Kaptan ve yardımcıları dışındakilerin oluşturduğu tayfa, geminin nizamlı ve inançlı formda çalışmasını sağlamak için çeşitli vazifeleri yerine getiriyor.
Rota ve paklık işlerinin yanı sıra ekipmanların nizamlı bakımını yapan sefer emekçileri, balıkçılıkta sürdürülebilirliğin kıymetli bir kesimi.
Tayfa, balık av döneminin başladığı eylül ayından dönemin sona erdiği nisan ayına kadar hava şartlarının el verdiği tüm günleri denizde geçiriyor.
Taşımacılığa kıyasla daha ağır bir mesai sürdüren balıkçı tayfası, akşam saatlerinde denize açılan av gemilerinde işe koyuluyor. Ağları denize seren çalışanlar, takibini yaptıkları balığın teknelere alınmasını, ayrıştırmasını ve kıyıda kamyonlara taşınmasını yapıyor.
Gemileri temizleyip bakımını yapan ve ağları bir sonraki av için hazırlayan tayfa, uzun süren mesainin akabinde geride kalan vakitleri çoğunlukla dinlenerek geçiriyor.
Egeli balıkçılar, kesim için bu kadar elzem olan tayfa bulmakta her geçen yıl daha fazla zahmet çekiyor.
“MEVCUT TAYFALAR İSE ADETA FUTBOLCU ÜZERE DİĞER TEKNELERE TRANSFER OLUYOR”
Deniz Eserleri Avcıları Üreticileri Merkez Birliği Lider Vekili Mehmet Aksoy, AA muhabirine, balıkçılık bölümünde yaşanan en büyük problemlerden birinin emekçi sorunu olduğunu söyledi.
Tayfanın balıkçılıkta son derece değerli olduğunu belirten Aksoy, şunları kaydetti:
“Tayfalar bir teknenin olmazsa olmazı ve bu periyotta maaşları epeyce âlâ düzeyde. Kendilerine taban fiyatın 3-4 katı maaş veriyoruz lakin gençler masabaşı iş istedikleri için tayfalığı tercih etmiyor. Gemi sahibi ve kaptan tarafından 3 öğün yemek ve yatacak yer de veriliyor ayrıyeten dönem sonunda elde edilen gelir üzerinde prim de alıyorlar. Mevcut tayfalar ise her devir adeta futbolcu üzere diğer teknelere transfer oluyor. Bu sorunu çözebilmek emeliyle orta eleman yetiştiren meslek yüksekokulları açılması tarafında çalışmalar içerisindeyiz.”
İzmir Güzelbahçe Balıkçı Barınağı balıkçılarından Mustafa Baran, balıkçılığın dede mesleği olduğunu ve işi babasından devraldığını lisana getirdi.
Güzel bir av dönemi geçirdiklerini anlatan Baran, “Son devirlerde tayfa bulmakta zorlanıyoruz. Bulsak bile elemanlar yetişmiş değil. Elemanları eğitmek için bayağı bir vakit harcıyoruz. Maaşlar 80 bin liraya dayandı, emekçi bulamıyoruz.” sözlerini kullandı.
“GENÇLER TEKNEDE ÇALIŞMAK İSTEMİYOR”
Gırgır balıkçılığı yapan Hüseyin Cambaz, 50 yıldır balıkçılık yaptığını ve yüksek maaş vermelerine karşın tayfa sorunu yaşamaya devam ettiklerini lisana getirdi.
Tayfa olmadan geminin hiçbir işe yaramadığından kelam eden Cambaz, “Gençler teknede çalışmak istemiyor, yüksek para vermemize karşın işi beğenmiyor. Üç öğün yemek, bir kuruş para harcamıyor ve 80 bin lira maaş veriyoruz. Bölümde tayfa ıstırabı var. Aslında bu sorun yalnızca Ege’de değil, her yerde var.” diye konuştu.
Salih Peşmen de 30 yıldır tayfa olarak çalıştığını, gemide çalışmanın güçlü olduğunu, maaşların 70 bin liradan başlayarak 100 bin liraya kadar yükseldiğini söyledi.
