İktidarın, “rasyonel dönem” kapsamında başlattığı gelir artırıcı önlemler tüketiciye zam dalgası olarak yansımaya başladı. Mal ve hizmetlerde yüzde 18’lik KDV yüzde 20’ye çıktı. Matbu harç tutarları yüzde 50 artırıldı. Ödenek ihtiyaçlarını karşılayacak 1.1 trilyon TL’lik ek bütçe TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Seçimler öncesinde harcamaları artıran AKP iktidarının, seçim sonrası “rasyonel dönem” kapsamında başlattığı gelir artırıcı önlemlerle ilgili ikinci adım da dün atıldı. Bu adım da topluma yine önemli yük getirecek.
Resmi Gazete’de dün yayımlanan düzenlemelere göre mal ve hizmetlere uygulanan yüzde 18’lik KDV dilimi yüzde 20, yüzde 8’lik KDV dilimi yüzde 10’a çıkarıldı. Daha çok gıdayı kapsayan yüzde 1’lik KDV diliminde değişiklik yapılmadı. KDV ile ilgili artışlar 10 Temmuz’da yürürlüğe girecek. Tüketici kredilerinden alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) de 5 puan artırılarak yüzde 15 oldu.
DEVAMI GELECEK
Ayrıca maktu harç tutarları yüzde 50 artırıldı. Bu artış, sürücü belgesi harçları hariç olmak üzere, pasaport, çalışma izni, tapu ve kadastro, ipotek, dava, noter, yargı, gemi-liman, ruhsat ve diploma harçları da dahil olmak üzere pek çok alanda tahsil edilen harçları kapsıyor. Bunların yanında yurtdışından getirilen telefonlardan alınan harç ise yüzde 228 artışla 20 bin TL’ye yükseltildi. Yine şans oyunlarından alınan vergiler de yükseltildi. Vergi oranı spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerde 5’ten yüzde 10, at yarışlarında yüzde 7’den yüzde 14, diğer şans oyunlarında ise yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıktı.
Reuters’a konuşan üst düzey bir hükümet yetkilisi, yeni düzenleme ile bütçenin gelir tarafını düzeltmeyi amaçladıklarını ifade ederek “Bütçe açığının düşürülmesi amaçlanıyor. Başka bazı adımlar da gündemde olacak. Harcamalarda da azaltıcı yönde adımlar planlanıyor. Seçim ve daha önce önceki bazı kararlar nedeniyle bütçede ciddi bir toparlanmaya ihtiyaç var” dedi.
Ekonomistler kısa süre önce kurumlar vergisinde yapılan artışın yılın kalanında 100 milyar TL’nin üzerinde, MTV’nin ise yaklaşık 40 milyar TL bütçe geliri yaratacağını hesapladı.
ENFLASYON YUKARI
Dün açıklanan KDV artışının etkisini ise 30 milyar TL civarında olacağı tahmin ediliyor. Oyak Yatırım’ın notunda ise vergi artışlarının bütçe gelirlerine yüzde 2 civarı katkı sağlayabileceği ifade edildi. Vergi uzmanları ayrıca, yılın ikinci yarısında yükseliş bekledikleri enflasyonla ilgili tahminlerini bu vergi artışları sonrası yukarı yönlü revize ediyor. Örneğin QNB Finansbank tarafından yayımlanan değerlendirmede “1-1.2 puan civarında olacağını hesaplıyoruz. TÜFE’ye etkisinin yaklaşık yarısının bu ay, kalanının gelecek ay görüleceğini tahmin ediyoruz” denildi.
‘TEMİZLİK’TE ARTIŞ 12 PUAN OLACAK
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeye göre mal ve hizmetlerde genel KDV oranları 2’şer puan artırılırken temizlik ürünlerindeki KDV artışı 12 puan oldu. Çünkü daha önce yüzde 8’lik ürünlerin yer aldığı listede yer alan sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon emdirilmiş olsun olmasın), tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu, kağıt mendil ve peçete, ürünleri bu listeden çıkarıldı. Bunun yanında artık otomobi·l, beyaz eşya, mobilya, elektronik cihaz, sigara, alkol gibi mallarda KDV yüzde 18 değil yüzde 20 uygulanacak.
1.1 TRİLYON LİRALIK EK BÜTÇE
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla, Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi nedeniyle yapılan harcamalar başta olmak üzere kamu idarelerinin ödenek ihtiyaçlarının karşılanabilmesi amacıyla hazırlanan ek bütçe teklifi (2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi) dün TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
EN BÜYÜK PAY AFAD’A
Ek bütçenin büyüklüğü 1 trilyon 119 milyar 514 milyon 513 bin TL olarak belirlenirken bu ödeneğin 100.7 milyar lirası mal ve hizmet alım giderileri, 80.5 milyar lirası faiz giderleri, 258.9 milyar lirası cari transferler, 67.4 milyar lirası sermaye giderleri, 483.7 milyar lirası sermaye transferleri, 51.1 milyar lirası borç verme giderleri ve 76.9 milyar lirasının yedek ödenek için tahsis edilmesi teklif edildi. Ayrıca ek bütçede en yüksek ödenek 482.8 milyar lira ile AFAD’a verilirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na da 279.7 milyar lira ödenek eklenecek. Genel bütçe gelirlerindeki artıştan 1 trilyon 150 milyar lirayla en büyük kalem vergi gelirlerinden bekleniyor.
“CÜZDANINIZA GÖZ DİKTİLER”
zamlar sosyal medyada en fazla tepki alan konu oldu. Mahfi Eğilmez, “Ortada büyük bir enkaz olduğunu ve dünyada ilk kez bir siyasal iktidarın kendi kendine enkaz devredeceğini yazdığımda itiraz edenler olmuştu. Bugün hâlâ itiraz ediyorlar mı acaba?” yorumunu yaptı. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise şunları kaydetti: “Zam ile ekonomi yönetmek zavallılıktır. Hükümeti ayakta tutma amaçlı soygun var. Cüzdanınıza göz diktiler. Hükümet yılbaşında tüm harç, vergilere yüzde 112 zam yapmamış mıydı? Sabahın köründe yapılan bu ekonomik darbe de ne demek oluyor!”
