Reklam Kurulu Başkanı Avni Dilber, Reklam Şurasının bu yıl gerçekleştirdiği faaliyetler ve mercek altına aldığı tanıtımlara ait bilgi verdi.
Kurulun eylülde gerçekleştirdiği toplantıda yasa dışı bahis ve kumar tanıtımı yapan yüksek takipçili 10 toplumsal medya hesabına erişim manisi kararı aldığını anımsatan Dilber, bu hesapların bilhassa takipçi kitlelerini kullanarak paylaşımlar ve canlı yayınlar aracılığıyla yasa dışı bahis sitelerinin tanıtımını gerçekleştirdiğini söyledi.
Dilber, bu hesapların kullanıcıları direkt yasa dışı bahis sitelerine ya da bunlarla irtibatlı çeşitli Telegram kümelerine davet ettiğine dikkati çekerek, “Bu yolla hem kendi etkileşim ve takipçi sayılarını artırıyor hem de yasa dışı faaliyetlerin yayılmasına katkı sağlıyorlar. Heyetimizce yapılan değerlendirmede, bu hesapların tüketicileri internet üzerinden kumar ve bahis oynamaya teşvik ettiği, münasebetiyle kamu sistemi ve tüketici güvenliği açısından önemli riskler barındırdığı belirlendi. İlgili toplumsal medya hesaplarına erişim mahzuru önlemi uygulanmasına karar verildi.” diye konuştu.
Erişim pürüzü kararının yanı sıra kelam konusu toplumsal medya hesap sahipleri ve yasa dışı bahis siteleri hakkında isimli tahkikat süreçlerinin de başlatıldığını vurgulayan Dilber, Konseyin, erişim manisi kararını, tespit edilen hesap ve site bilgilerini ilgili kurumlara ve isimli mercilere ilettiklerini, cürüm teşkil eden bu faaliyetlerin takibinin sağlandığını lisana getirdi.
ELEKTRİKLİ ARAÇ REKLAMLARINA YAKIN TAKİP
Dilber, hükümetin yasa dışı bahis ve kumar mevzularıyla ilgili yürüttüğü faal çalışmalara paralel olarak kurumlar arası görüşmelerde Ticaret Bakanlığı olarak sorumluluk alanlarında azami uğraşı gösterdiklerini anlattı.
Bu doğrultuda, “Davranışsal Bağımlılıklar ile Gayret Aksiyon Planı” kapsamında, Bakanlığa internet sitelerinde bahis yahut kumar sitelerine yönlendirme içeren reklamlara yönelik şikayet ve tespitlerin incelenerek yaptırımların uygulanması ve her türlü spor etkinliklerinde bahis sitelerinin sponsorluk ve reklam içeriklerinin engellenmesi vazifeleri verildiğine işaret eden Dilber, şu değerlendirmede bulundu:
“Kumar alışkanlığı üzere davranışsal bağımlılığa yol açan arayüz dizaynları, slot makineleri, ganimet kutuları ve benzerlerine yönelik dijital dünya yakından takip edilmekte olup, bu mevzuda ulusal mevzuatımıza ek gereklilikler kazandırmak için çalışmalar devam etmektedir. 2024 itibarıyla Reklam Kurulu, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Reklam Özdenetim Kurulu işbirliğinde Sorumlu Toplumsal Medya Etkileyicileri Eğitim Programı’ düzenleniyor.”
Dilber, kelam konusu program kapsamında toplumsal medya etkileyicilerinin daha şuurlu ve sorumlu içerik üretmeleri gayesiyle eğitimler verildiğini belirterek, “Yasa dışı bahis ve kumar tanıtımlarının yanı sıra elektrikli araç reklamlarından dijital platformlardaki aldatıcı dizaynlara ve kurasız hac vaatlerine kadar geniş bir yelpazede kontroller yürütüyoruz. Bilhassa elektrikli araçların sürüş menziline ait aldatıcı olabilecek reklamlara karşı harekete geçtik.” dedi.
Dilber, elektrikli araçların ulaşabileceği azamî menzilin, tüketicilerin satın alma kararında son derece kıymetli bir öge olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:
“Reklamlarda belirtilen ve WLTP standartlarına nazaran ölçülen menzil bilgisinin, gerçek hayatta hava sıcaklığı, sürüş stili, klima yahut ısıtıcı kullanımı üzere faktörlere bağlı olarak önemli halde değişebileceği bilgisine yer verilmemesi, ana vaat ile istisna ortasında bir uyumsuzluk oluşturuyor. Bu münasebetle, bu tıp eksik bilgilendirme içeren reklamlar için durdurma cezası uygulanmasına karar verdik. Artık menzil bilgisi içeren tüm tanıtımlarda, menzili etkileyebilecek tüm ögelere ayrıntılı ve anlaşılır halde yer verilmesi gerekmektedir.”
TÜKETİCİYİ ALDATAN “KARANLIK TASARIMLARA” GEÇİT YOK
Dilber, dijital platformlarda tüketicileri manipüle eden “karanlık ticari tasarımlar” ile de çaba ettiklerini lisana getirerek, bu dizaynları, “Genellikle dijital arayüzlerde tüketicileri yönlendiren, aldatan, zorlayan yahut birden fazla vakit kendi çıkarlarına olmayan seçimler yapmaları için manipüle eden uygulamalar” olarak tanımladı.
Vatandaşların manevi hislerini istismar eden “kurasız hac” ve “özel hac vizesi” gibi aldatıcı vaatlere karşı da kararlı bir duruş sergilediklerini vurgulayan Dilber, şunları kaydetti:
“Vatandaşlarımızı aldatıcı beyanlarla kandıran, hac vizesi yerine ticari vize üzere yollarla götürmeye çalışan firmalar önemli mağduriyetlere yol açmaktadır. Bu durum, hac ibadetinin yerine getirilememesi, konaklama ve sıhhat hizmetlerinde sıkıntılar yaşanması ve hatta hudut dışı edilme üzere ağır sonuçlar doğurabilmektedir. Paydaş kurumlarla yürüttüğümüz ortak çalışmalar sonucunda bu tıp aldatıcı tanıtımlara göz açtırmıyoruz. Bu kapsamda mevzuata karşıt tanıtım yapan 7 firma hakkında 4 milyon 867 bin 959 lira idari para ve reklamları durdurma cezası uygulandı.”
