Dış Ekonomik Bağlantılar Konseyi’nde (DEİK) düzenlenen Türkiye-Portekiz İş Forumu’nda konuşan Bakan Bolat, geçen hafta Portekiz’e büyük bir müteahhitlik heyeti gönderdiklerini anımsatarak, “Portekizli dostlarımız ülkede önümüzdeki 10 yıl içinde 75 milyar dolarlık büyük bir altyapı, konut ve telekomünikasyon alanında yatırımlar yapacaklarını ve Türk müteahhitlerini, iş insanlarını hem yatırım için hem inşaat alanında Portekiz’de beklediklerini tabir etmişlerdi. Bu noktada sahiden heyetin ziyareti çok başarılı oldu.” diye konuştu.
Gelecek yılın başlarında Türkiye-Portekiz JETCO toplantısını Lizbon’da hem resmi hem de özel kesimden büyük bir heyetle gidip Portekizli mevkidaşlarla gerçekleştireceklerini belirten Bolat, “Türkiye ve Portekiz nitekim iki dost ülke. Biz Portekiz dizilerini sevmiştik ve Portekiz’in büyük futbol efsanelerini gördük. Her vakit sevdik. Artık de Türk dizileri Portekiz’de ve bütün dünyada büyük beğeniyle izleniyor.” sözlerini kullandı.
ORTAKLIKLAR VE İŞBİRLİKLERİ İÇİN BÜYÜK BİR FIRSAT VAR
Bolat, bilhassa Türk Hava Yollarının üç sefer Lizbon’a, iki sefer Porto’ya olmak üzere günde beş seferiyle iki ülke insanları ortasında turizm, ticaret ve yatırım hedefli ağır bir dolulukta uçtuğunu görmekten memnuniyet duyduklarını lisana getirdi.
Türkiye ile Portekiz ortasındaki ticaret hacminin geçen yıl 3 milyar dolara ulaştığını belirten Bolat, şunları kaydetti:
“Bu yıl değerli bir yükseliş görüyoruz, 3,5 milyar doları aşacağız, 9 aylık bilgiler onu gösteriyor. Gelecek yıl da amacımız 4 ila 4,5 milyar dolar ortasında ticaretimizi yükseltmek. İki ülke ortasında bilhassa Portekiz’in güçlü bağlarının olduğu Latin Amerika’da ve Portekizce konuşan Afrika ülkeleri Angola, Mozambik, Ekvator, Gine üzere ülkelerde de birlikte işbirliği imkanlarımız, fırsatlarımız olduğunu düşünüyorum. Benzeri bir formda de Türkiye olarak bizim de güçlü bağlarımız olan Balkanlar, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkelerinde de Kafkaslar’da da Türk ve Portekizli iş insanları ortasında iştirakler ve işbirlikleri için büyük bir fırsat var.”
“(Müteahhitler) 137 ülkede 12 bin 665 projede 547 milyar dolarlık inşaat işlerini üstlendi”
Bakan Bolat, Türkiye’de yaklaşık 270 milyon dolarlık Portekiz yatırımının bulunduğunu, 80’e yakın işletmenin çeşitli bölümlerde iş yaptığını belirterek, “Türkiye’nin de değerli markaları, değerli firmaları yaklaşık 1,5 milyar avroluk yatırımlarla Portekiz’de hem üretim hem ticaret yapmaktalar ve Portekizli tüketicilerin gereksinimlerini gidermektedirler. Trend karşılıklı yatırımların çok daha süratli artacağını bizlere göstermektedir.” diye konuştu.
Yurt dışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetleri olarak, Portekiz’in havalimanı, süratli demir yolu, tüneller, köprüler ve büyük konut atılımlarının Türk müteahhitlerinin yüksek kaliteli, yüksek teknolojili, uygun fiyatlı ve süratli teslimatlı başarılı projeleri için kıymetli bir fırsat oluşturduğuna dikkati çeken Bolat, “Müteahhitlerimiz 500 milyar doları son 20 yılda olmak üzere bugüne kadar 137 ülkede 12 bin 665 projede 547 milyar dolarlık inşaat işlerini üstlendiler ve tamamladılar.” tabirini kullandı.
Bolat, endüstriyel alanda da bilhassa gemi inşaat, savunma sanayi eserleri, deniz nakliyatı, bilişim teknolojileri, yenilenebilir güç, sıhhat turizmi, teknik müşavirlik hizmetleri alanlarında birlikte ticareti artırabilecek çok değerli fırsatlar bulunduğunu söyledi.
İlaç üretiminde, liman inşaatında, liman işletmeciliğinde ve çimento endüstrisinde çok büyük Türk yatırımlarının Portekiz’de bulunduğunu anlatan Bolat, “Bu ziyarette inanıyorum ki daha çok ekonomik ilgilerimizi geliştirme fırsatı bulacağız. İki ülke ortasında ikili vergilendirmenin önlenmesi muahedesi ve karşılıklı yatırımların teşviki ve korunması muahedesi da ticaret ve yatırım için sağlam, güçlü bir ortam sağlamakta. Burada asıl olan biz resmi görevlilerin ekonomik ilgilerimizi en yeterli seviyeye çıkaracak altyapıları ve yasal düzenlemeleri hazırlamamız, gerisi iş insanlarımızın başarılı teşebbüslerine, ticaretlerine, yatırımlarına, iştiraklerine bağlıdır.” tabirlerini kullandı.
DOLAR BAZINDA 6 KAT ARTIŞ OLDU
Bolat, Türkiye’nin son 22 yılda yıllık ortalama yüzde 5,4’lük gerçek ekonomik büyüme başardığını aktararak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanımızın son 22 yıllık hükümet devrinde bütün altyapılarımızı, üstyapılarımızı, güç santrallerimizi, üretimimizi, savunma sanayimizi ihracatımızı katbekat artırmayı başardık. Ulusal gelirimizde dolar bazında 6 kat artış oldu, 1,5 trilyon dolara ulaştık. İhracatımızda da 50 milyar dolar mal ve hizmet ihracatımız varken 2002’de, şu anda 390 milyar dolar mal ve hizmet ihracat sayılarına ulaştık.
Portekiz’i NATO üyesi olarak güçlü bir müttefik olarak her vakit önemsiyor ve takdir ediyoruz ve ekonomik ilgilerimizi başka Akdeniz ülkeleri İtalya, İspanya üzere daha üst sayılara çıkarmak için büyük imkanlar olduğunu düşünüyoruz ve bunu da birlikte başaracağımıza inanıyoruz.”
PORTEKİZ, TÜRK GİRİŞİMCİLERLE ALAKALARINI GÜÇLENDİRMEK İSTİYOR
Toplantıda konuşan Portekiz İktisat ve Bölgesel Uyum Bakanı Manuel Castro Almeida ise, ortak ve dost bir ülke olarak Türkiye’nin pozisyonunun kendileri için çok bedelli olduğunu söyledi.
Türk girişimcileriyle bağlarını güçlendirmeye büyük ilgi duyduklarının altını çizen Almeida, “Şu anda Portekiz olarak güzel bir devirdeyiz. Ekonomik durumumuz artık 12-13 yıl evvelki mali kriz devrinden çok farklı. Günümüzde Portekiz, ekonomik istikrar açısından güçlü bir performans sergiliyor.” diye konuştu.
Ekonomik olarak yeterli bir periyotta olduklarını belirten Almeida, şunları kaydetti:
“4 yıldır bütçe açığımız yok, hatta küçük bir bütçe fazlamız var. Kamu borcumuz azalıyor ve şu anda Avrupa Birliği ortalamasına yakın bir düzeydeyiz. Türkiye kadar uygun olmasa da Avrupa ortalamasının üzerinde. Enflasyon oranımız ise yüzde 2,2 düzeyinde. Lizbon için yeni bir yapılandırma süreciyle birlikte yeni bir havaalanı inşasına odaklanmış durumdayız. Bunun yanı sıra konut inşası konusunda da büyük amaçlarımız var. Çok sayıda konut inşa etmemiz gerekiyor. Devletin 130 bin konut inşa etmeye yönelik bir programı var, lakin bundan çok daha fazla konuta muhtaçlık duyulduğu için özel kesimden de katkı bekliyoruz. Ayrıyeten okulların yenilenmesi, sıhhat merkezleri ve hastanelerin modernize edilmesi gerekiyor.”
TÜRK FİRMALARINA KAPIMIZ SONUNA KADAR AÇIK
Şu anda Lizbon’da büyük hastane inşa ettiklerini kaydeden Almeida, ülke ölçekleri için epey büyük bir proje olduğunu belirtti.
Almeida, “Nüfusumuz 10,5 milyon civarında. Böylesine savlı bir altyapı programına muhtaçlık duyarken ve işsizlik oranımız düşükken, yabancı yatırımcılara bilhassa Türk firmalarına ekonomimizin büyümesine katkıda bulunacak halde kapılarımız sonuna kadar açık.” biçiminde konuştu.
Almeida, yalnızca altyapı değil, sanayi, teknoloji ve bilim alanlarında da Türk şirketleri, kuruluşları ve üniversiteleriyle işbirliği yapmaktan büyük memnuniyet duyacaklarını açıkladı.
Türk halkıyla konuştuklarında daima yeterli hisler hissettiklerini belirten Almeida, “Portekiz halkı Türkiye’yi komşusu üzere görüyor. Uzun bir geçmişe sahibiz ve önümüzdeki yıl diplomatik bağlantılarımızın 100. yılını kutlayacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
“DEİK Türkiye-Portekiz İş Kurulu 1991 yılından beri faaliyette”
DEİK Başkanı Nail Olpak ise “40 yıldır dünyaya yayılmış 153 iş kurulumuzda faaliyet gösteriyoruz ve bunların 37’si Avrupa’da ülkelerarası yatırım ve ticareti arttırmak için kamu kaynağı kullanmadan ticari diplomasi mottosuyla çalışıyor.” açıklamasında bulundu.
DEİK Türkiye Portekiz İş Kurulunun 1991 yılından beri faaliyette olduğunu lisana getiren Olpak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İkili ticaretimiz de hoş artışlar var. Yalnızca artış değil dengeliye yakın bir sürecin gitmesi de bizleri şad ediyor. Bunu artırmak amacımız. Avrupalı dostlarımızla neredeyse her toplantıda söz ettiğimiz bir konu var. Yeşil ve dijital dönüşümü ve hizmetleri de kapsayacak şekilde Avrupa Birliği Türkiye Gümrük Birliği’nin modernizasyonu bunun çok acil olduğunu her seferinde tabir ediyoruz. Kasım ayında Lizbon’da gerçekleştirilecek olan Web Summit’i dijital teknolojiler iş kurulumuz olarak yakından iştirakçi olarak da takip ediyoruz. Portekiz’in açıklamış olduğu 75 milyar dolarlık bir altyapı yatırım projesi var. Bu natürel herkesin ilgisini çekiyor lakin ulaştırma, havalimanı, süratli tren, konut ve haberleşme dahil olmak üzere bu alandaki yatırımlardaki Türkiye Müteahhitler Birliği heyetimiz de yeni ziyaretten döndü. Kendini ispatlamış firmalarımızın orada yer alabilmesi hepimizin isteği.”
Olpak, Türkiye’nin Batı Avrupa ile Çin ortasında yer alan en büyük yatırım, üretim ve teknoloji merkezi olduğunu vurgulayarak, güçten endüstriye, tarımdan altyapıya ve bilgi iktisadına kadar her kesimde değerli yatırım fırsatları bulunduğunun altını çizdi.
Portekiz iş dünyasını Türkiye’ye davet eden Bolat, “Ticaret Bakanımızın iştirakiyle 17 Kasım’da Brüksel’de EU-TÜRKİYE Business Summit’i düzenliyoruz. Değerli bir etkinliğimiz olacak. Orada da şayet Portekiz’den de yetkililer katılabilirse bizleri çok şad edecektir.” diye konuştu.
DEİK Türkiye-Portekiz İş Konseyi Başkanı Mustafa Mertcan da “Türkiye-Portekiz İş Kurulumuz, iki ülke ortasındaki ekonomik ve ticari bağlantıların geliştirilmesi maksadıyla ticari diplomasi faaliyetlerini etkin biçimde sürdürmektedir.” dedi.
Mertcan, Türkiye ve Portekiz’de düzenledikleri iş ve yatırım fırsatlarına ait seminerler, çeşitli etkinlikler ve iştirakler ile bugünkü üzere üst seviye ziyaretler vesilesiyle organize edilen yuvarlak masa toplantıları ve iş forumları aracılığıyla, birçok dalda işbirliği imkanlarını geliştirmeye uğraş ettiklerini belirtti.
Geçen ay, Portekiz Altyapıdan Sorumlu Devlet Sekreteri Hugo Espirito Santo ve Türk iş dünyasından temsilcilerle bir ortaya gelerek altyapı bölümündeki muhtemel işbirliği alanlarını kıymetlendirme fırsatı bulduklarını belirten Mertcan, bu tıp karşılıklı ziyaretlerin ve daima diyaloğun, ülkeler ortasındaki paydaşlığı daha da güçlendirmek açısından son derece değerli ve yararlı olduğuna inandıklarını kaydetti.
Mertcan, “2026 yılının başında gerçekleştirilmesi öngörülen JETCO toplantısını büyük bir heyecanla beklediğimizi belirtmek isterim. Bu toplantıda, DEİK olarak Türk iş dünyasının uyumundan sorumlu olacağız.” halinde konuştu.
