve baş dönmesi, kulak ağrısı, kulak çınlaması, sese karşı hassasiyet, konuşma zorluğu, salyayı tutamama gibi sorunlar da ortaya çıkar.
YÜZ FELCİ NEDEN OLUR?
Yüz felci aniden başlamışsa ve hastanın daha önce bir şikayeti yoksa “periferik fasiyal paralizi” yani diğer adıyla “Bell’s palsy” denilir. Sorunun nedeni kesin olarak bilinmese de kışın soğuk havaya ve rüzgara maruz kalmanın etkili olduğu bilinmektedir. Yaz aylarında ise klimanın ya da farklı serinleticilerin yanlış kullanımına bağlı olarak görülür. Yüz felci bir anda ortaya çıkabildiği gibi enfeksiyonlar ve travmalara bağlı olarak da oluşabilir.
YÜZ FELCİ TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Yüz felci, altta yatan nedenler belirlendikten sonra bunlara bağlı özel tedaviler ile ortadan kaldırılmaya çalışılır. Soruna yol açan sebeplere ilave bulgular da gözlenebilir. Tüm bu değerlendirmenin ardından tedavi programı da şekillenir. Aniden oluşan yüz felcinde hastaya, ilk günlerde yüksek doz kortizon tedavisi uygulanır. Daha sonra kortizonun dozu yavaş yavaş azaltılarak tedavi tamamlanır. İlaç tedavisi, yüzdeki sinirin hasar durumuna göre belirlenir. Yüz felcinin oluşumuna, enfeksiyon ve travma gibi nedenler yol açmışsa, tedavi şekli farklılaşır. Hastanın, diyabet gibi kronik bir hastalığı bulunuyorsa yine bu hasta grubuna özel tedavi programı uygulanır.
YÜZ FELCİNE KARŞI NASIL KORUNULUR?
Yazın arabada veya ofiste, terliyken klima ve rüzgara direkt maruziyetten kaçınmalıdır. Ani sıcak değişimleri, yüz sinirinde ödem oluşumuna ve yüz felcine neden olmaktadır.
– Duş aldıktan sonra klimalı bir ortama girilecekse, saçlar ve yüz iyice kurutulmalıdır.
-Islak saçla dışarı çıkılmamalıdır.
– Duş aldıktan sonra arabaya binilecekse arabanın camları açık tutulmamalıdır.
– Arabada klima kullanılacaksa önce dolaylı soğutma yapılmalıdır. Yani klima çalıştırılmadan önce arabanın kapıları ve camları bir süre açık tutularak ortam soğutması yapıldıktan sonra klima kullanımına geçilmelidir.
– Bu aşamadan sonra araç kliması rüzgarına, özellikle yüz bölgesinin maruz kalması önlenmelidir.
– Ani ısı değişimlerine dikkat edilmelidir. Aşırı sıcak bir ortamdan aşırı serin bir ortama girerken önlem almak, yüz felcinden en önemli korunma yoludur.
-Soğuk havalarda özellikle yüz ve kulaklar çok iyi korunmalı, bere ve atkı kullanılmalıdır
-Üst solunum yolu enfeksiyonları yüz felcine karşı daha savunmasız bırakır. Bu nedenle bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler tüketilmeli.
-Stresten uzak durulmalıdır.
-Özellikle hamileler ve yaşlılar, çok soğuk havalarda çıkarı çıkmamaya özen
göstermelidir.
