Yazlık zerzevat fiyatları geçen yıla nazaran ortalama yüzde 30 bandında geriledi. Yeni mahsullerin de çıkmasıyla vatandaş ucuz zerzevat tüketmeye başladı. Halciler ve pazarcı esnafı satışlardan mutlu. Fiyat artışı olan küme ise meyve… Zirai don sebebiyle ‘yok yılı’ yaşanan meyve fiyatları hâlâ yüksek seyrediyor.
- Uzun yıllardır zerzevat fiyatları birinci sefer düşüşe geçti. Üretimin artması, yeni mahsulün bol gelmesi yazlık zerzevat fiyatlarının gerilemesine neden oldu. Bir periyot fiyat artışları ile gündeme gelen patates ve soğan fiyatları geçen yıla nazaran geriledi. Bilhassa patatesin fiyatının yeni mahsul ile 9 liraya kadar düşmesi dikkat çekti.
Öte yandan patlıcan, salatalık, kabak, domates, sivri-çarliston biber ve fasulye kümelerinde düşüşler dikkat çekti. Genele bakıldığında zerzevat fiyatları geçen yıla nazaran ortalama yüzde 30 civarında düşüş gösterdi. Lakin meyvede durum farklı.
Yaşanan zirai don sebebiyle meyvede yok yılı yaşanıyor. Eser olmadığı için fiyatlar da yüksek seyretmeye devam ediyor. Sadece karpuz ve kavun fiyatlarında önemli gerileme gözlemlendi. Öte yandan Türkiye’nin meyve ithalatı haziran ayında geçen yıla nazaran yüzde 75 artış gösterdi. Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, “Sebze kümesinde önemli düşüşler var. Neredeyse tüm eserler geçen yılki fiyatın altında satılıyor. Yeni mahsullerin gelmesiyle bir nebze daha fiyatlar geriye çekilecektir. Lakin meyve kümesi yaşanan zirai don sebebiyle yüksel kaldı.
Kiraz, üzüm, şeftali, kayısı, erik, nektarin, çilek üzere eserlerin fiyatı önemli oranlarda yükseldi. En fazla yükseliş kirazda oldu. Bir tek karpuz ve kavun ucuzladı. Karpuzun kilosu 10 liranın altına geriledi. Tekrar kavun da 15 lira bandından seyrediyor. Vatandaşlarımız bu yıl sebzeyi ucuza yiyor” dedi.
PAZARCI ESNAFI YAŞANAN BU GELİŞMEDEN MEMNUN
- Pazarcı esnafı Mehmet Karaca da zerzevat tüketiminin arttığını belirterek “2022 ve 2023 yılı zerzevat fiyatları için berbat bir periyottu. Geçen yıl da fiyat artışları vardı.
Patates, soğan, patlıcan, biber ve domates üzere eserlerde yüksek etiketler görüldü.
- Bu yıl ise işler bilakis döndü. Bilhassa domates, salatalık, patlıcan, biber üzere temel sebzelerde fiyatlar geçen seneye nazaran önemli oranda düştü.
- İnsanlar artık eskisi üzere poşet poşet zerzevat alabiliyor. Geçen haftadan bu yana tezgâh başında yoğunluk arttı, sabah erken gelen torbayı doldurup çıkıyor.
- Ama bu bolluk yalnızca sebzede var. Meyve fiyatları hâlâ cep yakıyor. Bilhassa karpuz, üzüm, şeftali, kayısı üzere yaz meyveleri hâlâ çok yüksek” diye konuştu.
MEYVE İTHALATINDA ARTIŞ YAŞANIYOR
Ülkemizde geçen kış iki kere yaşanan zirai don olayları meyve üretimine önemli darbe vurdu. Birçok eser kümesinde rekolte geriledi. Mahsuller tarlada çürüdü. Bu nedenle meyvede yok yılı yaşanıyor. Buna karşılık tüketimin bir kısmı ithalat ile karşılandı.
TÜİK tarafından son açıklanan dış ticaret bilgilerine nazaran meyve ithalatı haziranda evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 75 artışla 148 milyon dolara yükseldi. Yılın birinci altı ayında meyve ithalatı 1 milyar doları geçti.
Meyve ihracatı ise yüzde 10,3 yıllık düşüşle haziranda 290,3 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İhracatta en büyük düşüş ise kirazda gerçekleşti. Haziran ayında kiraz ihracatı yüzde 78 gerileyerek 23,5 milyon dolar olarak gerçekleşti.
BİRKAÇ AİLE BİRLEŞİPHALDEN ALIM YAPIYOR
Tarladaki eser fiyatı ile marketlerdeki raf fiyatlarının uzun yıllardır açık olduğunu söyleyen Tavşan “Bunu etkileyen birçok faktör var. Lojistik, depolama, ambalaj, market kârı, hal giriş çıkış vs vs. Burada bir hatalı aramak gerçek değil. Girdi maliyetleri epey yüksek” dedi. Tüketicinin direkt olarak hallerden alışveriş yapabilmesinin mümkün olup olmadığını sorduğumuz
Tavşan “Hallerde perakende satış yok. Buna uygun alt yapı da yok Ayrıyeten biz toptancılara eser veriyoruz. Burada toptan fiyatına perakende verirsek işler karışır. Lakin son yıllarda birkaç aile birleşip meyve-sebze alışverişini hallerden yapıyor. İki kasa domates, iki kasa salatalık, patlıcan, biber alıp bölüşüyorlar. Bu da bir nevi perakende satış üzere oluyor” ifadelerini kullandı.
