Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Türkiye Basın Federasyonu tarafından düzenlenen “Anadolu Sohbetleri” programı kapsamında gazetecilerle bir ortaya geldi. Programda bilhassa “Terörsüz Türkiye’ye geçiş süreci”, “hukuki düzenlemeler” ve “demokratikleşme” başlıklarına ait kıymetli değerlendirmelerde bulunan Uçum, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Uçum, ‘Terörsüz Türkiye’ye Geçiş Süreci’nin demokratikleşmeyi güçlendireceğini belirterek, “Terör tehdidi ortadan kalktıkça demokratik alan genişler” dedi. Uçum, toplantıda gazetecilerin sorularını da yanıtlayarak, geçtiğimiz yıl 1 Ekim 2024’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yasama yılı açılış konuşmasıyla başlayan sürecin üzerinden 13 ay geçtiğini hatırlattı ve bu devirde Türkiye’nin terörle uğraşta tarihi bir evreye ulaştığını söyledi.
BİR YILDA TÜRKİYE ÇOK ŞEY KAZANDI
Uçum, sürecin başlangıcına atıfta bulunarak, “1 Ekim 2024’te başlayan bu süreçte, 50 yılı aşkın geçmişi olan bir terör örgütü kendini feshetti. Silah bırakma kararı aldı. Örgütün kurucusu Abdullah Öcalan da 27 Şubat deklarasyonuyla Türkiye açısından bağımsızlık, özerklik yahut kültürel hesap savı olmayacağını açıkladı” dedi.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı, bu gelişmelerin akabinde Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde güvenlik ortamının esaslı biçimde değiştiğini, sistematik terörün sona erdiğini ve insanların artık geleceğe daha umutla baktığını söyledi. Bu sürecin en kıymetli sonuçlarından birinin de toplumsal ve siyasal birikimin güçlenmesi olduğunu söyleyen Uçum, “Artık daha evvel konuşulamayan hususlar tartışılabiliyor. Bu, Türkiye’nin fikri ve siyasal olgunluğunu gösterir. Sürecin zaafa uğradığı istikametindeki değerlendirmeler isabetli değil. Türkiye, terörsüz bir geleceğe adım atıyor” diye konuştu.
GEÇİŞ SÜRECİ ÖZEL VE SÜREKSİZ BİR HUKUK DÜZENLEMESİYLE YÜRÜTÜLMELİ
Uçum, terör örgütünün kendini feshetmesiyle başlayan sürecin “Terörsüz Türkiye’ye geçiş süreci” olarak isimlendirildiğini belirterek, bunun sadece terörün tasfiyesi ve örgüt mensuplarının topluma entegrasyonuna odaklı olduğunu vurguladı. Uçum, “Bu süreç, ne bir af sürecidir ne de genel infaz hukuku düzenlemesidir. Türkiye’de genel af yahut infaz indirimi gündemde değildir. Yapılması gereken, sırf bu farklı duruma mahsus, süreksiz bir özel kanun çıkarmaktır” sözlerini kullandı.
Bu kanunun anayasanın eşitlik unsuruna karşıt olmayacağını, birebir durumda olmayanlara farklı kuralların uygulanabileceğini söz eden Uçum, “Kendini feshetmiş bir örgütle ilgili özel bir durum kelam bahsidir. Bu da özel bir düzenleme gerektirir. Fakat bu düzenleme büsbütün anayasal çerçeve içinde yapılmalıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Uçum, çıkarılacak mümkün kanunun “geçicilik” temeline dayanması gerektiğini de belirterek, “Belirli bir mühlet içinde başvuranlar bu kanunun sağladığı imkanlardan yararlanır. Müddet bittikten sonra ise olağan hukuk süreçleri işler. Bu, adalet ve eşitlik unsurlarına uygun bir yöntemdir” halinde konuştu.
MECLİS KURULUNUN ÖCALAN İLE GÖRÜŞMESİ MUHTAÇLIĞI OLABİLİR
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kurulan Ulusal Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komitesinin, sürecin hukuksal çerçevesini belirlemek üzere çalışmalar yürüttüğünü hatırlatan Uçum, bu komitenin hazırlayacağı raporun son derece kıymetli olacağını söyledi.
Komisyonun, üç temel başlıkta çalıştığına dikkat çeken Uçum, “Dinleme faaliyetleri, geçiş periyoduna ait hukuk raporu ve demokratikleşme perspektifi. Bu rapor, Meclis açısından güçlü bir referans olacaktır. Tahminen de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bugüne kadar çıkardığı en kapsamlı düzenlemelerden biri olacak” kelamlarını sürdürdü. Uçum, bu bağlamda Meclisteki komitenin Öcalan ile görüşmesine gereksinim olabileceğini belirterek, “Niçin görüşme yapılıyor denmesi hakikat değil…” açıklamasını yaptı.
ANAYASAYA TERS HİÇBİR ÖGE OLAMAZ
Uçum, geçiş süreciyle ilgili yürütülecek tüm çalışmaların mevcut anayasal çerçeve içinde kalması gerektiğini vurgulayarak, “Anayasanın birinci dört hususu, 42. ve 66. hususları tartışma konusu olamaz. Vatandaşlık tarifi yahut anadille ilgili düzenlemeler bu sürecin kesimi değildir. Geçiş süreci hukuku, sadece ceza, entegrasyon, ekonomik ve toplumsal boyutları kapsar” dedi. Bu noktada kamuoyunda yapılan yanlış yorumlara dikkat çeken Uçum, “fikri sabotajlara karşı dikkatli olunması gerektiğini” söyledi. Uçum, “Bazen şuurlu, bazen de farkında olmadan yapılan dezenformasyonlarla süreç saptırılmaya çalışılıyor. Meğer bu süreç, Türkiye’yi terörden büsbütün kurtarmayı amaçlayan hudutlu ve denetimli bir politikadır” diye konuştu.
MAKSİMALİST TALEPLER GEÇİŞ SÜRECİNİN KONUSU DEĞİL
Uçum, sürecin niteliğine ait kamuoyunda lisana getirilen birtakım “maksimalist taleplerin” geçiş süreciyle ilişkilendirilmesinin gerçek olmadığını belirterek kelamlarına şöyle devam etti; “Bu süreç, Kürt meselesinin tahlili için değil, terörsüz Türkiye’ye geçiş için yürütülüyor. Terör örgütü veya onun lideri, bütün Kürtlerin temsilcisi değildir. Bu nedenle sürecin aktörleri sonludur. Demokratikleşme ya da yeni anayasa tartışmaları bu sürecin dışında yürütülmelidir.”
TÜRKİYE’DE DEMOKRASİ ASKIDA DEĞİL
Uçum, toplantıda Türkiye’de demokrasinin gerilediği istikametindeki tenkitleri reddetti. Uçum, “Türkiye’de en keskin muhalefet üslupları serbestçe uygulanabiliyor. Cumhurbaşkanına dahi açıkça tenkit getirilebiliyor. Bu, demokrasinin gücünü gösterir. İki yıl evvel cumhurbaşkanlığı seçiminde halk ikinci tipe bıraktı. Askıdaki bir demokraside bu olur mu?” sözlerini kullandı.
Uçum ayrıyeten, yargı süreçlerine yönelik tenkitlerin “hukukun işleyişini maksat almak” manasına geldiğini savunarak, “Savcıların misyonu hata argümanlarını soruşturmaktır. Yargının işlemesi demokrasiye ziyan vermez, tam bilakis onu güçlendirir. Şayet bir kişi kendine yöneltilen savların haksız olduğunu düşünüyorsa, bunu yargı sürecinde ispatlar. Türkiye’de adil yargılanma hakkı tüm ögeleriyle mevcuttur” değerlendirmesinde bulundu.
CHP’DEKİ DAVA SÜRECİYLE İLGİLİ AÇIKLAMA
Uçum, CHP’de devam eden dava süreci ve bu süreçle ilgili tüzel tartışmalara ait yorum yapmanın zorluklarına dikkat çekti. Uçum, herkesin kendi hukuk alanı içinde kıymetlendirme yapması gerektiğini vurguladı. Uçum, “Yürüyen süreçler var. Türel açıdan temel ve tarz bakımından farklı mercilerin ele aldığı kriterler farklıdır. Bu farklılıkları çabucak bir çatışma olarak görmek gerçek değil. Herkes kendi mecrasında, kendi hukuk sistemi içinde değerlendiriliyor” dedi.
HİÇBİR UÇAK HAVADA KALMAZ, SÜREÇ KENDİ MECRASINDA TAMAMLANIR
Açıklamasının sonunda CHP’deki yargı süreçlerinin kesinlikle tamamlanacağını vurgulayan Uçum, kelamlarını şöyle tamamladı;
“Burada bir uyumsuzluk var mı? Var. Lakin bu uyumsuzluk süreçler tamamlandığında giderilecektir. Hiçbir uçak havada kalmaz, kıymetli olan onu nasıl indireceğinizi bilmektir.”
