Kültür ve Turizm Bakanlığının Geleceğe Miras projesi kapsamında yürütülen Kızlan Osmanlı Batığı Sualtı Hafriyatında bu yıl ulaşılan buluntular tarihe ışık tuttu. Akdeniz’in karanlık sularında, Prof. Dr. Harun Özdaş’ın başkanlığı ve Doç. Dr. Nilhan Kızldağ’ın yardımcılığında yürütülen çalışmalar, Türkiye’nin sualtı arkeolojisinde ulaştığı liderliği bir kere daha ortaya koydu.
“ECDADIMIZIN İZİNİ YALNIZCA KARADA DEĞİL, DENİZLERDE DE SÜRÜYORUZ”
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, toplumsal hesabından yaptığı paylaşımla duyurduğu buluntular için dünya su altı arkeolojisinin en çarpıcı buluntularından biri olduğu vurgusunu yaptı. Bakan Ersoy, Akdeniz’de ulaşılan batık ile ilgili yaptığı paylaşımda, “Ecdadımızın izini yalnızca karada değil, denizlerde de sürüyoruz. Bakanlığımızın ‘Geleceğe Miras Projesi’ ile eşsiz mirasımızı koruyarak gelecek nesillere aktarıyoruz. Bu vizyonun en çarpıcı örneklerinden biri de Akdeniz’in derinliklerinde yüzyıllar sonra gün yüzüne çıkan Osmanlı batığıdır. Kızlan Osmanlı Batığı Sualtı Hafriyatında son olarak silahlar, porselenler, satranç ekipleri ve tarihe ışık tutan eşsiz buluntular ortaya çıkarıldı” ifadelerini kullandı.
“OSMANLI’NIN DENİZ GÜCÜ VE TİCARETİNİ GÜNÜMÜZE TAŞIYAN BİRİNCİ ÖRNEK”
Bakan Ersoy, Türkiye’de kazısı yapılan birinci ve tek 17’nci yıl Osmanlı batığında bulunanlara ait, “Türkiye’de hafriyatı yapılan birinci ve tek 17’nci yüzyıl Osmanlı batığında; 30’dan fazla tüfek, 50’den fazla humbara, binlerce mermi ve Osmanlı devrinin en büyük pipo koleksiyonu bulundu. Batık, Osmanlı’nın deniz gücü ve ticaretini günümüze taşıyan birinci örnek” açıklamasında bulundu.
SADECE TÜRKİYE’NİN DEĞİL SUALTI ARKEOLOJİSİNİN DE EN ÇARPICI BULUNTULARINDAN
Bu keşfin sadece Türkiye’nin değil dünya sualtı arkeolojisinin de en çarpıcı buluntularından biri olarak tarihe geçtiğini belirten Ersoy kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Emeği geçen herkese ve bilhassa de grup arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Türkiye’de hafriyatı yapılan birinci ve tek 17’nci yüzyıl Osmanlı batığı olan gemi, yaklaşık 30 metre uzunluğunda ve 9 metre genişliğinde ahşap kalıntılardan oluşuyor. Çalışmalarda, geminin karaya oturup sancak bordasına yan yatarak battığı anlaşıldı. Kızlan Osmanlı Batığı Sualtı Hafriyatında en dikkat cazip buluntular askeri mühimmat kümesine ilişkin. Birinci sefer bir batıkta 30’dan fazla Osmanlı tüfeği bulundu. Bunların yanında 3 binden fazla kurşun mermi, çok sayıda barutluk, tabanca, kılıç ve hançer ele geçirildi. 50’den fazla humbara (el bombası) ise batığı Akdeniz’de bu cins mühimmat taşıyan tek örnek haline getirdi. Geminin pruva ve pupa kısımlarında bakır kaplar, ibrikler, kazan kepçeleri, seramik çömlekler, tahta kaşıklar, şimşir taraklar, deri mataralar ve sepetler bulundu. Ayrıyeten 135 adet Tophane üretimi pipo lülesi ile Osmanlı periyodunun bilinen en büyük pipo koleksiyonu ortaya çıkarıldı. Hafriyatta bulunan iki satranç kadrosu ile bambu paketler içinde 40’tan fazla Çin porseleni, Türkiye karasularında birinci defa tespit edildi. Bu buluntular, bilinen sualtı yapıtları ortasında en büyük koleksiyon olma özelliği taşıyor.”
“KESTANELER GEMİNİN KIŞ AYLARINDA BATTIĞINI GÖSTERİYOR”
Bakan Ersoy, çalışmalarda 3 adet mühür ortaya çıkarıldığını anlatarak, “Okunabilen bir mühür üzerinde “Hüdabende Abdullah Ahmed” ismi ve Hicri 1078 (Miladi 1667-1668) tarihi yer alıyor. Bu bulgu sayesinde batığın devri de net olarak tarihlendirildi. Organik buluntular ortasında en ağır kümesi oluşturan kestaneler ise geminin kış aylarında battığını gösteriyor” şeklinde konuştu.
Batığın tıpkı vakitte Osmanlı Devleti’nin 17’nci yüzyılda Akdeniz’de askeri varlığını ve ticari faaliyetlerini birebir anda belgeleyen birinci örneği olduğunu aktaran Bakan Ersoy, bulguların, geminin bir çatışma sonrası kıyıya sürüklenerek karaya oturduğunu ve burada yanarak battığını ortaya koyduğunu söz etti.
Batığın müzeye teslim edileceğine dikkati çeken Bakan Ersoy, şunları kaydetti:
“Sürdürülen çalışmalarda tümüyle hafriyatı yapılmış birinci Osmanlı periyodu batığı belgelenmiş olacak. Buluntuların tamamı da Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesine teslim edilecek. Hafriyat takımı ise Dokuz Eylül Üniversitesi Sualtı Kültür Mirası ve Denizcilik Tarihi Araştırma Merkezinin (SUDEMER) teknik altyapısıyla çalışmalarını sürdürüyor.”
