Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, CNN TÜRK ekranlarında orman yangınlarına ait değerli açıklamalarda bulundu.
Av ile ilgili yasakların geleceğini açıklayan Yumaklı, “Orman yangınları çok önemli alanları etkiliyor, yaban hayatı etkileniyor. Bu yıl için av ile ilgili bir yasak getiriyoruz” dedi.
Öte yandan orman yangınlarına ait çarpıcı bilgiler paylaşan ve ihtarda bulunan Yumaklı, “Küçücük bir kıvılcım çok önemli bir tahribata neden oluyor. Direkt ya da dolaylı yüzde 96’sı insan ögesinden kaynaklı. Dikkat etmediğiniz piknik ateşi, sigara izmariti, bahçe paklığı yaparken çöplerin yakılması. İzmir’de bir yangın çöpe atılan yatağın tutuşturulmasından çıktı” sözlerini kullandı.
İşte Yumaklı’nın açıklamalarından satır başları:
Orman yangınları konusunda öncelikle şehit düşen kardeşlerime rahmet diliyorum, ailelerine sabırlar diliyorum. Dünden bu güne devreden bir yangın vardı Kocaeli Karamürsel’de. Büyük ölçüde denetim altında. Mersin Anamur- Silifke, Afyonkarahisar, Çanakkale, Diyarbakır Lice’deki yangınların tamamı denetim altına alında. Yalnızca Kocaeli Karamürsel’de devam eden yangın büyük ölçüde denetim altında. Bir sağa bir sola giden rüzgarlar denetim altına alınmasını engelledi.
“2025’TE 5 BİN 121 YANGIN ÇIKTI”
Artık geri dönülmez formda iklim değişikliğinin tesirini yaşıyoruz. Bu öngörüyü tüm dünya paylaşıyor. Son 2-3 yılın bu yılla karşılaştırmasını yaptığımızda artış var. Bu mevzuyu yalnızca orman yangını olarak kabul etmemiz gerekir. 2025’te 5 bin 121 yangın çıktı. Yangınlarda 4 düzey var. Düzey 1 yüzde 93, düzey 2 yüzde 4, düzey 3’te yüzde 23. Türkiye, yangınları kendi imkanlarıyla söndürdü.
Hatta vakit zaman etrafımızdaki komşu ülkelere takviye talebi geldiğinde yardımcı olduk. Geçtiğimiz yıl ile bu yıl ortasındaki fark, orman dışında çıkan ve ormana sıçrayan yangınlar oldu. Alışılmış istatistikleri sene sonunda söyleyebileceğiz. Bu yangınlarda artışımız var. Karabük, Bilecik, Sakarya, Çanakkale; düzey 3 dediğimiz yangınlarla maalesef muhatap oldular. Öteki bir istatistik vermek istiyorum: Yangınların yüzde 60’ı orman dışı alanlarda çıkıyor ve orada söndürülüyor; neredeyse tamamına bizim takımlarımız müdahil oluyor. Yüzde 30’u orman dışında başlayıp ormana sıçrayan yangınlar, yüzde 10’u ise ormanda çıkan yangınlar. İklim değişikliği artık kolay bir ot yangını değil, yoğunlukla kentlere yakın olan ormanların çeperlerine sıçrayan yangınlar üretiyor. İklim değişikliği yalnızca bizi değil, bütün dünyayı etkilemiş durumda. İspanya, Yunanistan, Portekiz, hatta Fransa; biraz daha ileri gidelim, ABD ve Kanada. ABD’de inanılmaz büyüklükte yangınlar çıkıyor.
YANGINLARDA İNSAN FAKTÖRÜ
Aslında daima olayın olduktan sonraki kısmını söylüyoruz, lakin bunun öncesi var. Bu yangınların çıkması için ortamın hazırlanması var. Bütün dünyanın kabul ettiği 3-30 kuralı var: Hava sıcaklığı 30 derecenin üzerindeyse, rüzgâr suratı 30 km/saatin üzerindeyse ve nem oranı yüzde 30’un altındaysa yangın çıkma riski var. Çok kolay bir dikkatsizlik ya da “Ne olacak?” dediğimiz bir mevzu, bir kıvılcım çok önemli bir tahribata neden oluyor. Ne kadarı insan ögesi? Direkt ve dolaylı olarak yüzde 96 insan ögesi nedeniyle kaynaklanıyor.
Sadece yüzde 4 doğal nedenler; yıldırım düşmesi vs. Sizin dikkatsizce piknik ateşi yakmanız, bir sigara izmaritinin yol kenarına atılması ya da bahçe paklığı yaparken çöpleri yakmanız… İzmir’deki yangınlardan bir tanesi çöpe atılan bir yatağın tutuşmasından kaynaklandı. En son Mersin’deki yangın, o kadar ikaz etmemize ve “Kapalı alanların dışında ateş yakmayın, açık alanda ateşe neden olabilecek bir şeye sebep olmayın” dememize karşın dışarıda yakılan ateşten çıktı. Aklınıza ne gelirse, sonuç prestijiyle şundan bahsediyoruz: Şayet “Ne olacak, söndürürüz” dersek, çok önemli sonuçlar doğuracağını ve insan ögesinin birinci etmen olduğunu unutmamalıyız.
Yangının oluşmasını sağlayan etmenler yangını çıkarmıyor. Yangını çıkartan ihmal. Yapmamanız gereken bir işi yapıyorsunuz, yangın çıkarıyorsunuz. Bu dünyada yalnızca biz yaşamıyoruz. Bu dünyayı paylaştığımız canlılar var. Oradaki tüm ekosistemi, yaban hayatını, böcekleri, çiçekleri yok etmek için bir kıvılcım kâfi. Bu, bizim çok daha dikkatli olmamız için gerekli bir öge değil mi? Tekrar edelim: Açık alanda ateş yakılmasın, ateşe sebep verecek bir aksiyonda bulunulmasın. Çok büyük bir risk var.
İLK KEZ DUYURDU: YASAK GELİYOR
Orman yangınları çok önemli alanları etkiliyor, yaban hayatı etkileniyor. Bu yıl için av ile ilgili bir yasak getiriyoruz. Bu yeni gelişmeyi birinci sefer buradan söylüyorum, arkadaşlarımız hazırlıklarını yapıyor. Zira oradaki can havliyle kaçtıkları öteki yerlerde onların avlanacakları öbür bir ortam kelam konusu değil.
